جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
اتحادیه اروپا در حال تدوین راهبرد ایندوپاسیفیک
پیر مورکوس در تحلیلی که مرکز مطالعات راهبردی و بینالملل انگلیس در وبسایت خود منتشر کرد، نوشت: این سند که «راهبرد اتحادیه اروپا برای همکاری در ایندوپاسیفیک» نام دارد، نشاندهنده تمایل اروپا به افزایش نقش خود در این منطقه و رشد تعامل موجود اما گهگاه پراکنده در این منطقه است.
چرا اتحادیه اروپا تصمیم به تصویب یک راهبرد گرفته است؟
دلیل اصلی تصمیم اروپا برای تدوین راهبرد ایندوپاسیفیک، وابستگی متقابل اقتصادی اروپا با این منطقه است. اقتصاد اروپا عمیقاً با شبکههای تجارت، سرمایهگذاری و تأمین ایندوپاسیفیک درهمتنیده است. بیش از یکسوم صادرات اروپا به این منطقه میرود و بخش عمدهای از این صادرات از طریق خطوط دریایی اقیانوسهای هند و آرام جابجا میشود. وقتی مسئله به رسیدن به جهانی سبز و تغییرات اقلیمی مربوط باشد، اروپاییها از محوریت روبهرو رشد ایندوپاسیفیک مطلع هستند.
جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در مارس گذشته گفت: در حال حاضر ایندوپاسیفیک مرکز ثقل اقتصادی و راهبردی جهان محسوب میشود. اروپاییها از رقابت فشرده ژئوپلیتیک در این منطقه که ثبات آنها را تهدید میکند و بر منافع اتحادیه اروپا تأثیر مستقیم دارد، نگران هستند.
اروپا برای تقویت تعاملش در ایندوپاسیفیک تا سال 2021 منتظر نماند. اعضای اتحادیه اروپا تاکنون بیش از 40 شراکت راهبردی در این منطقه شکل دادهاند. اتحادیه اروپا یک سیاست تجارت منطقهای فعال را در این منطقه دنبال کرده است. این اتحادیه با مجمع کشورهای جنوب شرق آسیا یک شراکت چندوجهی برقرار کرده است که مسائل مختلفی را از تغییرات اقلیمی تا امنیت بالاتر آموزشی و دریایی پوشش میدهد. هر دو طرف در دسامبر 2020 توافق کردند که همکاری خود را با تصویب یک شراکت راهبردی ارتقا دهند. دولتهای عضو اتحادیه اروپا در سطح ملی نیز تعهدشان به این منطقه را افزایش دادند.
مشارکت اروپا در این منطقه از یکدست نبودن رویکرد اروپاییها رنج میبرد و این امر نفوذ کلی اروپا را محدود کرده است.
اولویتهای اروپا در راهبرد ایندوپاسیفیک چیست؟
درحالیکه نتایج شورای اتحادیه اروپا معمولاً با عباراتی کلی نوشته میشود اما مصوبه 16 آوریل ازنظر تفصیل و جزئیات قابلتوجه است. هدف کلی آن کمک به ثبات، امنیت، رفاه و توسعه پایدار ایندوپاسیفیک است.
دولتهای عضو شش خط اقدام را تعیین کردهاند که میتوان آنها را در سه دسته دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی گروهبندی کرد. در حوزه دیپلماتیک، اروپاییها خواستار یک منطقه ایندوپاسیفیک باثبات هستند که بر دموکراسی، حکومت قانون، حقوق بشر و حقوق بینالملل مبتنی باشد. اتحادیه اروپا با لحاظ کردن این دیدگاه در خصوص ایندوپاسیفیک قصدش را برای اتخاذ موضعی سخت در قبال چین با توجه به افزایش تنشها میان پکن و بروکسل نشان میدهد. اروپاییها بر لزوم تقویت همکاری با شرکای همفکری تأکید میکنند که اصول، ارزش و منافع متقابلی با آنها دارند. اتحادیه اروپا همکاری خود را با بازیگران منطقهای توسعه میدهد.
در جبهه اقتصادی، اروپاییها با تلاش برای انعقاد توافقات تجاری و سرمایهگذاری جدید بهویژه با استرالیا، اندونزی و نیوزیلند و با متنوع ساختن زنجیرههای تأمین آنها به دنبال ارتقای منافع اقتصادی خود هستند. اروپا همچنین همکاری قویتر در خصوص نوآوری را از طریق پروژههای مشترک تحقیق و توسعه و تحرک آموزش عالی خواستار است. اتحادیه اروپا بر اساس راهبرد «اتصال اروپا و آسیا» مصوب 2018 به دنبال یک رویکرد جایگزین در برابر ابتکار کمربند و جاده چین است که شفافیت، دوام و مالکیت محلی را تقویت کند.
در حوزه امنیتی و دفاعی، دولتهای عضو خواهان ایفای نقش اتحادیه اروپا در پاسخ به چالشهای امنیتی در حال افزایش در ایندوپاسیفیک هستند. بهویژه در حوزه امنیت دریایی، اولویت اروپاییها تأمین خطوط ارتباطی دریایی «باز و آزاد» با رعایت کامل حقوق بینالملل است. به این منظور، دولتهای عضو تعامل بیشتر میان نیروی دریایی آسیا و اروپا و افزایش آگاهی در حوزه دریایی را خواستارند.
از راهبرد اتحادیه اروپا چه انتظاراتی باید داشت؟
زمانی که این راهبرد تکمیل شود، در اجرا با موانعی جدی روبرو خواهد شد. اولین مانع کمبود ابزار در دسترس برای تحقق جاهطلبیهای اتحادیه اروپا است. وقتی مسئله به اتصال مربوط باشد، اتحادیه اروپا برای تطابق با مقیاس ابتکار کمربند و جاده چین تلاش خواهد کرد.
در خصوص امنیت دریایی، ابعاد نیروهای دریایی اروپا در دهههای گذشته کاهش داشته است و اروپاییها همچنان در تلاشاند تا به چالشهای امنیتی در همسایگی نزدیک خود پاسخ دهند. اروپاییها باید عملگرا باشند و برای اطمینان از حضور عملیاتی مؤثر در ایندوپاسیفیک باهم هماهنگ شوند.
باوجوداین محدودیتها اگر اروپاییها به دنبال تأثیری جدی در ایندوپاسیفیک هستند باید با انگلیس و آمریکا همکاری کنند.
یکی از آخرین چالشهای مشارکت اروپا در ایندوپاسیفیک توانایی اروپا برای غلبه مؤثر بر اختلافات داخلی آنها است. وابستگی اقتصادی اروپا به چین باعث شده است که برخی دولتهای عضو تمایلی به اقدام جدی در برابر چین نداشته باشند. شاید درحالیکه پکن یک وضعیت دیپلماتیک تهاجمی را در بحبوحه مسائل پاندمی و حقوق بشر اتخاذ میکند، این اختلافات کمرنگ شود اما اتحاد اروپایی همچنان شکننده خواهد بود.
باوجوداین موانع، رویکرد جدید اتحادیه اروپا در قبال ایندوپاسیفیک اولین گام امیدوارکننده است. این موارد که بهاتفاق آرا توسط دولتهای عضو تصویبشده، نشاندهنده جاهطلبی اروپا برای ایفای نقش در این منطقه با تحت کنترل درآوردن سیاستهای مختلف و هماهنگی بهتر با شرکای همفکر است. نهادهای اتحادیه اروپایی باید تا سپتامبر آینده یک راهبرد مفصل را تدوین کنند. درعینحال اروپاییها باید به تعامل با بازیگران مهم منطقه ادامه دهند و این کار با هند و ژاپن آغاز میشود.
0 Comments