حسین شیخ الاسلام مشاور وزیر امور خارجه و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در سوریه در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: با توجه به سابقه و ریشه های دینی جنبش حماس، بیانیه های قبلی که توسط این جنبش منتشر می شد همگی رویکرد مکتبی داشت؛ اما به دلیل فشار جریانات داخلی و همچنین طراحی کشورهای پادشاهی عرب منطقه، بیانیه اخیر، رویکرد سیاسی به خود گرفته و از رویه قبلی خود که مبتنی بر اصول و اعتقادات دینی بود فاصله گرفته است و این بهترین فرصت برای جریان سازش محسوب می شود تا با رژیم صهیونیستی بر سر میز مذاکره حاضر شود.
آنچه در ادامه می خوانید متن کامل این گفتگوست.
پرسش: انگیزه اصلی رهبران حماس از وضع بیانیه جدید چیست؟
اگر مسئله را یه طور خوشبینانه مورد ارزیابی قرار دهیم متوجه می شویم که بر خلاف منشور قبلی که بیشتر رویکرد مکتبی و اعتقادی داشت، رویکرد بیانیه جدید حماس، بیشتر گرایش سیاسی پیدا کرده و لحن آن نسبت به بیانیه های قبلی تفاوت کاملاً محسوسی داشته است. برخی مواضعی که اتخاذ شده و در این بیانیه هم به آن اشاره شده، به دلیل شرایط خاص سیاسی و فشار گروه ها و جریانات فلسطینی؛ جنبش حماس را مجبور کرده اند تا تشکیل دولت فلسطینی 1967 را بپذیرد. هر چند سران جنبش حماس تأکید می کنند که هنوز قائل به تشکیل دولت فلسطینی نهر تا بحر هستند اما به نظر می رسد مذاکراتی که با گروه سازش در فلسطین صورت گرفته، به صورت تلویحی با تعریف دو دولت؛ یکی در مرزهای 1967 و دیگری در سرزمین های اشغالی توسط رژیم صهیونیستی موافقت کنند. هدف گروه ها و جنبش هایی همچون فتح این است که موضع حماس را تغییر دهند تا حماس به عنوان یک مانع برای پیشرفت سیاسی محسوب نشود. این موارد همگی جزء آثاری است که این بیانیه در صحنه سیاسی فلسطین با خود به همراه خواهد داشت اما اینکه رهبران حماس با چه انگیزه ای تصمیم به صدور چنین بیانیه ای کرده اند، موضوعی است که باید خود آنها به آن پاسخ بدهند.
پرسش: چه عوامل و زمینه هایی سبب شده تا حماس چنین مواضعی اتخاذ کند؟
فشار گروه های سازشگر فلسطینی و اقدامات کشورهای سازشکار پادشاهی- عربی منطقه مهمترین عاملی است که سبب شده تا حماس چنین بیانیه ای را صادر کند. کشورهای پادشاهی عرب منطقه تلاش کرده اند تا موضوع فلسطین به عنوان یک ابزار برای اهداف سلطنتی آنها مطرح شود و حکام کشورهای قطر، سعودی و … که توان مقابله و ایستادگی در مقابل آمریکا را ندارند و مجبور شده اند روابط خود را با آمریکا و رژیم صهیونیستی علنی کنند با تشدید فشارها بر حماس؛ این جنبش را مجبور کرده اند تا چنین مواضعی اتخاذ کند.
پرسش: هدف راهبردی حماس از به رسمیت شناختن مرزهای 1967 و تأئید ضمنی به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی چیست؟ و این مواضع چه تأثیری بر روند مبارزه با رژیم صهیونیستی خواهد گذاشت؟
مبارزه یک ابزار مکتبی است درحالی که گفتگو، مذاکره و سازش ابزار سیاسی است. این بیانیه یک بحث سیاسی است. هرچند گاهی ممکن است سیاست در خدمت مبارزه باشد اما ذاتاً اینگونه نیست. بیانیه اخیر حماس، هیچ نقشی در مبارزه با رژیم صهیونیستی نخواهد داشت به عبارت دیگر بهتر است اینگونه بیان شود که مواضع اخیر حماس، در سازش با رژیم صهیونیستی ایفای نقش خواهد کرد. با بیانیه اخیر حماس، این فرصت برای رژیم صهیونیستی فراهم شده تا در مذاکره با فلسطینی ها یا شخص محمود عباس؛ این اطمینان خاطر را به وی بدهند که دیگر هیچ گروه فلسطینی مخالف مذاکره طرفین نیستد.
پرسش: با توجه به اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی مبنی بر ضرورت خلع سلاح حماس؛ ارزیابی شما از حیات سیاسی حماس و جایگاه آتی این جنبش در جبهه مقاومت چیست؟
حماس یک گروه دینی است که به اصل مقاومت؛ از جمله مقاومت مسلحانه در برابر رژیم غاصب صهیونیست اعتقاد دارد. این موضوع هم به طور صریح در بیانیه اخیر حماس ذکر شده است. از طرف دیگر جنبش حماس با توجه به ریشه هایی که دارد و رهبری فردی همچون شیخ احمد یاسین که مبارزه با صهیونیست ها را سرخط اصلی فعالیت این جنبش مطرح کرده، طبیعتاً همچون برخی از گروه ها و جریانات فلسطینی دست از مبارزه مسلحانه با صهیونیست ها نخواهد کشید.
پرسش: راهبرد جبهه مقاومت برای مبارزه با رژیم صهیونیستی و همراه نمودن جریانات مردمی فلسطین بر چه محورهایی استوار است؟
هر مبارزه ای در ابتدا باید مکتبی باشد. بدون مکتب، مبارزه کردن معنی نخواهد داشت. ایمان و اراده محورهای دیگری هستند که ذیل مکتب نقش پیدا می کنند. محور مقاومت برای مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی باید بتواند ذیل این مفاهیم مردم را در صحنه حفظ کند.
پرسش: بیانیه جدید حماس چه تأثیر راهبردی بر جایگاه منطقه ای مقاومت خواهد داشت؟
با توجه به محورهای اصلی بیانیه طبیعتاً باعث تقویت مقاومت نخواهد شد. ادبیاتی که در بیانیه حماس به کار گرفته شده، بیشتر کمکی برای مفهوم سازش به حساب می آید. و بیشتر از اینکه به حماس کمک کند به جنبش فتح کمک خواهد نمود.
0 Comments