شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا با اشاره به تلاش بریتانیا در پیشگامی برای دفاع از جناح شرقی و شمالی اروپا در برابر روسیه گفت: بریتانیا میخواهد با تقویت جناح شرقی و شمال اروپا به نقش سابق خود در سیاست دفاعی و امنیت اروپا برگردد و «رویکرد آتلانتیک گرایی» را که امنیت و دفاع اروپا را ذیل چتر امنیتی ناتو و پایگاه های آمریکا در اروپا تعریف میکرد، احیا کند.
ابراهیم باقری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، ضمن اشاره به پیمان امنیتی که میان بریتانیا و دو کشور سوئد و فنلاند به امضا رسیده است، تصریح کرد: در صورت عضویت این دو کشور در ناتو، نقشه امنیتی اروپا بازنویسی خواهد شد و این تحول، یکی از بزرگترین پیامدهای ژئوپلیتیکی جنگ اوکراین خواهد بود که نظام امنیتی اروپا را دگرگون خواهد کرد.
این پژوهشگر پژوهشکده تحقیقات راهبردی با اشاره به تصمیم ناتو برای بررسی فوری عضویت سوئد و فنلاند در این پیمان نظامی، به مخالفت ترکیه برای این عضویت اشاره کرد و گفت: ترکیه به دلیل اینکه ادعا دارد فنلاند و سوئد اعضای گروه ی.پ.گ و پ.ک.ک را در خود جای داده و تحریم تسلیحاتی علیه ترکیه اعمال کردهاند، با حضور آنها در ناتو مخالف است.
وی افزود: با تهدید روسیه به واکنش شدید در قبال عضویت این دو کشور و با توجه به اینکه ضمانت امنیتی ماده 5 ناتو (امنیت دسته جمعی) پس از پایان روند تصویب عضویت فعال میشود، چند عضو ناتو به رهبری ایالات متحده و بریتانیا، طرح جایگزین یا به اصطلاح «پلن ب» را با هدف ارائه ضمانت امنیتی به فنلاند و سوئد تا زمان عضویت را در پیش گرفتهاند.
باقری با بیان اینکه این پیمان به نوعی امنیت دسته جمعی که در ماده 5 ناتو عنوان شده را برای این دو کشور، در قالب پیمان دو جانبه با بریتانیا، به همراه آورده، ادامه داد: با توجه به اینکه این بحث مطرح شده بود که با اعلام تصمیم عضویت این دو کشور در ناتو، ممکن است روسیه جنگی ترکیبی، همچون حملات سایبری به زیرساختهای حیاتی این دو کشور، تهاجم هواپیماهای جنگی روسی و همچنین کمپینهای اطلاعرسانی علیه سوئد و فنلاند شکل دهد، بریتانیا با امضای این قرارداد به نوعی حافظ امنیت این دو کشور در دوره خاکستری یعنی از زمان درخواست عضویت در ناتو تا زمان تصویب عضویت، خواهد شد.
وی با اشاره به دکترین «بازدارندگی با انکار» که در امضای پیمان امنیتی با سوئد و فنلاند مورد توجه بریتانیا بوده است، تصریح کرد: بریتانیا معتقد است ذیل این دکترین، باید هم از اوکراین که زیرتهاجم روسیه است و هم از کشورهایی که میخواهند به ناتو بپیوندند از طریق ارائه تسلیحات و تجهیزات و اشتراک اطلاعاتی حمایت کرد و به نوعی ضمن ارائه ضمانتهای امنیتی از این کشورها از رودرویی مستقیم با روسیه نیز دوری جست.
باقری گفت: این پیمان امنیتی، مسائلی مانند اشتراکگذاری اطلاعات با این دو کشور و تامین امنیت سایبری آنها را مورد توجه قرار داده و در آن تاکید شده که این دو مقوله، جدای از عضویت آنها در ناتو است و همیشه ادامهدار خواهد بود.
این کارشناس مسائل اروپا به اهداف بریتانیا از امضای قرارداد امنیتی با سوئد و فنلاند اشاره کرد و افزود: بریتانیا به دنبال تبدیل شدن به یکی از فعالترین مدافعان جناح شمالی و جبهه شرقی ناتو است، مناطقی که شامل 10 کشور در اطراف بالتیک و دریای شمال میشود. در واقع بریتانیا که در دوران پسابرگزیت از سیاست خارجی و امنیتی اروپا کنار گذاشته شد، به دنبال ایفای نقش فعال در سیاست خارجی و امنیتی اروپا به ویژه در مکانیسم های مستقل اروپایی است و نمی خواهد از حوزه امنیتی و دفاعی اروپا کنار بماند.
باقری با اشاره به مباحثی که کشورهای اروپایی در قالب ایجاد دفاع مستقل اروپایی عموما با رهبری فرانسه پیش میبردند، خاطرنشان کرد: آمریکا همواره اعلام میکرد اگر قرار باشد چنین مکانیسمی در اروپا شکل گیرد، بریتانیا باید یکی از پایههای ثابت آن باشد. بنابراین بریتانیا تلاش میکند با بهرهگیری از این شرایط، سازوکاری ترتیب دهد تا رویکرد آتلانتیکگرایی که بعد از برگزیت در صحنه مکانیسمهای امنیت و دفاع مستقل اروپایی کمرنگتر شده بود، دوباره به صحنه امنیت اروپا برگردد.
وی تاکید کرد: بریتانیا میخواهد با تقویت جناح شرقی و شمال اروپا به نقش سابق خود در سیاست دفاعی و امنیت اروپا برگردد و آتلانتیکگرایی را که امنیت و دفاع را ذیل چتر امنیتی آمریکا و ناتو تعریف میکند، حفظ و فضایی فراهم کند تا این رویکرد باقی بماند. این همان نقشی است که آمریکا میخواهد تا مانع تضعیف آتلانتیک گرایی شود و ناتو را کماکان به عنوان یگانه نیروی حفظ امنیت اروپا حفظ کند.
پژوهشگر پژوهشکده تحقیقات راهبردی، به مخالفت غیررسمی فرانسه با پیمان امنیتی که میان بریتانیا و سوئد و فنلاند امضا شد، اشاره کرد و توضیح داد: فرانسه رویکرد بریتانیا را در قبال کشورهای شرق و شمال اروپا جسورانه و همراه با تحریک روسیه ارزیابی میکند. فرانسه تاکید دارد باید از تحریک روسیه دوری کرد و نسبت به تجهیز و تسلیح کشورهای شمال و شرق اروپا محتاطتر رفتار کرد.
این کارشناس مسائل اروپا با بیان اینکه روسیه هشدار داده بود که عضویت این دو کشور عواقب جدی خواهد داشت و حتی احتمال استقرار موشکهای هستهای در منطقه بالتیک را مورد توجه قرار داده بود، گفت: با این حال مسکو در شرایط فعلی در جنگی فرسایشی در اوکراین قرار گرفته و آمریکا و بریتانیا میدانند روسیه نمیتواند در این شرایط، پاسخ مناسبی به توسعه ناتو بدهد و به تهدیداتش جامه عمل بپوشاند. برخی تحلیلگران نیز معتقدند در هفته های اخیر مواضع روسیه در قبال واکنشهای احتمالی به عضویت سوئد و فنلاند محتاطانه شده است. بنابراین سناریوی عضویت سوئد و فنلاند در کوتاه مدت، با فرض مصالحه با ترکیه و عدم ملاحظات سیاسی دیگر در ناتو، محتملترین حالت است.
باقری با تاکید براینکه گامهای تلافیجویانه احتمالی پوتین نیز ممکن است ناتو را غافلگیر کند، افزود: در چارچوب چنین ملاحظات سیاسی- امنیتی ممکن است ناتو در فرآیند عضویت این دو کشور محتاطانه برخورد و صرفا به ارائه تضمین و حمایت امنیتی از این دو کشور در چارچوب پیمانهای دو و چند جانبه بسنده کند.
0 Comments