کلین کلارک در یادداشتی که وب‌سایت اندیشکده رند آن را منتشر کرد، نوشت: از زمان خروج نیروهای شوروی به درخواست مصر در سال 1972، مسکو پایگاه نظامی عمده‌ای در مدیترانه نداشته است، اما این وضعیت در حال تغییر است. به نظر می‌رسد که روسیه با تقویت موضع نظامی خود در این منطقه، به دنبال موفقیت هرچه بیشتر در پیشبرد قدرت و کمینه‌سازی نفوذ آمریکا و ناتو است.
سال 2015 نیروی هوایی روسیه، سوریه را از شورش فزاینده‌ای نجات داد که نظام بشار اسد را به سقوط تهدید می‌کرد. اکنون دمشق در حال جبران لطف مسکو است. سال 2017، روسیه از استقرار «نیروهای دائمی» در بندر طرطوس و اطراف پایگاه هوایی حمیمیم خبر داد.
پیش‌ازاین، روسیه تنها از تأسیسات لجستیکی نیروی دریایی در طرطوس استفاده می‌کرد. طبق قرارداد جدید 49 ساله، مسکو 500 میلیون دلار برای توسعه آن تأمین کرده است که برای کشتی‌های جنگی روسیه ظرفیت زیادی برای عملیات دوردست و پایدار در دریای مدیترانه در اختیار می‌گذارد.
روسیه ده‌ها هواپیمای جنگی و احتمالاً سامانه دفاع هوایی دوربرد اس 400 در حمیمیم مستقر کرده است. بااین‌حال، این پایگاه درحال‌توسعه ممکن است آسیب‌پذیر بوده و در معرض حملات زنبوری پهپادها و حملات موشکی جبهه النصره قرار گیرد.
در شرق لیبی، مسکو احتمالاً امیدوار است که قدرت هوایی آن و نیروهای مزدور، نظیر گروه واگنر، در آنجا بتوانند با حاکمان آینده این کشور روابط خوبی برقرار کنند. این امر ممکن است خلیفه حفتر، جنگ‌سالار لیبی، یا دیگر قدرت‌طلبان را شامل شود. ماه مه گذشته، فرماندهی آمریکا در آفریقا (آفریکام) از استقرار 14 جت جنگنده بی‌نشان میگ 29 و سوخو 24 در شرق لیبی خبر داد. آفریکام هشدار داد که اگر روسیه «موقعیت دائمی» برای خود ایجاد کند و موشک‌های دوربرد مستقر سازد، این امر «بازی را برای اروپا، ناتو و بسیاری از کشورهای دیگر تغییر خواهد داد».
روسیه احتمالاً ظرفیتی برای دسترسی به منابع انرژی در شرق مدیترانه دیده و شاید به همین خاطر، حمایت خود از «ارتش ملی لیبی» را افزایش داده است؛ اما ارتش ملی لیبی در برابر «دولت وفاق ملی» (موردحمایت سازمان ملل) مستقر در طرابلس متحمل شکست شده است که تا حدی به خاطر استفاده از سامانه‌های بدون سرنشین بوده که ترکیه تأمین کرده است.
روسیه دسترسی و نفوذ خود در مصر را افزایش داده است. سال 2017، قاهره و مسکو در مورداستفاده هواپیماهای جنگی روسیه از پایگاه‌های مصر به توافق رسیدند. روسیه تولید جت جنگنده سوخو 35 به ارزش 2 میلیارد دلار برای مصر را آغاز کرده است.
این فعالیت‌ها در مدیترانه مکمل حضور نظامی گسترده روسیه در کریمه است. مدیترانه ظرفیت بیشتری برای حمله به اهدافی در دریای سیاه و حتی خاورمیانه در اختیار مسکو می‌گذارد. در حال حاضر، ده کشتی جنگی مضاعف در کریمه مستقر بوده و می‌توانند موشک کروز با برد بیش از 1500 کیلومتر شلیک کنند.
پس از اشغال کریمه توسط روسیه در سال 2014، آمریکا و ناتو جناح شرق این ائتلاف را تقویت کردند. بااین‌حال، الکساندر ورشباو، معاون وقت دبیر کل ناتو، اظهار کرد که این ائتلاف در «راهبرد شرقی» خود کوتاه آمده است. حضور هوایی و دریایی هرچه بیشتر آمریکا و ناتو در مدیترانه می‌تواند هزینه‌ها را برای روسیه در صورت مبادرت این کشور به تهدید نظامی، ازجمله استقرار سامانه دفاع هوایی پیشرفته، بیشتر کند. همچنین، حضور بیشتر آمریکا و ناتو احتمالاً تضمینی مجدد برای متحدان آن‌ها در مدیترانه خواهد بود.
حضور دریایی آمریکا در مدیترانه بدون تحت تأثیر قرار دادن مدیریت کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا امکان‌پذیر است. کشتی‌های جنگی در رفت‌وآمد به خاورمیانه، می‌توانند زمان بیشتری در مدیترانه صرف کنند و اعزام ادواری خود را محدود سازند. تقویت ارتقای برنامه‌های رزمایش دریایی و هوایی آمریکا و ناتو با هزینه متوسط می‌تواند از تجهیزات و نیروهای موجود متحدان خویش بهره گرفته و پیامی حاکی از وجود عزم و اراده صادر کند.
برخی منتقدان معتقدند که سوریه و لیبی برای امنیت آمریکا حیاتی نیستند و مداخله آمریکا تنها باعث درگیری ارتش می‌شود که می‌تواند با ظهور چین مقابله کند. همچنین، نیروهای آمریکا ممکن است گرفتار جنگی شوند که امکان پیروزی در آن نبوده و فاقد هدف راهبردی است. در همین راستا، دولت ترامپ حمایت از جنگجویان کرد مخالف اسد را قطع کرد و دولت اوباما از ایفای نقش بیشتر در لیبی کناره گرفت.
بااین‌حال، روسیه، ترکیه و دیگر بازیگران منطقه‌ای نظیر امارات و عربستان، در غیاب آمریکا توانستند مقداری از خلأ به وجود آمده در سوریه، لیبی و مصر را پر کنند که چندان سازنده نبوده است. به همین خاطر و برای اینکه روسیه احتمالاً پایگاه هوایی و دریایی خود در مدیترانه را افزایش خواهد داد، اولویت‌های غرب احتمالاً تغییر خواهد کرد. آمریکا و ناتو احتمالاً راهبردی را مدنظر قرار خواهند داد که بتواند از ماجراجویی کرملین در مدیترانه به بهترین نحو جلوگیری کند.
