جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
دوستان چین در شرایط رقابت سنگین با آمریکا
درک گراسمن در تحلیلی که وب سایت اندیشکده آمریکایی رند منتشر کرد، نوشت: با وجود تهدیدهای دولت ترامپ در خصوص جنگ تجاری و زیرسوال بردن اتحادهای آمریکا، واشنگتن به لحاظ دیپلماتیک بسیار خوب عمل کرده است. آمریکا روابط با متحدانش در هندواقیانوسیه یعنی استرالیا، ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی و تایلند را، حتی با وجودی که مانیل و بانکوک روابط گرمی با پکن دارند، پررنگترکرده است.
واشنگتن در مورد هند پیشرفتهایی داشته، شراکت غیر رسمی خود با تایوان را ارتقا داده، تعامل با کشورهای جزایر اقیانوس آرام را افزایش داده است و در بیشتر مناطق جنوب شرق آسیا رقابت میکند. دیدگاه آمریکا درباره هندواقیانوسیه، مبنی بر آزاد و باز نگه داشتن این منطقه، در کشورهای دوست در اروپای غربی مانند فرانسه، آلمان و انگلیس نیز بازتاب داشته است. آمریکا با شرکای خود هماهنگیهای چند جانبه انجام داده است.
برعکس، چین در سالهای اخیر اعتماد همسایگانش را تحلیل برده است. لحن پرخاشگرانه، سیاست خارجی متخاصم و لفاظیهای تقریباً همیشگی چین باعث شده است که دوست جدیدی نداشته باشند. چین هیچ اتحادی ندارد و شراکتش بیشتر با کشورهایی است که غیرقابل اعتماد، بیاهمیت و یا هر دو هستند.
به عنوان مثال روسیه، قدرتمندترین دوست چین را در نظر بگیرید. از وقتی شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۲ به قدرت رسیده، به دفعات با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه دیدار کرده است. او حتی از پوتین به عنوان بهترین و صمیمیترین دوست خودش یاد کرده است. دو کشور منافع مشترک بسیاری دارند. روسیه با منافع آمریکا مخالف است و این با نیازهای چین مطابقت دارد.
اما حتی با وجودی که چین و روسیه همکاری امنیتی با یکدیگر را بهطور مستمر از طریق تبادلات نظامی، توافقات سری، مانورهای مشترک و نیز همکاری در صنایع نظامی و فن آوری تقویت کردهاند، عمیقاً به یکدیگر تردید دارند.
مسکو از نفوذ رو به رشد پکن در جمهوریهای استقلال یافته از شوروی سابق در آسیای میانه و ادعاهای حاکمیتی چین در دریای چین جنوبی ناراضی است. روسیه ترجیح میدهد که چین از اقیانوس اطلس بیرون باشد. به علاوه، روسیه به ویتنام و هند که هر دو دشمن چین محسوب میشوند، تسلیحات و پشتیبانی نظامی ارائه میکند.
مسکو اندکی پس از آن که چین در ماه ژوئن در مناطق مرزی هیمالیا با هند وارد نزاع شد، معامله فروش سامانه اس-400 با پکن را به تعویق انداخت یا لغو کرد؛ به عبارت دیگر بارها به نظر آمده است که مسکو علیه منافع پکن عمل میکند و پکن بدون داشتن اتحادهای امنیتی، نباید در صورتی که مورد حملهای قرار گیرد، انتظار کمک مسکو را داشته باشد.
کره شمالی تنها کشوری است که چیزی شبیه به یک اتحاد امنیتی با چین دارد. در سال ۱۹۶۱ دو کشور یک توافق دوستی، همکاری و کمک دو جانبه را امضا کردند که چین را به مداخله در کره شمالی در صورتی که این کشور مورد حمله واقع شود، ملزم میکند.
با این حال شی جین پینگ در مارس ۲۰۱۸ برای اولین بار با کیم جونگ اون ملاقات کرد. ملاقاتی که دلیلش، نشست برنامهریزیشده کیم با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بود. رهبران کره شمالی و چین به ندرت به صورت رو در رو با یکدیگر دیدار میکنند. به نظر میرسد که از نظر شی جینپینگ، کیم جونگ به دلیل آزمایشات هستهای و موشکی و ناسپاسی در برابر پشتیبانیهای چین فردی بسیار بی ملاحظه است. کیم احتمالاً به امید اینکه روزی از وابستگی اقتصادی کشورش به چین کم کند تا حدودی با آمریکا تعامل دارد. چین که قادر به کنترل کیم جونگ اون نیست، در قبال مسئولیت در برابر کره شمالی کمترین ارزش ژئو استراتژیک را به دست میآورد. قرار است سال آینده پیمان ۱۹۶۱ دوباره مورد مذاکره قرار گیرد و نتیجه آن مذاکرات وضعیت سلامت رابطه فعلی را مشخص خواهد کرد.
چین اغلب در حال ارتقای شراکتش با پاکستان است که بعد از پایان جنگ سرد برای آشفته کردن هند از آن حمایت کرده است. اسلام آباد در سالهای اخیر برای جلوگیری از عبور تروریستهای پاکستان و افغانستان از مرز چین، به پکن کمک کرده است. پاکستان در عوض درخواست داشته است که پکن ادعاهایش در کشمیر را به رسمیت بشناسد.
اما پاکستان در رقابت قدرت بزرگ میان چین و آمریکا، هیچ نفع ملموسی برای چین نداشته است. احتمالا پاکستان از عهده کریدور اقتصادی چین-پاکستان برنخواهد آمد. در حالی که موقعیت جغرافیایی پاکستان در کنار اقیانوس هند طبیعتا سرمایه عظیمی محسوب میشود اما بندر گوادار هرگز به یک پایگاه دریایی تبدیل نشده است.
کامبوج بهترین دوست چین در جنوب شرق آسیا است. کامبوج از ادعای حاکمیت چین در دریای چین جنوبی حمایت میکند و از ابتکار کمربند و جاده نفع میبرد. ظاهرا پکن در حال ساخت پایگاههای نظامی در ریم و دارا ساکور است.
با دسترسی پکن به آن پایگاهها، دامنه عملیاتهای نظامی چین و تهدید چندوجهی آن گسترش مییابد و این امر کامبوج را به سودمندترین شریک راهبردی ژئواستراتژیک چین تبدیل میکند. تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که کامبوج اخیرا یک تاسیسات دریایی آمریکا در ریم را تخریب کرده است و به نظر میرسد که قرار است پکن از این مزیت بهره ببرد.
اما دست کم در حال حاضر هان سن، نخستوزیر کامبوج حتی از اذعان به این که چین در حال ساخت پایگاههایی در این کشور است، خودداری میکند زیرا این امر ناقض قانون اساسی کامبوج است. ممکن است پنومپن به فراهم کردن دسترسی به چیزی که در درجه اول نباید وجود داشته باشد، تمایل چندانی نداشته باشد؛ بنابراین این داستان هنوز تمام نشده و باید با دقت ان را دنبال کرد.
در هر صورت، دوستان چین در مقایسه با آمریکا، فراوان و قابل اعتماد نیستند. این چالشی مهم برای پکن در حالی است که رقابت قدرت بزرگ در حال شدت گرفتن است.
0 Comments