جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
رهبری انحصاری؛ ریشههای راهبرد فرانسه برای سیاست خارجی اتحادیه اروپا
ماتیلدا سیولا و تارا وارما در گزارشی که اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا منتشر کرد، نوشتند: سال ۲۰۲۰ برای اتحادیه اروپا سالی سخت بود. بیماری همهگیر کرونا دولتهای عضو اتحادیه را مجبور کرد به گفتگویی فشرده در خصوص مسیری که میخواهند این بلوک دنبال کند، وارد شوند. دولتهای عضو در خصوص دلیل وجودی اتحادیه اروپا بهتفصیل بحث کردند و همانطور که نظرسنجی اخیر شورای روابط خارجی اروپا نشان میدهد نگاه فرانسه به مهمترین مزایای اتحادیه اروپا متفاوت از نگاه دیگر دولتهای عضو است.
درواقع ازنظر ۲۷ درصد از پاسخدهندگان فرانسوی به نظرسنجی اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا، محافظت در برابر جنگ و درگیری، حوزهای است که اتحادیه اروپا در آن بیشترین فایده را دارد و فقط ۱۷ درصد آنها مزایای اقتصادی عضویت در اتحادیه را در نظر میگیرند که سهم کوچکتری در مقایسه با هر کشور دیگری است که در این نظرسنجی شرکت کرده است.
این یافته هماهنگ با پژوهش اخیر شورای روابط خارجی اروپا است که فرانسه را بهعنوان دولتی مشخص کرد که نقش ژئوپلیتیک اتحادیه اروپا را بیش از همه تحسین میکند. به نظر میرسد که این تفاوتها نشانگر شکاف در دیدگاه فرانسه و شرکای اروپایی آن در خصوص نقش و هدف اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا بر مبنای ایده حفظ صلح از طریق ایجاد وابستگی متقابل اقتصادی بنا شد. کشورهایی مانند فرانسه و آلمان تمایل دارند بر بخش اول تکیه کنند و کشورهایی مثل لهستان، دانمارک و بر بخش دوم تأکید میکنند. تفاوت ناشی از این امر، دلیل اختلافات موجود کنونی میان دولتهای عضو را روشن میکند؛ همانطور که این امر در مذاکرات دشوار اخیر در چارچوب ملی چندساله اتحادیه اروپا، اختلافات در خصوص خودمختاری راهبردی و بحثها درباره اینکه نقطه کانونی بعدی ادغام سیاسی اروپا چه باید باشد مشاهدهشده است؛ بنابراین اصرار فرانسه بر اهمیت حفظ صلح و نیز ابتکارات این کشور که دیگر دولتهای عضو اغلب آن را یکجانبه در نظر میگیرند، ظاهراً هدف این کشور را برای آنکه رهبر تدوین سیاست خارجی اروپا باشد، نشان میدهد. این موضوع همچنین میتواند انزوای این کشور را در تلاشها برای اعمال قدرت اتحادیه اروپا در عرصه جهانی توضیح دهد. خودمختاری راهبردی که در راهبرد جهانی اتحادیه اروپا ۲۰۱۶ به آن اشارهشده، یک حوزه سیاسی است که فرانسه و آلمان در خصوص آن همگرایی دارند، اما همچنان باید برخی دولتهای عضو را درباره لزوم خودمختاری متقاعد کرد و این نشاندهنده اکراهی است که تصمیمسازان فرانسوی بهسختی آن را درک میکنند. به لحاظ تاریخی، مردم فرانسه به اینکه از بنیانگذاران سازمانهایی هستند که قبل از اتحادیه اروپا وجود داشته، افتخار میکنند.
با توجه به اینکه فرانسه نفوذ قابلتوجهی بر شرکایش در اتحادیه اروپا دارد، میتواند راه را برای یک پروژه اروپایی آماده کند که تأثیر زیادی بر زندگی شهروندانش دارد. دولت فرانسه و شهروندان فرانسوی در درخواستشان از اتحادیه اروپا برای اینکه به یک بازیگر مستقل تبدیل شود، صادق هستند. آنها ابتکاراتی داشتهاند و پیشنهادهایی برای یک سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی یکپارچهتر مطرح کردهاند، اما درعینحال بر استقلال نیروی نظامی فرانسه تأکید دارند. همچنین به جایگاه این کشور بهعنوان یک قدرت هستهای متعهدند.
تضاد میان تمرکز فرانسه بر استقلال حاکمیت ملی در حوزه دفاعی و ابتکارات دفاعی اروپایی که این کشور پیشنهاد میکند، اغلب باعث تعجب شرکای اروپایی فرانسه است. دولتهای عضو اتحادیه باید برای درک این امر روایتی را که در خصوص پروژه اروپایی در فرانسه شکلگرفته است، در نظر بگیرند. در مدارس فرانسه به دانشآموزان اینطور درس میدهند که اتحادیه اروپا همواره یک پروژه آشتی میان فرانسه و آلمان بوده است. در فرانسه ادغام سیاسی اروپا همواره از ادغام اقتصادی ناشی میشود و اتحادیه اروپا بهعنوان وسیلهای برای ارتقای ارزشها در عرصه جهانی در نظر گرفته میشود.
امانوئل ماکرون اغلب به اهمیت ایجاد یک اروپای قادر به دفاع اشاره میکند. او بر شکل دادن به ابتکار مداخله اروپایی اصرار داشته و هر بار که فرصتی داشته به خودمختاری راهبردی اروپا اشارهکرده است، اما ازنظر بسیاری از دولتهای عضو ماکرون به توصیههای خودش درباره لزوم همکاری دفاعی اروپا عمل نمیکند. این اختلافی است که تصمیم گیران فرانسوی باید از آن آگاه باشند و با تبادلنظر با شرکتهای اروپایی خود آن را رفع کنند. فرانسه در سال ۲۰۱۹ گفتگو با روسیه را آغاز کرد. دولتهای دیگر تشخیص دادند که این گفتوگو فقط در صورتی میتواند موفق شود که دولتهای دیگر عضو اتحادیه اروپا نیز بر سر میز مذاکره بنشینند. بااینحال پاریس در ابتدا فرصتی را برای این کار به آنها قرار نداد. او با اشاره به «مرگ مغزی» ناتو در همان سال خواستار تقویت ستون اروپایی این اتحادیه شد، اما این کار را خودسرانه انجام داد. فرانسه باید بهجای آنچه متحدانش اقدام یکجانبه در نظر میگیرند بر روی ائتلافسازی کار کند و رهبری را در حالی به دست گیرد که شرکای نزدیکش را مشارکت میدهد. در چارچوب کنفرانس آینده اروپا و چشمانداز ریاست فرانسه بر شورای اروپایی در سال ۲۰۲۲، فرانسه میتواند از این رویکرد برای کارکردن در جهت بازتعریف ارزشهای مشترک استفاده کند که به اتحادیه اروپا و دولتهای عضو کمک میکند سیاستهای خارجی خود را یکپارچه و قدرت را در عرصه جهانی اعمال کنند. فرانسه باید بپذیرد که دیدگاه ژئوپلیتیک این کشور درباره اتحادیه اروپا تنها دیدگاه معتبر نیست و برای ائتلافسازی سراغ شرکایش برود و بدینوسیله اتحادیه اروپا را به سمت بازاندیشی درباره نقش بینالمللیاش در یک جهان چندقطبی هدایت کند. فرانسه باور دارد که اتحادیه اروپا یک پروژه صلح است. ممکن است این پروژه فقط از طریق وابستگی متقابل اقتصادی در دهه ۱۹۵۰ امکانپذیر بوده، اما فرانسه میتواند به دیگر دولتهای عضو یادآوری کند که در سال ۲۰۲۱ صلح محل تلاقی حوزههای سیاسی مختلفی است که همکاری اروپایی در آنها حیاتی است. روابط در حال تغییر اتحادیه اروپا با کشورهای همسایه، روسیه، چین و آمریکا همگی نقش این اتحادیه را بهعنوان یک پروژه صلح از همیشه مهمتر میسازد.
0 Comments