جدیدترین مطالب

چشم‌انداز رقابت ژئوپلیتیکی قدرت‌های بزرگ در قفقاز

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل قفقاز گفت: اگر روند واگرایی کشورهای منطقه به‌ویژه جمهوری‌های ارمنستان و آذربایجان از روسیه با سرعت اتفاق بیفتد، ممکن است روس‌ها واکنش جدی‌تری نسبت به آن نشان داده و حتی با استفاده از قدرت سخت از تغییر نظم سنتی منطقه جلوگیری کنند.

تحلیلی بر تقابل نظامی ایران و رژیم صهیونیستی

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: جمهوری اسلامی ایران در واپسین ساعات 26 فروردین، حمله‌ای موشکی و پهپادی را علیه سرزمین‌های اشغالی آغاز کرد که تا صبح روز بعد ادامه داشت. این در حالی بود که علی رغم اطلاع‌رسانی قبلی ایران به برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای درباره قطعی بودن پاسخ و اقدام نظامی کشورمان، آمریکا و رژیم اسرائیل نتوانستند مانع از انجام این حمله شوند.

چالش‌های پیش‌روی مودی در انتخابات سراسری هند

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل شرق آسیا گفت: علیرغم شانس پیروزی، لیکن احتمالا تعداد کرسی‌هایی که نارندار مودی، نخست وزیر هند در پارلمان آینده این کشور در اختیار خواهد داشت، کمتر باشد، چون به نظر می‌رسد مسلمانان و دیگر اقوام هند در انتخابات سراسری به سمت احزاب مخالف حزب حاکم حرکت کنند.

پیچیدگی‌ها و ضرورت مقابله با داعش خراسان

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با قدرت‌گیری طالبان در افغانستان موضوع داعش خراسان و درگیری این دو گروه و گسترش دامنه تهدیدات امنیتی آن در منطقه بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کرده است، زیرا فعالیت‌های تروریستی این گروه تروریستی، اختلال در امنیت منطقه را به همراه دارد. علاوه بر این، حمایت از فعالیت‌های انتحاری و افراد مسلح در منطقه، امنیت ایران را نیز به خطر انداخته است. از این رو، داعش خراسان به‌عنوان یک تهدید مهم برای امنیت شرقی کشورمان شناخته می‌شود.

برخورد تبعیض آمیز دبیرکل سازمان ملل در قبال تنش ایران و رژیم صهیونیستی

شورای راهبردی آنلاین – تحلیل و گفتگو: حقوقدانان بین‌المللی معتقدند اگر آمریکا و کشورهای غربی اقدام ایران را به‌عنوان یک اقدام دفاعی به رسمیت می‌شناختند، حمله احتمالی مجدد رژیم اسرائیل به ایران یک اقدام تهاجمی محسوب می‌شد و نتانیاهو نمی‌توانست در صحنه بین‌المللی توجیهی برای آن داشته باشد.

همکاری در حوزه انرژی؛ مانع بروز شکاف در روابط آذربایجان – اتحادیه اروپا؟

شورای راهبردی آنلاین-رصد: پرچم جمهوری آذربایجان در سال 2001 در شورای اروپا برافراشته شد، اما عضویتش در مجمع پارلمانی این شورا 23 سال بعد، به دلیل سوابق ضعیف حقوق بشری به حالت تعلیق درآمد. این مساله نشان دهنده تنش‌هایی رو به رشد میان باکو و برخی کشورهای غربی است.

چشم‌انداز روابط اقلیم کردستان با بغداد

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل عراق گفت: با نزدیک شدن ترکیه به دولت مرکزی عراق، اقلیم کردستان در آینده از بسیاری از ادعاهایی که درباره خودمختاری این منطقه داشته است، فاصله خواهد گرفت و بیشتر به دولت مرکزی وابسته می‌شود.

Loading

أحدث المقالات

کمبود شدید سرباز در اوکراین

«ولودمیر اولنیک» نماینده پیشین پارلمان اوکراین، کمبود سرباز را مهمترین چالش پیش‌روی کشورش در مسیر جنگ با روسیه دانست و گفت که ارائه مهمات به کی‌یف از سوی غرب نمی‌تواند این وضعیت را جبران کند.

وخامت اوضاع ارتش اوکراین در میدان نبرد با روسیه

فرمانده نیرو‌های زمینی ارتش اوکراین ضمن هشدار نسبت به وخامت اوضاع ارتش این کشور در میدان نبرد با روسیه گفت: اعضای ناتو از وضعیت دشوار عملیاتی و راهبردی اوکراین در میدان نبرد مطلع هستند.

Loading

تحلیلی بر چرایی شراکت نظامی جدید روسیه – چین

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در حال حاضر، روسیه این راهبرد را دنبال می‌کند که کشورهای دیگری را نیز به لایه اول جنگ اوکراین بکشاند تا در خط اول تقابل با اتحادیه اروپا-آمریکا یا به طور گسترده ناتو، قرار گیرند. رضا مجیدزاده- پژوهشگر اقتصاد سیاسی توسعه

پیش از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، حالتی مشابه بازی اطمینان در تقابل بین غرب و شرق به چشم می‌خورد. یعنی هر دو طرف، وضع موجود را ترجیح داده و حتی چشم‌اندازی از گذار به وضعیتی از همکاری نیز متصور بود.

در چنین شرایطی، در صورت باور به خودداری طرف دیگر از حمله، هر یک از طرفین ترجیح می‌دهد که حمله نکند چون شروع جنگ مستقیم از جانب هر دو طرف، تخریب زیادی برای طرفین به همراه می‌داشت و در نتیجه از احتمال جنگ پیش‌گیرانه یا پیش‌نگر می‌کاست.

با این حال، طرفین درگیر در این تقابل، دو واحد منفرد و همگن نبودند. در یک طرف، روسیه و چین هستند و به نوعی روسیه در همراهی با چین به دنبال بازگشت به عرصه قدرت جهانی در سطح شوروی سابق است و در طرف دیگر آمریکا و اتحادیه اروپا که به پیشگام توسعه اقتصادی تبدیل شده‌اند.

هرچند که کشورهای اسکاندیناوی یا نوردیک نیز الگویی ترکیبی از توسعه اقتصادی را ارایه می‌دهند، اما از نظر قدرت سیاسی جهانی، قدرت چانه‌زنی بالایی ندارند و تقابل اصلی بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا در یک سوی و چین و روسیه در دیگر سوی است.

اما هر یک از این کشورها و مناطق، هم‌پیمانان و همراهانی دارند که در لایه‌های متفاوت از بازی درگیرند و از این روی، چنین ساختاری، پیچیده‌تر از مدل‌های کلاسیک تقابل- تضاد است. در حال حاضر، روسیه این راهبرد را دنبال می‌کند که کشورهای دیگری را نیز به لایه اول بازی بکشاند تا در خط اول تقابل با اتحادیه اروپا-آمریکا یا به طور گسترده ناتو، قرار گیرند.

همکاری نظامی بین روسیه و چین بر اساس همین راهبرد روسیه شکل گرفته است. چنانکه می‌توان استقرار سامانه‌های موقعیت‌یاب ماهواره‌ای ساخت دو کشور در کشور مقابل را نیز در همین راستا تفسیر کرد. بدین ترتیب، هر دو طرف در غرب و شرق در حال تلاش برای تغییر بازی کنونی به سمت بازی مطلوب خود هستند. دیوید مک آدامز در کتاب «تغییردهنده بازی، هنر تغییر موقعیت‌های راهبردی» نشان می‌دهد که می‌توان با درک مختصات بازی، راهبردهای کمکی به کار گرفت تا اهداف مطلوب محقق شوند. نخستین گام توجه به دستاوردهای هر استراتژی است. چنانچه امکان تغییر دستاورد  وجود داشته باشد بازی قابل تبدیل به یک بازی تنظیم و ساماندهی است و اگر بتوان با بازیگر مقابل نوعی ادغام انجام داد آنگاه امکان تشکیل یک کارتل واحد به وجود می‌آید.

در حال حاضر، روسیه چنین مسیری را دنبال می‌کند و می‌خواهد تا کشورهای دیگر را نیز به این سمت بکشاند. سمتی که با توجه به آینده مبهم تقابل، برای کشورهای کوچک، بسیار  پرخطر و حتی ضدتوسعه خواهد بود. در تقابل مستقیم روسیه با ناتو در بستر تهاجم روسیه به اوکراین، هنوز چشم‌اندازی از پایان تقابل، متصور نیست و بنابراین پتانسیل تبدیل به یک بازی همکاری و چانه‌زنی بر مبنای یک هسته مشترک از ترجیحات را ندارد.

از منظر الگوریتم تغییر بازی، اولین سوال این است که آیا امکان تغییر بازدهی راهبردهای هر دو طرف غربی و شرقی وجود دارد یا خیر؟ در حال حاضر، روسیه روی دو برگ نیاز اروپا به انرژی در زمستان و افزایش متحد و همراه، بیشترین تکیه را دارد، اما در طرف مقابل، اتحادیه اروپا به دنبال کاهش اتکا به منابع انرژی روسیه است که تا حدی هم این مسیر را به خوبی طی کرده است. پیروزی‌های اخیر اوکراین شاید این بازدهی‌ها را به نفع طرف غربی تغییر دهد که امکان گرایش روسیه به سمت تاکتیک‌های دیگری غیر از جذب متحد را نیز ایجاد می‌کند.

سوال بعدی در قالب الگوریتم پیش‌گفته این است که آیا در شرایط کنونی، امکان پایان تقابل و دورنمای همکاری وجود دارد؟ شاید سوال دقیق‌تر این باشد که آیا روسیه مایل به پایان حمله به اوکراین هست یا خیر؟ شرایط کنونی نشان می‌دهد که روسیه در مسیری با احتمال بازگشت اندک وارد شده است و نتیجه مقاومت اوکراین، اجبار روسیه به تغییر راهبرد از تهاجم به همکاری یا چانه‌زنی و میز مذاکره را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هرچند که بازی اصلی، یعنی افزایش سهم در عرصه سیاست بین‌المللی و دستاورد متناظر با آن به حدی برای روسیه اهمیت دارد که احتمال این گزینه را به شدت می‌کاهد.

همچنین این پرسش هم مطرح می‌شود که آیا حرکت پویا در بازی وجود دارد؟ این تقابل، ساختاری پویا یا متوالی دارد و می‌توان شروع آن را در موضع چند دهه گذشته روسیه نسبت به کشورهای جداشده از شوروی سابق و سابقه فشار به اروپا از مجرای صادرات گاز به این منطقه از کانال اوکراین متصور شد.

واکنش طرف غربی در برابر این راهبردها، پیروی از راهبرد تنوع‌بخشی به منابع عرضه انرژی و افزایش بهره‌برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر و نوین بوده است که در کنار آن، گسترش پیمان ناتو نیز تاحدی به استقرار بازی اطمینان، انجامید، اما مهمترین پرسش، امکان دستیابی به توافق بر اساس دعوت یک ناظم (میانجی‌ یا همپیمان مشترک) است که در چیدمان کنونی بازی، احتمال اندکی برای آن وجود دارد.

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *