جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
مخاطرات جنگ لیبی؟
کالی رابینسون در مطلبی که شورای روابط خارجی آن را منتشر ساخت، نوشت: لیبی از سال 2014 بین دو دولت رقیب تقسیم شده است. در حال حاضر فائز سراج، نخستوزیر دولت وحدت ملی که توسط سازمان ملل متحد مورد شناسایی قرار گرفته است به دنبال حفظ طرابلس، پایتخت لیبی در برابر تهاجمات نیروهای شورشی به رهبری ژنرال حفتر است. جدیدترین تهاجم ژنرال حفتر و سیلی از پهپادها، تسلیحات دیگر و پول همراه آن نگرانیهایی ایجاد کرده است. بههرحال درگیری لیبی شدت یافته و در حال تبدیلشدن به یک جنگ نیابتی بین قدرتهای خارجی است که به دنبال تسلط بر مدیترانه میباشند.
وضعیت درگیری لیبی چگونه است؟
سازمان ملل متحد، روسیه و ترکیه تلاش کردهاند تا در جنگ و درگیری لیبی میانجیگری کنند. دو طرف درگیر در جنگ لیبی، دولت وحدت ملی به رهبری فائز سراج و مجلس مستقر در طبرق به رهبری ژنرال حفتر بر سر آتشبس غیررسمی و گفتگوهای صلح در برلین توافق کردهاند. مسکو قبل از نشست برلین درباره لیبی، نشستی را در این خصوص میزبانی کرد.
تنشها در لیبی از آوریل 2019 شدت گرفته است، وقتیکه ارتش ملی لیبی به رهبری ژنرال حفتر مستقر در شرق این کشور به سمت پایتخت حرکت کرد. علیرغم پیشرویهای اولیه نیروهای ژنرال حفتر، نتیجه امر تاکنون بنبست بوده است.
چگونه درگیری لیبی به وضعیت فعلی منتهی شده است؟
لیبی از سال 2011 درگیر رقابت و تاختوتاز بین گروهها و دستههای رقیب بوده است، وقتیکه حکومت معمر قذافی در اثر جنگ ناتو علیه این کشور سقوط کرد. نیروهای ضد قذافی تحت حمایت ناتو قرار داشتند.
با مداخله نظامی ناتو، وضعیت لیبی بهبود نیافت، بلکه دولتهای انتقالی نتوانستند نظم را در این کشور برقرار کنند. در سال 2014، ژنرال حفتر انحلال دولت وحدت ملی مستقر در طرابلس را خواستار شد و بهطور مخفیانه نیروی نظامی تشکیل داد و دولت رقیب در شرق لیبی تأسیس کرد.
بازیگران بینالمللی عمده در لیبی کداماند؟
الف) ترکیه. آنکارا از دولت وحدت ملی به رهبری فائز سراج حمایت میکند و شروع به اعزام نیرو به طرابلس کرده است. البته ترکیه پیشازاین فقط تسلیحات به طرابلس ارسال میکرد. کارشناسان میگویند هدف ترکیه کسب اهرم در مناسباتش با طرابلس برای تثبیت جایگاهش بهعنوان قدرت عمده در شرق مدیترانه است.
ب) مصر، فرانسه و امارات. این سه کشور از عمدهترین حامیان نیروهای شورشی به رهبری ژنرال حفتر به شمار میروند. مصر به دنبال مداخله نظامی مستقیم در لیبی است. امارات پهپادهای ارزانقیمت چینی در اختیار ارتش ملی به رهبری ژنرال حفتر قرار میدهد تا تهاجمات این نیروی شورشی را تقویت کند. فرانسه همراهی و همسویی با دیگر کشورهای اروپایی را نادیده گرفته و از ژنرال حفتر حمایت میکند.
ج) روسیه. مسکو تلاش کرده است تا نقش میانجی در درگیری لیبی ایفا کند و ارتباطات خود را با تمامی گروههای درگیر در لیبی حفظ کرده است.
د) اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد. اتحادیه اروپا در تلاش است تا جبهه متحدی را در قبال تحولات لیبی حفظ کند، بهویژه در شرایطی که فرانسه با حمایت از نیروهای شورشی به رهبری ژنرال حفتر و ایتالیا با پشتیبانی از دولت وحدت ملی به رهبری فائز سراج مسیر متفاوتی را در پیش گرفتهاند. ضمناً نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور لیبی تلاش کرده است تا گفتگوهای صلح را تسهیل نماید.
ه) آمریکا. نقش واشنگتن محدود به حملات هوایی بوده است. البته ترامپ از نیروهای شورشی به رهبری ژنرال حفتر تمجید کرده و در حمایت آمریکا از دولت وحدت ملی به رهبری فائز سراج تردید ایجاد نموده است.
چه چیزی در خطر است؟
شورش و هرجومرج در لیبی بحران مهاجرت مدیترانه را تشدید کرده و طیفی از تروریسم را برانگیخته است. بعلاوه، کشورهای دیگر برای تصاحب منابع اقتصادی لیبی به این کشور هجوم بردهاند.
بحران لیبی 340 هزار نفر را آواره ساخته و از ابتدای سال 2019، نزدیک به 300 نفر عمدتاً در اثر حملات پهپادی کشته شدهاند. علیرغم تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد، جریان ارسال پهپادها و دیگر تسلیحات توسط کشورهای خارجی به لیبی ادامه دارد و این نگرانی وجود دارد که سازمانهای تروریستی بتوانند مجدداً خود را سازماندهی کنند.
جنگ و درگیری لیبی همچنین ممکن است پناهندگان را مجبور کند که مسیر پرخطر مهاجرت به سمت شمال مدیترانه از طریق لیبی به اروپا را در پیش بگیرند. لازم به ذکر است ایتالیا اولویت مقصد تعداد زیادی از مهاجران آفریقایی است و ایتالیا با دولت وحدت ملی لیبی برای جلوگیری از حرکت مهاجرین به سمت ایتالیا و نگهداری آنها در لیبی توافق جنجالی امضا کرد. قاچاقچیان انسان از جنگ لیبی سود بردهاند.
لیبی یک کشور نفتخیز است. ذخایر نفت و گاز این کشور بالغ بر 48 میلیارد بشکه برآورد میشود که بزرگترین کشور نفتی در آفریقا و نهمین کشور در جهان به شمار میرود. شرکت ملی نفت لیبی 3/1 میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند. تحلیلگران اعتقاددارند جنگ لیبی بهانهای است برای کشورها خارجی تا برای تصاحب منابع انرژی لیبی وارد درگیری این کشور شوند. ضمناً ترکیه امیدوار است با حمایت از دولت وحدت ملی لیبی، نفوذ اقتصادی در این کشور به دست آورد.
0 Comments