هارلین گامبر در مقالهای برای موسسه مطالعات جنگ نوشت: در دسته اول، فعالیت های داعش در ترکیه، اردن، اسرائیل، فلسطین، لبنان به همراه سرزمین تحت تصرف فعلی آنها یعنی سوریه و عراق مورد توجه قرار می گیرد و در دسته دوم، فعالیتهایش در اروپا، آمریکا، آسیای جنوب شرقی و همچنین فعالیت های سایبری این گروه بررسی شده است.
- کشورهای نزدیک به قلمرو داعش
داعش اهدافی را در مناطق همسایه خود دنبال می کند. حمله داعش به ترکیه و اردن در ژانویه 2015 و افزایش فعالیت تروریستیاش ممکن است با دو هدف صورت گرفته باشد. داعش یا قصد دارد کشورهای همسایه خود را تحریک به اتخاذ رویکرد نظامی کند و بدین وسیله مردم آن کشورها را به دو قطب متضاد تفکیک نماید یا هدف آن جلوگیری از پیوستن آن کشورها به ائتلاف بین المللی ضد داعش است تا از این طریق بتواند فعالیت های خود را گسترش دهد.
در خصوص اردن، هدف از انتشار ویدئوی سوزاندن خلبان اسیر اردنی (سوم فوریه)، تحریک دولت اردن به همکاری بیشتر با ائتلاف بینالمللی بود. این مرحله جدیدی از عملیات های داعش بود. برخلاف عملیات های پیشین داعش برای سربازگیری اتباع بیگانه در اردن، در این مرحله جدید داعش می کوشد دشمنان بیشتری برای خود در میان دشمنان جهانی قرار دهد. کشتن خلبان اردنی و حمله به اردن در 25 فوریه 2015 حاکی از اعمال فشار بیشتر بر حکومت اردن و زمینه سازی برای حمله های احتمالی بعدی به آن کشور است.
همچنین، آغاز حمله به نیروهای مسلح لبنان مستقر در رأس بلبعک در ژانویه 2015 در کنار افزایش فعالیتهای داعش در قلمون، استقرار دادگاه های شریعت و پست های بازرسی در اطراف آنها در کنار محرومسازی جمعیت سنی از حقوقشان، قابلیت های نهفته داعش به دست اندازی به کشور لبنان را نشان میدهد. هدف داعش مبنی بر هدایت عملیات نظامی در شام برای دسترسی به منابع بیشتر و حمایت های اجتماعی ممکن است با همکاری با القاعده و جبهه النصره صورت گیرد.
در خصوص اسرائیل و فلسطین، داعش آشکارا مخالفت خود را با حماس اعلام کرده و این گروه را متهم به ترک اصول شریعت به منظور کسب محبوبیت کرده است. در این میان وجود اعتراض هایی در غزه با برافراشتن پرچم داعش نشان می دهد که چنین باوری در میان برخی از ساکنان غزه نیز وجود دارد. سرزمینهای تحت اشغال اسرائیل جزوی از سرزمین های شام تاریخی است که اهداف امنیتی دشواری محسوب میشوند. با این حال وقوع حملات تروریستی علیه این مناطق بسیار محتمل است.
از سویی دیگر عملیات های تروریستی داعش در لیبی که احتمال درگیری میان ناتو و نیروهای مصر با داعش را افزایش می دهد؛ حمله به شمال سینا توسط گروه ولایت سینا و همکاری روز افزون آن با داعش که سبب نیرومند تر شدن آن شده است؛ اعلام تشکیل ولایت خراسان در خاک پاکستان توسط سخنگوی داعش؛ احتمال گرایش شبه نظامیان افغان از القاعده به داعش؛ وعده حمله به عربستان سعودی در فیلم های منتشر شده پس از فوت پادشاه عربستان و احتمال فعال کردن مبارزان خارجی خود در خاک آن کشور، دیگر فعالیت های داعش در کشورهای همسایه خود را نشان می دهد.
افزون بر آن، ترکیه به دلیل نقشی که در پشتیبانی گروه داعش در سوریه دارد و مراکش به خاطر موقعیت حساس به عنوان کشوری که در مرز اروپا غرب آفریقا واقع شده است و به داعش امکان استخدام و هدایت عملیات ها را میدهد، در معرض عملیات های بعدی داعش هستند.
دستگیری حامیان داعش در مرزهای میان مراکش و الجزایر و احتمال صادر کردن قدرت نظامی داعش به امارات اسلامی قفقاز در فقدان امکان اتخاذ راهبردی که بتواند در سطح وسیعی با فرماندهان داغستانی مقابله کند سبب شده است تا داعش وعده تشکیل ولایت قفقاز را در آینده نزدیک بدهد.
- عملیات های داعش در کشورهای دورتر از قلمرو خود
از طرف دیگر داعش از ژانویه 2015 وارد مرحله جدیدی از عملیات های خود در مناطق دورتر از قلمرو خود شده است که به نظر می رسد تلاشی برای مجازات اعضای ائتلاف بین المللی ضد داعش و بهره برداری از اختلافات داخلی در اروپاست.
داعش جنگجویان خارجی خود را با این هدف به اروپا بازگردانده است که در آنجا حملات تروریستی داشته باشند. داعش در نظر دارد علیه هر ملتی که با به اصطلاح خلافتش مخالف است، حملاتی را طراحی کند و با برانگیختن واکنش مردم و پاسخ امنیتی به آنها جوامع اروپایی را دوقطبی کند.
داعش با این هدف می تواند طرفهای خنثی را حذف کند، چرا که یا آنها جذب داعش خواهند شد یا نابود می شوند. از این طریق، در نهایت داعش آماده نبرد همه جانبه نهایی خود با غرب می شود.
نمونه آن در واکنش های مجزا به حمله به دفتر نشریه شارلی ابدو دیده می شود. تظاهرات گسترده مسلمانان بعد از انتشار تصویر این روزنامه بعد از حمله به دفتر آن، برخی راهپیمایی های ضد شارلی در اروپا و راهپیماییهای ضد مهاجران از سوی اروپاییها، حمله به مسلمانان بعد از حادثه شارلی ابدو، تنوع و واگرایی واکنش ها در اروپا و در مقابل ناتوانی دولتهای اروپایی را در جلوگیری از افزایش قدرت جریانهای ضد اسلامی به خصوص در فرانسه نشان می دهد.
در مورد آمریکا هم به نظر می رسد داعش درصدد مجازات این کشور به دلیل نقش آن در فرماندهی ائتلاف ضدداعش است. داعش این اقدام را از طریق ادامه اعدام گروگان های آمریکایی انجام خواهد داد. از سویی دیگر، استقرار نیروهای ویژه پلیس در مرزهای بلژیک و دستگیری یا کشتن مظنونان به حمله به تاسیسات ناتو یا اتحادیه اروپایی، دستگیری، کشتن یا زخمی کردن مبارزان خارجی در اسپانیا و آلمان، آثار اقدامهای داعش در بازگردانی نیروها به اروپا و حمله به آن را نشان می دهد.
در کشورهایی غیراروپایی چون ژاپن، مالزی و هند هم نمونه هایی از دستگیری حامیان داعش دیده می شود. در این میان هدف گیری ژاپن به عنوان دولت بی طرف در راستای راهبرد داعش مبنی بر جذب یا نابودی آنهاست.
در زمینه فعالیتهای سایبری، هکرهای حامی داعش از ژانویه 2015 حمله های های گسترده ای را علیه اهداف نظامی، دولتی و خبرنگاری و پایگاه های مرتبط با موسسات خیریه انجام دادهاند.
هک حساب های کاربری یوتیوب و توئیتر فرماندهی مرکزی آمریکا نمونه ای از اقدامات داعش در این زمینهها به شمار میرود. بنابراین، پیشبینی میشود که حملات سایبری در آینده افزایش یابد. چنانکه نزدیک به 2000 حمله به سایت های فرانسوی بعد از وقایع شارلی ابدو گزارش شده است.
0 Comments