شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بینالملل هماهنگی چین با روسیه را عامل افزایش تقابل روسیه و غرب در شمالگان دانست و گفت: نگرانی از افزایش همکاریهای راهبردی چین و روسیه در شمالگان و تلاش ناتو برای افزایش حضور نظامی در این منطقه، احتمال رویارویی نظامی ناتو با مسکو در این منطقه استراتژیک را تقویت کرده است.
سیدرضا میرطاهر در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، با اشاره به ابراز نگرانی دبیرکل ناتو از شکلگیری شراکت راهبردی میان چین و روسیه در قطب شمال، تصریح کرد: ینس استولتنبرگ در دیداری که از مناطق قطبی کانادا داشت، درخصوص افزایش توانمندی نظامی روسیه در شمالگان ابراز نگرانی کرد که به ادعای او شامل دهها و حتی صدها پایگاه قدیمی و جدید در مناطق مختلف روسیه که همجوار شمالگان هستند و همچنین در برخی مناطق جدید میشود.
نگرانی ناتو از اقدامات و همکاریهای چین و روسیه در شمالگان
وی با بیان اینکه روسها سالها پیش دو تیپ ویژه قطب شمال را تشکیل دادند و اقدام به استقرار سامانههای پدافند هوایی، هواپیماهای جنگنده ضربتی و رهگیر انواع تجهیزات نظامی در مناطق شمالگان کردند، افزود: دبیر کل ناتو هشدار داد که روسیه از فضای شمالگان برای آزمایش تسلیحات فراصوت استفاده میکند که روشن شده این مساله نیز درست است؛ چرا که اخیرا روسها موشک کروز فراصوت «زیرکُن» را در این منطقه آزمایش کردند که نگرانیهای زیاد غرب را به همراه داشت.
این تحلیلگر مسائل بینالملل، گفت: دبیرکل ناتو نسبت به تقویت قابل توجه حضور چین در شمالگان نیز هشدارهایی داد که به صورت ایجاد ایستگاههای تحقیقاتی، تلاش برای ایجاد راههای دریایی از طریق شمالگان و درعین حال استفاده از منابع کانی و معدنی آن تبلور داشته است. صرف نظر از ادعاهای غرب، این مساله نشان میدهد روسیه و چین، نه فقط درعرصه آسیا و اقیانوس آرام به همکاری با یکدیگر برای مقابله با تهدیدات آمریکا پرداخته اند، بلکه اکنون در فضای استراتژیکی جدیدی که در سالهای اخیر اهمیتی دوچندان یافته، این همکاری را تداوم بخشیده اند.
میرطاهر با یادآوری اینکه متاسفانه به دلیل افزایش دمای کره زمین، آب شدن یخهای قطبی و کوچکترشدن دامنه یخهای آن، امکان تردد کشتیهای تجاری و افزایش حضور ناوهای نظامی در شمالگان فراهم شده، ادامه داد: اکنون مسیرهای دریایی جدیدی ایجاد شده که کشتیها به جای دورزدن کره زمین، قادرهستند از مسیر شمالگان به سایر نقاط دسترسی داشته باشند. علاوه بر آن، ذخایر بسیار عظیم نفت و گاز و سایر کانیها در شمالگان وجود دارد، به نحوی که روسها تاکید میکنند در قرن بیست و یکم، منبع اصلی نفت و گاز آنها شمالگان خواهد بود.
وی اضافه کرد: این مساله تبدیل به دغدغه مشترک روسیه و سایر کشورهای غربی که در مدار شمالگان قراردارند، مانند کانادا، نروژ، ایالات متحده و دانمارک شده است. این کشورها در کنار ناتو در سالهای اخیر تلاش کردند حضور نظامی خود را به ویژه از طریق افزایش حضور ناوهای جنگی و برگزاری رزمایشها در کشورها و مناطق همجوار شمالگان مانند نروژ، کانادا و آلاسکا، حضور نظامی خود را افزایش دهند و این پاسخی به افزایش قابل توجه حضور نظامی روسیه در این مناطق است.
هماهنگی چین با روسیه عامل افزایش تقابل روسیه و غرب در شمالگان
میرطاهر، هماهنگی چین با روسیه را عامل افزایش تقابل روسیه و غرب در شمالگان برشمرد و گفت: این مساله نشان میدهد روسها تلاش میکنند از اهرم چین برای مقابله با غرب در شمالگان استفاده کنند و چینی ها نیز نشان داده اند هر جا که منافع اقتصادی و تجاری و یا منافع بلندمدت استراتژیک وجود داشته باشد، حاضر به سرمایه گذاری هستند و این مساله در مورد شمالگان و جنوبگان نیز صدق میکند.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه ناتو نگران است که به تدریج بر دامنه حضور چین در عرصههای مختلف شمالگان افزوده شود، ادامه داد: غرب نگران است که چین و روسیه به عنوان دو قدرت به اصطلاح آمریکا، «تجدیدنظر طلب» در صدد تغییر در موازنههای سابق در محیط بینالمللی، از جمله در شمالگان برآیند و این مساله مسلما به ضرر غرب و توازن قوای فعلی است.
چشم انداز تشدید رقابتها در شمالگان
وی درخصوص چشم انداز تشدید رقابتها در شمالگان و مشارکت چین و روسیه در این منطقه، خاطرنشان کرد: جنگ اوکراین، به مثابه نقطه عطفی در تحول نظام بینالمللی محسوب میشود و پس از آن دامنه تقابل میان روسیه و غرب، ابعاد بسیار جدی و گسترده ای پیدا کرد. این تحول در عرصههای مختلف وجود دارد و به دلایل متعدد انتظار میرود دامنه آن به شمالگان کشیده شود. به نظر میرسد در آینده نه چندان دور، شاهد تقابل نظامی میان روسیه و غرب در شمالگان باشیم و این تقابل پیامدهای جدی به همراه خواهد داشت.
میرطاهر با بیان اینکه چین به دنبال این است که تا حد ممکن حضور خود را در شمالگان افزایش دهد و انواع استفادههای ممکن را از این منطقه استراتژیک در قرن بیست و یکم داشته باشد، ادامه داد: روسها از دوره شوروی، حضور پررنگ نظامی در شمالگان داشتند و در این مناطقه ایستگاههای هشدار راداری، پایگاههای پدافندی، هوایی، زیردریایی برای مقابله با حملات هسته ای و یا غیرهسته ای از سوی آمریکا احداث کرده بودند. اما بعد از فروپاشی شوروی، شمار زیادی از آنها تعطیل شدند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل، به بازسازی و نوسازی پایگاههای قدیمی و افتتاح پایگاههای جدید از سوی روسیه در شمالگان و استقرار نیرو در این منطقه اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی، حضور نظامی روسیه در شمالگان پررنگتر از حضور نظامی کشورهای عضو ناتو است. هر چند که کشورهای ناتو که همجوار شمالگان هستند درصددند به هر نحو ممکن در راستای مقابله با ادعاهای ارضی روسیه در منطقه شمالگان که به اطلاع سازمان ملل نیز رسیده است و برمبنای آن روسها خواهان گسترش دامنه فلات قاره خود در شمالگان هستند، اقداماتی را انجام دهند.
وی با بیان اینکه برخی کشورهای غربی همجوار شمالگان مانند نروژ و کانادا نیز درخواستهای خود را برای گسترش قلمرو خود در شمالگان به سازمان ملل ارسال کرده اند، افزود: به نظر میرسد با توجه به انتصاب سفیر برای شمالگان از سوی دولت بایدن، در مرحله بعدی ایالات متحده به همراه ناتو حضور نظامی خود را به نحو قابل توجهی به ویژه در مناطق مورد ادعای روسیه در شمالگان افزایش دهد. این امر در کنار نگرانی از افزایش همکاری چین و روسیه در شمالگان، احتمال رویارویی نظامی با مسکو در این منطقه استراتژیک را تقویت کرده است.
0 Comments