نشست تخصصی دفتر سیاسی این مرکز در خصوص الزامات روابط ایران و اروپا در پرتو نقض برجام، با حضور سید جلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلیس و علی صباغیان استاد دانشگاه تهران و تعدادی از پژوهشگران و کارشناسان برگزار شد.
گفتنی است در این نشست رویکردهای منفی دولت و کنگره آمریکا به برجام و احتمال نقض آن توسط این کشور بررسی شد و الزامات و راهبرد ایران در قبال اروپا مورد تحلیل قرار گرفت.
شایان ذکر است در ابتدای این نشست، ساداتیان هدف آمریکا از اتخاذ سیاست مقابله با ایران و تصویب تحریم‌ها توسط کنگره را، اعمال فشار بیشتر برای واداشتن ایران به اتخاذ واکنشی تند عنوان کرد تا با این ادعا که ایران خود برجام را نقض کرده است، این توافق را از بین ببرد.
وی بر این نکته تاکیدکردکه از دیدگاه آمریکا، ایران در برجام منافع عینی کسب کرده، در حالیکه منافع واشنگتن از این توافق به آینده موکول شده است، این در حالی است که با لغو تحریم‌های شورای امنیت توسط برجام، ایران از قدرت بازیگری بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شده است.
وی در پاسخ به چگونگی واکنش عملی اتحادیه اروپا در صورت نقض برجام توسط آمریکا و امکان‌سنجی حمایت یا نادیده گرفتن تحریم‌های امریکا توسط اروپایی‌ها بر این نکته تأکیدکرد که روابط اروپا و آمریکا در عین درهم‌تنیدگی، دچار شکاف‌هایی نیز هستند و رقابت‌های بنیادینی میان آنها وجود دارد کهب اید از سوی ایران مورد توجه ویژه قرار گیرد.
علی صباغیان در ادامه این نشست، به این مسئله اشاره کرد که اصولاً اروپا همواره در همه زمینه‌ها تلاش می‌کند نقش موازنه‌گری را در روابط آمریکا با کشورهای دیگر ایفاکند.
وی بر این نکته اساسی تأکیدکرد که در کشور در خصوص روابط ایران با اتحادیه اروپا صرف‌نظر از توافق برجام، هیچ راهبرد و اساسی مشخصی وجود ندارد و این در حالی است که اروپا با همه کشورهای جهان در سطح روابط دوجانبه، چندجانبه و گروهی دارای مبنای خاص و تعریف‌شده‌ای است.
صباغیان در ادامه به ترجیحات تجاری اروپا با ایران و مقایسه آنها با آمریکا اشاره کرد و بر این نکته تأکیدکرد که در حوزه فراآتلانتیک، مناسبات اروپا و آمریکا به حدی در‌هم‌تنیده و عمیق است که نمی‌توان آنها را جدای از یکدیگر تصور کرد. بنابراین نباید انتظار داشت که اروپایی‌ها در صورت نقض برجام توسط آمریکا، دچار چالش اساسی با این کشور شوند یا به طور کامل از ایران حمایت کنند.
این استاد دانشگاه تهران تأکیدکرد که پارلمان اروپا در پیشبرد روابط اتحادیه اروپا با کشورهای جهان نقش مهمی دارد. اما متأسفانه در ایران درک درستی از پارلمان اروپا وجود ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد، حل مسئله روابط ایران و اروپا مستلزم شناخت دقیق از مجموعه نهادهای اروپایی از جمله پارلمان اروپاست.
وی ادامه داد: ایران در گذشته روابط بالایی با اروپایی‌ها داشته و اکنون نیز صرف‌نظر از توافق برجام باید به این روابط ادامه دهد و این مسئله نیازمند تدوین سندی راهبردی برای تنظیم روابط با اروپا در سطوح مختلف دوجانبه، چندجانبه، منطقه‌ای و گروهی از سوی ایران است.
در پایان این نشست سخنرانان مجدداً بر این مسئله تأکیدکردندکه میان آمریکا و اروپا منافع و ارزش‌های مشترک و درهم تنیده‌ای وجود دارد که نباید مورد غفلت قرار گیرد. بنابراین رویکرد ایران به اروپا نباید بر محور رقابت آنها با آمریکا شکل گیرد. همچنین ایران باید منافع خود را با اروپا از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کند و در این راستا لازم است از چالش‌ها و شکاف‌های محدودی که در روابط اروپا و آمریکا وجود دارد به نحو احسن استفاده کند.
در نهایت نیز الزاماتی برای ارتقاء روابط ایران با اروپا مطرح شد که از جمله اساسی‌ترین آنها، انجام برنامه‌ریزی‌های دقیق پیرامون تنظیم روابط ایران و اتحادیه اروپا بود. بدین منظور لازم است کمیته‌های تخصصی از نمایندگان کمیسیون‌های مربوطه در مجلس، اساتید دانشگاه‌ها، دیپلمات‌های برجسته و متخصصین تشکیل و در هر یک از آنها برای سیاست‌گذاری و نظارت در تنظیم روابط ایران و اروپا راهبردهایی ارائه گردد.
منبع: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
0 Comments