شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل غرب آسیا پیام اصلی سفر وزیر دفاع آمریکا به بغداد را اعلام تمایل آنها برای حفظ حضور نظامیان‌شان در عراق عنوان کرد و گفت: آمریکا همچنان تمایل و تاکید دارد، نظامیانش در عراق باقی بمانند و با اینکه در سیاست اعلامی، نخست وزیر عراق مطرح کرد که بغداد به حضور نظامیان خارجی نیازی ندارد، اما این سیاست تنها در حد اعلام باقی خواهد ماند.
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه ناآرامی و تظاهرات در فلسطین اشغالی و احتمال سقوط نتانیاهو، پیوستن رئیس رژیم صهیونیستی به جمع مخالفان نتانیاهو، آماده باش ارتش اسرائیل، کاهش ارزش پول رژیم صهیونیستی در پی برکناری وزیر جنگ این رژیم، ابراز نگرانی شدید واشنگتن از وضعیت اسرائیل، واکنش روسیه و اتحادیه اروپا به نا آرامی ها در سرزمین های اشغالی، شرط روسیه برای مذاکرات جدید استارت، واکنش اوکراین به تصمیم روسیه برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در بلاروس، اعلام شرایط احیای خط لوله «نورد استریم» از سوی مسکو، سفر رئیس‌جمهور پیشین تایوان به چین، ادامه آزمایش های موشکی کره شمالی، رونمایی از پهپاد جدید ترکیه، تصویب اصلاحات قانون انتخابات در پارلمان عراق، عربستان سعودی میزبان سران اتحادیه عرب، اعتصاب سراسری گسترده در بخش حمل‌ونقل آلمان و الحاق رسمی کرواسی به منطقه شنگن از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: کابینه فاشیستی نتانیاهو طرحی را مطرح کرده که هدف آن «حذف گروه‌های مقاومت اسلامی» از کرانه باختری از جمله نابلس و شهر جنین است. این طرح توطئه‌آمیز درست در زمانی مطرح می‌شود که اقدامات رژیم‌صهیونیستی برای مقابله با مقاومت اسلامی در کرانه باختری با شکست مواجه شده و گروه‌های مقاومت فلسطینی هم در پاسخ به جنایات اشغالگران عملیات‌های دامنه‌داری را در مناطق مذکور آغاز کرده‌اند.
حمید خوش‌آیند – کارشناس مسائل منطقه
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: تاکید انصارالله براینکه آمریکا درصدد حفظ ریاض و ابوظبی در جنگ یمن است، خطرناکتر بودن جنگ سرد دوم درمقایسه با جنگ اول از نگاه کیسینجر، روسیه از نقش توافق ۲۰۲۰ توسط جمهوری آذربایجان خبرداد، تاکید پوتین براینکه ائتلاف نظامی با چین تشکیل نداده است، عربستان سعودی میزبان اجلاس آتی اتحادیه عرب، نامه کشورهای عربی خلیج فارس علیه تل آویو به آمریکا، گفتگوی روسای ستاد ارتش آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره ایران، پایان اختلاف‌های الجزیره و پاریس با بازگشت سفیر الجزایر به فرانسه، هشدار صندوق بین‌المللی پول نسبت به افزایش خطرها برای ثبات مالی جهانی، تصمیم روسیه برای استقرارتسلیحات هسته ای تاکتیکی در بلاروس، همکاری پاکستان و طالبان برای نابودی گروه‌های تروریستی، تاکید نخست وزیر اسپانیا براینکه جهان باید به صدای چین گوش کند، چین و روسیه در صدر کشورهای دارای مازاد تراز تجاری سال ۲۰۲۲، آغاز مذاکرات ایران و بحرین پس از سفر آیت‌الله رئیسی به ریاض، دستیابی به توافق نهایی برای حل بحران سودان و تدوین پیش نویس اولیه توافق، ممنوع شدن انتقاد کارمندان جامو وکشمیر هند از دولت، درخواست سوئیس برای افزایش همکاری‌ها با ناتو، بیانیه وزارت دفاع آذربایجان درباره تحرکات اخیر، تحصن اعتراضی به تغییر قانون انتخابات عراق در بغداد، هندوراس روابط دیپلماتیک با تایوان را قطع کرد و با چین از سر گرفت، درخواست ریاض از جامعه بین‌الملل برای ایفای مسئولیتش برای پایان دادن به اشغالگری اسرائیل، یک گروه عراقی مسؤولیت حمله به پایگاه آمریکادر سوریه رابرعهده گرفت، عدم دعوت از ترکیه و مجارستان برای نشست «دموکراسی» از سوی بایدن، ادعای بریتانیا درخصوص استفاده روسیه از ۷۱ پهپاد ایرانی در ماه مارس، و موفقیت عراق در شکایت از ترکیه برای صادرات نفت اقلیم کردستان، ازمهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت.در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: درخواست احزاب چپ گرای فرانسه برای تشدید اعتراضات،هشدار شورای اروپا به پلیس فرانسه، اعتصاب در آلمان و احتمال بی‌نظمی و هرج‌و‌مرج، زنگ خطر ورشکستگی بانکی در قاره سبز، هشدار آلمان درباره به خطر افتادن منطقه شنگن به دلیل تداوم مناقشات بر سر مسئله پناهندگان، اعلام “هفته فلج” در سرزمین‌های اشغالی، واکنش بورل به سفر رئیس‌جمهور چین به مسکو، سفر معاون رئیس جمهوری آمریکا به ۳ کشور آفریقایی با محوریت مقابله با چین، رزمایش دریایی مشترک آمریکا و اتحادیه اروپا علیه چین، اقدام چهار کشور اسکاندیناوی برای تشکیل ناوگان دفاع هوایی مشترک، اذعان زلنسکی به کاهش حملات ضد روسیه، درخواست مسکو برای ادامه تحقیقات در خصوص انفجار «نورد استریم» ، شرط ترکیه برای فروش نفت منطقه کردستان عراق، حمله آمریکا به خاک سوریه و واکنش گروه های مقاومت و تاکید تایوان بر گسترش همکاری های امنیتی با ژاپن از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: توافقنامه راهبردی ایران و عربستان در پکن به دگرگونی شرایط سیاسی و امنیتی و حرکت به سمت یک صلح و ثبات پایدار در منطقه کمک خواهد کرد. این توافقنامه به تنش‌های هزینه دار بین تهران و ریاض پایان خواهد داد و شرایط جدیدی به لحاظ پایداری سیاسی و امنیتی و گسترش همکاری‌های بین کشورهای منطقه ایجاد می‌کند.
حسن هانی‌زاده – کارشناس مسائل خاورمیانه
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل غرب آسیا پیام اصلی سفر وزیر دفاع آمریکا به بغداد را اعلام تمایل آنها برای حفظ حضور نظامیان‌شان در عراق عنوان کرد و گفت: آمریکا همچنان تمایل و تاکید دارد، نظامیانش در عراق باقی بمانند و با اینکه در سیاست اعلامی، نخست وزیر عراق مطرح کرد که بغداد به حضور نظامیان خارجی نیازی ندارد، اما این سیاست تنها در حد اعلام باقی خواهد ماند.
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه ناآرامی و تظاهرات در فلسطین اشغالی و احتمال سقوط نتانیاهو، پیوستن رئیس رژیم صهیونیستی به جمع مخالفان نتانیاهو، آماده باش ارتش اسرائیل، کاهش ارزش پول رژیم صهیونیستی در پی برکناری وزیر جنگ این رژیم، ابراز نگرانی شدید واشنگتن از وضعیت اسرائیل، واکنش روسیه و اتحادیه اروپا به نا آرامی ها در سرزمین های اشغالی، شرط روسیه برای مذاکرات جدید استارت، واکنش اوکراین به تصمیم روسیه برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در بلاروس، اعلام شرایط احیای خط لوله «نورد استریم» از سوی مسکو، سفر رئیس‌جمهور پیشین تایوان به چین، ادامه آزمایش های موشکی کره شمالی، رونمایی از پهپاد جدید ترکیه، تصویب اصلاحات قانون انتخابات در پارلمان عراق، عربستان سعودی میزبان سران اتحادیه عرب، اعتصاب سراسری گسترده در بخش حمل‌ونقل آلمان و الحاق رسمی کرواسی به منطقه شنگن از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: کابینه فاشیستی نتانیاهو طرحی را مطرح کرده که هدف آن «حذف گروه‌های مقاومت اسلامی» از کرانه باختری از جمله نابلس و شهر جنین است. این طرح توطئه‌آمیز درست در زمانی مطرح می‌شود که اقدامات رژیم‌صهیونیستی برای مقابله با مقاومت اسلامی در کرانه باختری با شکست مواجه شده و گروه‌های مقاومت فلسطینی هم در پاسخ به جنایات اشغالگران عملیات‌های دامنه‌داری را در مناطق مذکور آغاز کرده‌اند.
حمید خوش‌آیند – کارشناس مسائل منطقه
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: تاکید انصارالله براینکه آمریکا درصدد حفظ ریاض و ابوظبی در جنگ یمن است، خطرناکتر بودن جنگ سرد دوم درمقایسه با جنگ اول از نگاه کیسینجر، روسیه از نقش توافق ۲۰۲۰ توسط جمهوری آذربایجان خبرداد، تاکید پوتین براینکه ائتلاف نظامی با چین تشکیل نداده است، عربستان سعودی میزبان اجلاس آتی اتحادیه عرب، نامه کشورهای عربی خلیج فارس علیه تل آویو به آمریکا، گفتگوی روسای ستاد ارتش آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره ایران، پایان اختلاف‌های الجزیره و پاریس با بازگشت سفیر الجزایر به فرانسه، هشدار صندوق بین‌المللی پول نسبت به افزایش خطرها برای ثبات مالی جهانی، تصمیم روسیه برای استقرارتسلیحات هسته ای تاکتیکی در بلاروس، همکاری پاکستان و طالبان برای نابودی گروه‌های تروریستی، تاکید نخست وزیر اسپانیا براینکه جهان باید به صدای چین گوش کند، چین و روسیه در صدر کشورهای دارای مازاد تراز تجاری سال ۲۰۲۲، آغاز مذاکرات ایران و بحرین پس از سفر آیت‌الله رئیسی به ریاض، دستیابی به توافق نهایی برای حل بحران سودان و تدوین پیش نویس اولیه توافق، ممنوع شدن انتقاد کارمندان جامو وکشمیر هند از دولت، درخواست سوئیس برای افزایش همکاری‌ها با ناتو، بیانیه وزارت دفاع آذربایجان درباره تحرکات اخیر، تحصن اعتراضی به تغییر قانون انتخابات عراق در بغداد، هندوراس روابط دیپلماتیک با تایوان را قطع کرد و با چین از سر گرفت، درخواست ریاض از جامعه بین‌الملل برای ایفای مسئولیتش برای پایان دادن به اشغالگری اسرائیل، یک گروه عراقی مسؤولیت حمله به پایگاه آمریکادر سوریه رابرعهده گرفت، عدم دعوت از ترکیه و مجارستان برای نشست «دموکراسی» از سوی بایدن، ادعای بریتانیا درخصوص استفاده روسیه از ۷۱ پهپاد ایرانی در ماه مارس، و موفقیت عراق در شکایت از ترکیه برای صادرات نفت اقلیم کردستان، ازمهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت.در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: درخواست احزاب چپ گرای فرانسه برای تشدید اعتراضات،هشدار شورای اروپا به پلیس فرانسه، اعتصاب در آلمان و احتمال بی‌نظمی و هرج‌و‌مرج، زنگ خطر ورشکستگی بانکی در قاره سبز، هشدار آلمان درباره به خطر افتادن منطقه شنگن به دلیل تداوم مناقشات بر سر مسئله پناهندگان، اعلام “هفته فلج” در سرزمین‌های اشغالی، واکنش بورل به سفر رئیس‌جمهور چین به مسکو، سفر معاون رئیس جمهوری آمریکا به ۳ کشور آفریقایی با محوریت مقابله با چین، رزمایش دریایی مشترک آمریکا و اتحادیه اروپا علیه چین، اقدام چهار کشور اسکاندیناوی برای تشکیل ناوگان دفاع هوایی مشترک، اذعان زلنسکی به کاهش حملات ضد روسیه، درخواست مسکو برای ادامه تحقیقات در خصوص انفجار «نورد استریم» ، شرط ترکیه برای فروش نفت منطقه کردستان عراق، حمله آمریکا به خاک سوریه و واکنش گروه های مقاومت و تاکید تایوان بر گسترش همکاری های امنیتی با ژاپن از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: توافقنامه راهبردی ایران و عربستان در پکن به دگرگونی شرایط سیاسی و امنیتی و حرکت به سمت یک صلح و ثبات پایدار در منطقه کمک خواهد کرد. این توافقنامه به تنش‌های هزینه دار بین تهران و ریاض پایان خواهد داد و شرایط جدیدی به لحاظ پایداری سیاسی و امنیتی و گسترش همکاری‌های بین کشورهای منطقه ایجاد می‌کند.
حسن هانی‌زاده – کارشناس مسائل خاورمیانه
وب‌سایت مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل آمریکا نوشت: اگرچه روابط واشنگتن و مسکو با فهرستی از چالش‌های فزاینده مواجه است، اما فرصت‌های همکاری آنها نیز کم نیستند. برای دور ماندن از تنش، دو کشور باید روابط خود را شفاف و قابل پیش‌بینی کنند. روابط نظامی و تلاش‌های دو کشور برای از بین بردن اختلافات نیز باید ادامه یابند، اگرچه کافی نیستند. منافع ایالات‌متحده و روسیه تنها از طریق تعاملات دوجانبه سازماندهی‌شده حاصل می‌شود. در حوزه کنترل تسلیحات فضای لازم برای پیشبرد یک برنامه مثبت وجود دارد. در حوزه‌هایی هم که رویکردهای دو کشور فاصله زیادی با یکدیگر دارند، سازوکارهای رفع اختلاف باید با گفتگوی دیپلماتیک همراه شود تا نه‌تنها ارزیابی‌های طرفین از تحولات منطقه‌ای و اولویت‌های سیاسی آنها مشخص شود بلکه خطوط قرمز آنها نیز تعیین گردد.
کنترل تسلیحات
چهارچوب ثبات استراتژیک ایالات‌متحده و روسیه که با دهه‌ها تلاش ایجادشده بود در معرض فروپاشی قرار دارد. نقض معاهدات و خروج یک‌جانبه ترامپ از توافقات بین‌المللی باعث ایجاد یک فضای بی‌اعتمادی متقابل شده است.
دولت ترامپ توافق‌نامه‌های کنترل تسلیحات را پاسخ‌گوی فضای امنیتی در حال تحول ندانسته و خواستار حضور سایر قدرت‌های هسته‌ای در این توافق شده است. بااین‌وجود، تلاش وی برای واردکردن چین به مذاکرات کنترل تسلیحات سه‌جانبه پس از مخالفت پکن متوقف شده است.
البته برخلاف گذشته، کنترل تسلیحات دیگر تنها دلیل تنش در روابط دوجانبه ایالات‌متحده و روسیه نبوده و مسائل دیگری همچون دخالت روسیه در انتخابات آمریکا از اهمیت بیشتری برخوردار شده‌اند. البته ممکن است واشنگتن در آینده ارزش بیشتری برای کنترل تسلیحات با روسیه قائل شود.
چالشی که امروز چین برای ایالات‌متحده ایجاد می‌کند بسیار بیشتر از روسیه است. چین هنوز تعداد زیادی موشک میان برد با برد 500 تا 5500 کیلومتر دارد. اگرچه ایالات‌متحده اخیراً از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد خارج شده و هیچ موشک میان بردی نیز در آسیا ندارد اما در حال مذاکره با متحدان خود برای استقرار آنها است. چشم‌انداز مسابقه تسلیحاتی موشک‌های میان برد در منطقه می‌تواند نقطه آغاز بحث‌های سه‌جانبه میان روسیه، آمریکا و چین برای کنترل تسلیحات هسته‌ای باشد.
روسیه و رقابت آمریکا – چین
روابط آمریکا با چین از زمان حادثه میدان تیان‌آنمن در سال 1989 و شاید از دهه 1950 تحت حکومت مائو تسه تونگ در بدترین حالت قرار دارد. در دوره اوباما، نگرانی‌ها درباره اقدامات جاسوسی سایبری چین و حضور نظامی این کشور در دریای جنوب چین آغاز شد. از زمان روی کار آمدن ترامپ در ژانویه 2017 نیز، روابط ایالات‌متحده و چین به یک رقابت آشکار اقتصادی، نظامی، فناوری و ایدئولوژیک تبدیل شده است. در ماه‌های اخیر نیز به دلیل شیوع ویروس کووید-19 روابط دو کشور بدتر شده است.
پکن رقابت با ایالات‌متحده را اجتناب‌ناپذیر می‌داند. اتفاقات اخیر ازجمله فشار کاخ سفید بر شرکت‌های فن‌آوری چینی مانند هوآوی، تعرفه‌های تجاری، رقابت مالی و پیامدهای اقتصادی کووید – 19 این رقابت‌ها را تقویت کرده است.
در چنین شرایطی، مسکو و پکن روابط خود را تقویت کرده و هر دو از نظام بین‌المللی تحت سلطه ایالات‌متحده متنفر هستند. سیاست‌های واشنگتن نیز موجب نزدیکی روسیه و چین شده است. بااین‌وجود، روس‌ها درباره اهداف بلندمدت چین در نظام بین‌الملل شک و تردید داشته و سعی در ایجاد تعادل در روابط خود با سایر قدرت‌ها ازجمله اتحادیه اروپا، هند، ژاپن و… دارند. ضمن آنکه منافع دو کشور در آسیای مرکزی نیز در تضاد با یکدیگر قرار دارند.
عدم اطمینان روسیه به چین به‌عنوان یک شریک راهبردی فرصتی برای مقامات کاخ سفید جهت بازنگری در رویکردهای خود در قبال روسیه و دور کردن این کشور از چین فراهم می‌کند.
قطب شمال
ریاست آتی روسیه بر شورای قطب شمال می‌تواند زمینه‌های همکاری طولانی‌مدت مسکو – واشنگتن در این منطقه را تقویت کند، اما موانعی نیز بر سر راه آنها قرار دارد که به تغییر اولویت‌های آمریکا در قطب شمال و نظامی سازی این منطقه توسط روسیه مربوط است. آینده سیاست ایالات‌متحده در قطب شمال تا حد زیادی به نتیجه انتخابات آمریکا بستگی دارد. خروج دولت ترامپ از توافقنامه آب و هوایی پاریس، ایالات‌متحده را در برابر سایر کشورهای قطب شمال در موضوعات مربوط به حفاظت از محیط‌زیست قرار داده است. اگرچه چالش‌های زیادی در روابط ایالات‌متحده و روسیه در قطب شمال وجود دارد اما سابقه طولانی و قوی برای همکاری دو کشور در این منطقه وجود دارد.
شفافیت و رفع اختلافات در مدیترانه شرقی
مدیترانه شرقی محتمل‌ترین منطقه درگیری نظامی احتمالی بین ایالات‌متحده و روسیه است. برای جلوگیری از درگیری نظامی، ایالات‌متحده و روسیه باید ضمن شفاف‌سازی منافع خود در مدیترانه شرقی به سمت دیپلماسی منطقه‌ای حرکت کنند.
درحالی‌که منافع روسیه در شرق مدیترانه بسیار گسترده و متنوع است آمریکا این منطقه را بخشی از جناح جنوبی ناتو قلمداد کرده و به منابع انرژی آن نیز چشم دوخته است. آمریکا به دنبال تقویت حضور نظامی ناتو در شرق مدیترانه است که به دلیل حضور نظامی فزاینده روسیه در این منطقه، کار چندان آسانی نخواهد بود. آمریکا تنها راه ایجاد ثبات در مدیترانه شرقی را پیشبرد سازوکارهای دموکراتیک می‌داند درحالی‌که روسیه معتقد است ثبات تنها از طریق حفظ رژیم‌های مستقر ایجاد خواهد شد.
در چنین شرایطی، ایالات‌متحده و روسیه به‌عنوان بازیگران اصلی مدیترانه شرقی باید گفتگوهای منظمی را درباره تحولات منطقه‌ای دنبال کنند. این گفتگوها باید خارج از دید عموم و در سطح دولتی انجام شود تا اطمینان حاصل شود که یک مکالمه قوی و دقیق صورت می‌گیرد. درعین‌حال، هماهنگی و برقراری ارتباطات نظامی مداوم برای کاهش میزان حوادث نظامی نیز ضروری است.
نتیجه‌گیری
به‌رغم بحران عمیق در روابط ایالات‌متحده و روسیه، کارشناسان دو کشور در خصوص وجود زمینه‌های همکاری منطقه‌ای برای دو کشور توافق داشته و بهبود روابط آنها را بر شناسایی مکانیسم‌های جدید گفتگو در امور مربوط به کنترل تسلیحات، قطب شمال، رقابت قدرت‌های بزرگ و مدیترانه شرقی مشروط کرده‌اند.
0 Comments