جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
راهبرد اروپا در عصر بلاتکلیفی
مایکل بارفود در مطلبی که اندیشکده دوستان اروپا منتشر کرد، نوشت: دونالد ترامپ در سه سال ریاست جمهوری خود چندجانبهگرایی را تضعیف ساخته است. سیاست ترامپ در زمینه تغییرات آب و هوایی، مهاجرت، تجارت، عقبنشینی نیروهای آمریکا و ابهام در اتحاد دفاعی حاکی از آن است که وی آشکارا کاهش هزینهها را ترجیح میدهد.
از سوی دیگر سنگ بنای سیاست انحادیه اروپا تقویت و گسترش همکاری بینالمللی بوده است. منافع اتحادیه اروپای باز و لیبرال در حفظ چندجانبهگرایی است. آیا اتحادیه اروپا میتواند نقش پیشرو در تشکیل اتحادها برای فعالسازی مجدد و حتی اصلاح ساختارهای چندجانبه ایفا نماید؟
چنانچه ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2020، مجدداً انتخاب شود، احتمالاً فاصله گرفتن تدریجی وی از چندجانبهگرایی شتاب خواهد گرفت. این بار برخلاف سال 2016، اروپا باید آماده باشد. حتی اگر نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، خسارات وارده در دوره ترامپ ضرورتاً جبران نخواهد شد.
عوامفریبی در سیاست و حکومت آمریکا در دوره ترامپ
برای سالها عوامفریبی در سیاست و حکومت آمریکا سایه خواهد انداخت. سیاست حمایتگرایی در حزب دمکرات بسیار گسترده است. حتی رئیس جمهور معتدل از حزب دمکرات نسبت به کنار گذاشتن سیاستهای ترامپ بهواسطه ترس از انتخابات میاندورهای و روی کار آمدن ترامپ بعدی محتاط خواهد بود.
صرفنظر از نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 آمریکا، اتحادیه اروپا باید از دستورکار جهانی لیبرال حمایت و پشتیبانی کند. اقدامات باید شامل تغییرات آب و هوایی و تجارت، ازجمله تجدید ساختار سازمان تجارت جهانی باشد.
از سوی دیگر اتحادیه اروپا باید بتدریج از اتکای به آمریکا در زمینه دفاعی فاصله بگیرد و این اقدام را با خرید و تهیه تجهیزات نظامی حتی در داخل ناتو شروع نماید. در موضوعات و مسائلی همچون اطلاعات، باید جنجال برپاشده توسط آمریکا با طرح دغدغه نسبت به دسترسی واشنگتن به اطلاعات سری اروپاییها از طریق غولهای فناوری آمریکا مقابله کرد.
حمایت انگلیس پسابرگزیت از چندجانبه گرایی
با نهایی شدن برگزیت، اتحادیه اروپا یک حامی مهم برای چندجانبهگرایی و لیبرالیسم را از دست میدهد، آیا واقعاً اینگونه است؟ انگلیس بزودی پی خواهد برد که چقدر برای انجام توافقهای تجاری نه فقط با اتحادیه اروپا، بلکه با بقیه جهان کوچک است. چنانچه تنها یک موضوع وجود داشته باشد که انگلیس در خارج از اتحادیه اروپا همچنان از آن حمایت خواهد کرد، آن موضوع چندجانبهگرایی است.
ارزشهای انگلیس مشخص خواهد ساخت که این ارزشها همسو با ارزشهای جریانهای اصلی اروپایی است. انگلیس با خطر از دست دادن کنترل مواجه است، چنانچه به ابتکارهای اروپایی برای حفظ و اصلاح چندجانبهگرایی ملحق نشود. کار با فرانسه و کشورهای اروپایی عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد محل خوبی برای شروع این همکاری است. فعالسازی مجدد سازمان تجارت جهانی و رسیدگی به تغییرات آب و هوایی، موضوع دیگری برای همکاری است. انگلیس نشان داده است که مواضعش در ارتباط با مسائل و موضوعاتی همچون توافق هستهای با ایران و نقش و جایگاه شرکت هوآوی در نسل پنجم شبکه تلفن همراه به اروپاییها نزدیکتر است تا به آمریکا.
در ارتباط با قدرتهای غیرلیبرالی همچون روسیه و چین، اتحادیه اروپا باید از قدرت اقتصادی و رویکرد نرم خود برای مهار حملات سایبری و دستاندازی آنها به هنجارهای داخلی استفاده کند. تجارت هم برای مسکو و هم برای پکن مهم و کلیدی است. اتحادیه اروپا همچنین باید خود را برای انجام مذاکرات بر سر مراودات تجاری متوازنتر با چین آماده سازد.
اگر قرار باشد اتحادیه اروپا توافق تجاری با آمریکا منعقد کند و چنانچه قرار باشد آمریکا مجدداً به پیمان مشارکت ترانس پاسیفیک ملحق شود، مجموع قدرت چانهزنی و مذاکراتی آنها 70 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل خواهد داد. مجموع قدرت مذاکراتی و چانهزنی اتحادیه اروپا و آمریکا را با قدرت 20 درصدی چین مقایسه کنید. چنین قدرتی میتواند چین را برای ورود به موافقتنامههای چندجانبه جدی نه موافقتنامههای تجاری دوجانبه مجاب سازد.
اتحادیه اروپا باید بهطور مستمر مشوق رهیافتهای سبز در مناسبات اقتصادی با چین و روسیه باشد و چنین رهیافتهایی را برجسته سازد.
کشورهای بسیار علاقمند به تجارت آزاد همچون ژاپن، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا موسوم به آ. سه. آن، کانادا و مکزیک متحدان یکدیگر هستند. اتحادیه اروپا باید برای جلب متحدان وفادار به دستورکار خود تلاش کند، وقتی که موضوعات انفرادی مطرح میشود.
وحدت اروپا بزرگترین چالش هم برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا و هم در میان شهروندان آن است. نظرات واگرا بین 27 کشور عضو اتحادیه اروپا بر موضوعات و مسائل مهم مرتبط با سیاست خارجی اتحادیه، ازجمله در ارتباط با لیبی، گسترش اتحادیه در منطقه بالکان، مهاجرت، مناسبات با روسیه، ترکیه و چین و نیز دفاع اروپایی تاثیر میگذارد.
شروع تقویت چندجانبهگرایی از داخل اتحادیه اروپا
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همکارانش در کمیسیون اروپا باید بر تعدادی از موضوعات در حوزه سیاست خارجی اتحادیه اروپا متمرکز شوند که اتحادیه اروپا میتواند در آن موضوعات تاثیرگذار باشد. این موضوعات شامل مناسبات با آمریکا، چین، روسیه و مناطق بحرانی در خاورمیانه است.
البته اتحادیه اروپا باید اصول داخلیاش را حفظ کند. در حالی که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه دیدگاههای جسورانهای را مطرح میسازد، این دیدگاهها و پیشنهادات بدون همکاری و مشارکت دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بهویژه آلمان به ثمر نخواهد نشست.
تقویت و گسترش چندجانبهگرایی باید از داخل آغاز شود. نهادها و رهبران اروپایی باید پی ببرند که اشتباه برگزیت چه بود و از فرصتهایی فراتر از مواقع انتخابات بهره گیرند. وقتی موتور محور آلمان – فرانسه خوب کار میکند، اتحادیه اروپا باید نقطه قوت برای دفاع از مقررات بینالمللی را پیدا کند. قدرت اقتصادی و تجاری نرم اتحادیه اروپا برای انجام توافق و بهروزرسانی ساختارهای سازمان تجارت جهانی همچنان مهم است، حتی اگر ما وارد دوره پساغربی شده باشیم.
همانگونه که اولویتهای دفاعی به سمت امنیت دادهها تغییر میکند، اروپا باید برای پذیرش مسئولیت در دفاع از خودش، ازجمله سرمایهگذاری و تحقیقات دیجیتالی و نیز خرید و تهیه اقلام دفاعی در داخل ناتو آماده باشد.
تلاشهای اقتصادی و دفاعی موفق میتواند به اروپا موضع قویتری در زمینه موضوعاتی همچون حقوق بشر و دمکراسی بدهد.
0 Comments