سید حسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای برنامه اقدام پنج مرحله ای را برای برخورد کشورمان با تمدید قانون ده ساله تحریم های آمریکا علیه ایران ارائه کرد.
وی گفت: این قانون تحریم ۱۰ ساله معروف به ایسا مربوط به سال ۱۹۹۶ است که در سال ۲۰۰۶ یکبار تمدید شده و اکنون هم کنگره آمریکا برای یک دوره ده ساله دیگرتمدید شد و اگر همه چیز طبق برجام درست پیش رود باید این قانون تا ۷-۸ سال دیگر منقضی شود ،ایران هم پروتکل الحاقی را در مجلس تصویب کند و تحریم های تسلیحاتی هم برداشته شود. تحریمهای این قانون هم عمدتا مربوط به تحریم سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی در صنعت نفت ایران است و موضوعات تروریسم و حقوق بشر هم بهانه قانون است.
موسویان با اشاره به اینکه سومین نکته این است که این قانون بعد از اجرایی شدن برجام یعنی حدود یکسال است که هم بقوت خود باقی بوده، افزود: با این تفاوت که رییس جمهور آمریکا مواردی که ناقض برجام بوده را تعلیق کرده است و اکنون هم باید همین کار را انجام دهد. در این صورت تاثیری بر اجرای برجام نخواهد گذاشت.
عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای تصریح کرد: برجام صرفا در مورد تحریم های هسته ای است که از سال ۲۰۰۶ برقرار شده بود. طبق برجام ایران به وضعیت قبل از ۲۰۰۶ برمی گردد و نه ماقبل ۱۹۹۶. اما قدرت های جهانی و آمریکا حق ندارند تحریم های برداشته شده در چهار چوب برجام را مجددا اعمال کنند یا تحریمهای جدید هسته ای اعمال کنند.
وی گفت: برجام مانع امریکا و ایران و سایر قدرت ها نیست که تحریمهای جدید غیر هسته ای درسایر موضوعات مورد اختلاف مثل تروریسم و حقوق بشر علیه هم اعمال کنند.
موسویان با بیان اینکه برجام سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی درصنعت نفت ایران را لغو نکرده است چون آن تحریم ها ماقبل بحران هسته ای بوده، تاکید کرد: اما طبق برجام، آمریکا حق ندارد قوانین داخلی خود را بگونه ای فراملی اجراء کند که مزاحم همکاری های سایرکشورها با صنعت نفت ایران گردد.
عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: اکنون مسئله این است که آیا مفادی در قانون ده ساله وجود دارد که باعث اعمال مجدد تحریم های لغو شده در قالب برجام باشد یا خیر. ظاهرا از دید کارشناسان مجلس نمایندگان و سنای آمریکا تمدید قانون تحریم های مصوب ۲۰ سال پیش نقض برجام نیست. ظاهرا دولت اوباما هم کلیت این قانون را ناقض برجام نمی داند. در عین حال ممکن است دولت اوباما با تمدید این قانون موافقت کند اما اجرای برخی از قسمت هایی که مغایر تشخیص دهد را تعلیق کند به گونه ای که خدشه ای به برجام وارد نشود و آثاری بر آن مترتب نباشد.
موسویان افزود: قبلا هم ما یک چالش درمورد آزمایش موشک توسط ایران داشتیم که نهایتا و بعد از کلی مذاکره و دعوا، دوطرف بطور غیر رسمی و محترمانه پذیرفتند که آزمایش موشکی ایران نقض برجام نبوده اما قطعنامه ۱۹۲۹ را نقض کرده است با این وجود نباید خللی در اجرای برجام بوجود آید.
وی با بیان اینکه درمورد تمدید قانون تحریم ۱۰ ساله توسط کنگره آمریکا، هر گونه اقدام جمهوری اسلامی باید موکول به بعد از تصمیم دولت اوباما شود، تصریح کرد: چنانچه دولت اوباما بخش های مربوط به تحریم های هسته ای در لایحه مذکور را بلا اثر کرد که در اجرای برجام خللی وارد نخواهد شد. اما اگر دولت اوباما با اجرای کل قانون بدون هیچ تغییری موافقت کرد و هیچ بخشی از آن را تعلیق نکرد معنی آن این است که آمریکا بطور یکپارچه از دید کارشناسی حقوقی معتقد است که هیچ بخشی از این قانون نقض برجام نیست. اینجاست که اولین چالش جدی حقوقی ایران و آمریکا در مورد نحوه اجرای برجام آغاز خواهد شد.
کارشناس مسایل بین الملل ادامه داد: در این صورت پیشنهاد من یک برنامه اقدام پنج مرحله ای است. در ابتدا باید از سیاسی کردن اختلاف حقوقی به شدت پرهیز شود. از اتخاذ مواضع و شعارهایی که هیچ پشتوانه اجرایی هم نخواهد داشت نیز اجتناب شود، همه جناح های داخلی هم حواسشان باشد که جناح ضد ایران و لابی صهیونیستی_تکفیری بدنبال ایجاد یک جنجال سیاسی مصنوعی است که جمهوری اسلامی را عصبانی کرده تا اولا ایران را وادار به نقض برجام کند و ثانیا در صورت عکس العمل های ناموزون تهران، بتواند در گروه ۱+۵ مجددا اجماع علیه ایران را شکل دهد و با شروع ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا، یک سلسله اقدامات وسیع ازقبل طراحی شده را کلید بزند. آنها بدنبال راه انداختن قطار اقدامات خصمانه متقابل ایران و آمریکا هستند تا میراث اوباما را هرچه سریعتر نابود و ایران و آمریکا را وارد سیکل تقابل کرده و جشن بگیرند.
موسویان گام دوم برنامه پیشنهادی خود را اینگونه توصیف کرد: جمهوری اسلامی باید ابتدا گزارش کارشناسی حقوقی تهیه کند. برجسته ترین حقوقدانان ما باید در تهیه یک گزارش باید بسیار مستدل و قوی و محکمه پسند مشارکت داشته باشند. در غیر اینصورت موجب باخت حقوقی ایران خواهد شد که ضربه حیثیتی سنگینی بهمراه خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه در مرحله سوم باید حقوق دانان تیم مذاکره کننده هسته ای ایران براساس گزارش حقوقی مذکور، رایزنی های خود را با هر شش کشور طرف قرارداد برجام بلافاصله انجام دهند، افزود: باید این کار را انجام دهند تا از نظرات کارشناسی متقابل همه کشورهای عضو گروه ۱+۵ مطلع شود. این موضوع بدان دلیل مهم است که اروپا و روسیه و چین خواهان همکاری اقتصادی ازجمله در صنعت نفت با ایران هستند. یعنی خواست ایران با خواست آنها یکی است، ایران باید کفه بین المللی پیگیری های حقوقی خود را سنگین کند.
موسویان در تشریح گام چهارم پیشنهادیش گفت: درصورتی که اوباما بخش های مربوط به تحریم های هسته ای را لغو کرد و اروپا و چین و روسیه هم معتقد بودند که تمدید این قانون به این شکل، نقض برجام نیست و مانع روابط آنها با ایران نفت و گاز و پتروشیمی نخواهد شد، ممکن است برای ایران کافی و رضایتبخش باشد. در غیر اینصورت نظرات حقوقی کشورهای ۱+۵ نیز باید در کمیته نظارت براجرای برجام در شورای عالی امنیت ملی ایران بررسی شود. اگر قانع کننده نبود، گزارش کارشناسی حقوقی نهایی ایران باید به نحوی تکمیل شود که پاسخگوی همه استدلالات کشورهای ۱+۵ باشد.
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان آخرین مرحله برنامه پیشنهادی خود را اینگونه خواند: نهایتا درمرحله پنجم جمهوری اسلامی شکواییه مستدل و جامع خود را به کمیته مشترکی که در برجام پیش بینی شده ارائه و از این طرق پیگیری کند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در این مرحله همدلی جناح های سیاسی ضروری خواهد بود. چنانچه بنا باشد که از برجام به عنوان یک ابزار کسب قدرت در دعواهای سیاسی داخلی ماقبل انتخابات ریاست جمهوری استفاده شود و در نتیجه اختلافات داخلی در مورد برجام به اوج برسد، توقع موفقیت در جبهه خارجی نباید داشت.
