فرانک ای. وراسترو، مشاور ارشد برنامه امنیت انرژی و تغییرات اقلیمی مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل آمریکا در تحلیلی که این مرکز منتشر کرد، نوشت: ما در مقاله تحلیلی خود در اوایل ماه جاری گفتیم که اقدام اوپک فارغ از این که چه اقدامی باشد، بعید است برای رسیدن به نتیجه مطلوبِ ثبات بخشیدن به بازار و قیمت‌ها کفایت کند. و در پایان کار ناگزیر به توافقی کوتاه‌مدت به عنوان جایگزینی برای شکست دست خواهد یافت. با این حال خسارات مخرب‌تر از چیزی است که پیش بینی می‌شد.
جدا از این که ارزیابی‌ها و محاسبات غلط ممکن است نشستی را پیش از تشکیل به شکست محکوم کند، واقعیت موضوع این است که خطرپذیری متهورانه‌ای که به دنبال آن رخ داد، اوضاع را وخیم‌تر کرد.
پیش از نشست وزیران اوپک، کمیته فنی مشترک این سازمان وضعیت اقتصاد جهانی و بازار نفت را ارزیابی کرد و نتیجه گرفت که به ویژه با توجه به تاثیرات تقاضای منفی پیش‌بینی شده بر اثر شیوع ویروس کرونا، به کاهش بیش‌تر و اساسی در عرضه اوپک برای مهار رشد عرضه و ذخایر نفتی نیاز است.
فارغ از چشم اندازهای مجزای اعضا و با توجه با نگرانی‌های بهداشتی و اقتصادی جاری، هیچ اختلافی در این باره وجود نداشت که عرضه بسیار زیاد است و تقاضا کافی نیست.
در پی نشست ناموفق اوپک پلاس، هم عربستان و هم روسیه به سرعت برنامه‌هایی را برای افزایش عرضه به بازار اعلام کردند و عربستان با برنامه‌هایی برای کاهش قیمت، گسترش ظرفیت، افزایش صادرات و آزاد کردن ذخایر جهانی خشم‌ها را برانگیخت. این اعلامیه‌ها فورا ارزیابی‌های تحلیلی متعددی را به دنبال داشت که می‌گفتند در چنین رقابتی با قیمت‌های پایین کدام کشورها در موقعیت بهتری برای بقاء قرار دارند.
در هفته‌های بعد، بهای جهانی نفت همچنان کاهش یافت. بازار همچنان تزلزل شدیدی را تجربه می‌کند. با وجودی که هیچ یک از این مسائل در بلندمدت پایدار نخواهد ماند، اما احتمالا ما هنوز به ته خطر نرسیده‌ایم.
در کوتاه‌مدت، خریداران نفت تا جایی که فضا برای خرید داشته باشند، از عرضه با بهای پایین سود می‌برند، اما وقتی فضای مخازن در دسترس کاهش یافت، انباشت نفت از جمله در مخازن شناور با مشکل روبرو می‌شود. نرخ تانکرها افزایش می‌یابد و باعث می‌شود برخی خریداران محموله‌های خود را برگردانند.
در حالی که کرونا در حال شیوع است و جوامع پشت درهای بسته قرار دارند، اقتصاد جهان از جمله در بخش‌های خطوط هوایی، حمل و نقل زمینی و حمل و نقل آب با کاهش مصرف نفت روبرو می‌شود. عرضه همچنان رشد می‌کند. مازاد ذخایری که قابل مصرف نیست باعث می‌شود موجودی‌ها به سطوحی بی‌سابقه افزایش یابد.
وقتی توافق اوپک پلاس خاتمه یابد احتمالا بازار با موج دیگری از افزایش عرضه روبرو می‌شود و فشاری نزولی به قیمت‌ها وارد می‌شود و شرکت‌ها، موسسات مالی، جوامع و ملت‌ها و نیز اوپک و روسیه را تحت فشار می‌گذارد. حتی با این توجیه اولیه که فشار نزولی قیمت در نهایت، دست‌کم مازاد تولید فعلی به ویژه توسط اعضای غیر اوپک را از بین می‌برد، این منطق قابل دفاع نخواهد بود.
با قیمت بشکه‌ای زیر 20 دلار، تولید کم به لحاظ اقتصادی پایدار خواهد بود و با کووید-19 و ریزش اقتصادی همراه با آن، بعید است قیمت پایین بتواند به این زودی تقاضای جدید قابل توجهی را به دنبال بیاورد. فعالیت اقتصادی جهان دچار وقفه شده است و برای ثبت رشد مثبت در سال جاری با فشاری شدید روبرو خواهد بود. ظاهرا آمریکا در ماه جاری به قلمرو رکود وارد شده است. شاید بدتر هم باشد، ملاحظات مربوط به قیمت مشوق بردن بشکه‌های بیشتری به انبارها است.
اگرچه درست است که پایدار بودن قیمت‌های پایین باعث کاهش رشد تولید نفت آمریکا (که هدف مهم روسیه است) خواهد شد، اما ورشکستگی‌ها و تثبیت ممکن است در نهایت اجازه دهد خریداران حتی رقابتی‌تر و با دارایی‌هایی با کیفیت بالاتر ظاهر شوند.
کرونا در سراسر جهان در حال شیوع است و هیچ کشوری از آن مصون نیست. عربستان عملیات بخش خصوصی در بخش‌های غیر مهم را معلق کرده و برنامه‌های مخارجش را کاهش داده است تا آن را برای ضررهای از پیش تعیین نشده تعدیل کند.
افزایش حجم برای بسیاری از دولت‌های متکی به درآمد صادرات نفت جبران کننده کاهش شدید قیمت‌ها نخواهد بود. بسیاری از اعضای اوپک اکنون این فشار را احساس می‌کنند و کشورهایی که مسئول وارد آوردن خسارت به دیگران هستند، وقتی که خودشان به کمک بیرونی نیاز داشته باشند، حامیان معدودی پیدا می‌کنند.
به علاوه هر قدر کشورها بیش‌تر از ترکیب جنگ قیمت و کرونا استفاده کنند تا خودشان را در برابر تجارت جهانی و سرمایه‌گذاری خارجی حفاظت کنند، ممکن است وضعیت همه ما برای تغییر بسیار بدتر شود. عدم سرمایه‌گذاری خارجی مورد نیاز به ویژه می‌تواند برای اصلاحات و دستور کار توسعه اقتصادی محمد بن سلمان آسیب‌رسان باشد.
کاهش بهای انرژی در زمان کشمکش‌های اقتصادی خبر خوبی برای مصرف‌کنندگان در همه جا است، اما جاری بودن بازاری با عرضه بیش از حد به منظور مجازات رقبا فقط شرایط اقتصادی خطرناک کنونی ناشی از ویروس کرونا را تشدید می‌کند. هر منطق یا دیدگاهی که برای توجیه تصمیمات نشست پنجم مارس استفاده شد، به احتمال خیلی زیاد مغلوب تغییر شرایط شده است.
در زمان‌هایی مانند زمانی که در آن قرار داریم، جمعیت‌های نگران برای تدوین سیاست‌های سازنده و رو به جلو که به دنبال ارتقای خیر عمومی و نه منافع محدود باشد، به رهبرانی متفکر چشم دارند.
بازار نفت ایستا نیست و منافع رقیب دایما به دنبال راه‌هایی برای مقابله با اقدامات رقبا است. رهبران عربستان، روسیه و دیگر کشورها در روزهای آتی برای بازاندیشی درباره منطق تصمیمات قبلی برای سرازیر کردن نفت کم بها به بازار فرصتی محدود خواهند داشت. در مواجهه با شرایط جهانی که به سرعت در حال تغییر است، اقدام برای ارتقای ثبات در بازارهای نفت کمک خوشایندی برای جهانی نامطمئن خواهد بود. این فرصتی است که نباید آن را نادیده گرفت.
