عربستان در بازار نفت به کدام سو می‌رود؟

۱۳۹۸/۰۴/۰۳ | موضوعات

شورا آنلاین - ترجمه: بسیاری از تحلیلگران نفت و گاز، تجارت نفت را به صورت معمول پیش‌بینی می کنند و این مسئله را که بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده نفت یعنی عربستان، دیگر نقش متعادل‌کننده خود را در بازار نفت انجام نمی دهد، در نظر نمی گیرند.

لؤی الخطیب در مقاله‌ای که اندیشکده بروکینگز به چاپ رساند، نوشت: قیمت نفت بنا به طبیعت آن بسیار ناپایدار است و تنها زمانی دوباره تعدیل می شود که حوادث اثرگذار بر آن، تثبیت شوند.

این سناریو پیش از این توسط وزیر سابق نفت عربستان مطرح شده بود. او گفته بود که تحولات سیاسی ممکن است تأثیر کوتاه‌مدت بر بازارهای نفت بگذارد، اما در درازمدت چون بازار نفت یک بازار تقاضا محور است،‌ قیمت هاست که عرضه و تقاضا را تعیین خواهد کرد. برای مثال درگذشت پادشاه عربستان اگر چه طی چند روز سبب افزایش قیمت نفت شد، اما دوباره قیمت ها کاهش یافت.

در این میان، تغییرات اخیر در عربستان نوید آن می‌دهد که سنت‌های قدیمی پایان خواهند یافت و نقطه عطفی در روند صنعت نفت ایجاد خواهد شد.

بیش از 30 سال عربستان اصلی‌ترین تولیدکننده و صادر کننده نفت جهان، رهبری اوپک را بر عهده داشت و به دستور آمریکا و دیگر کشورهای غربی،  قیمت نفت را با تنظیم میزان تولیدات بالا نگه می داشت. این مسئله سود زیادی به پیشرفت قیمت بالای نفت در سرزمین‌های نفت‌خیز شمال آمریکا می رساند.

امسال یک تغییر یک شبه در سیاست عربستان به وجود آمد و آن کشور از اجرای نقش متعادل کننده‌اش اجتناب ورزید. این واکنشی بود به رقابت با آمریکا که در سال 2014 مقام نخستین تولید کننده نفت را با افزایش 16 درصدی تولیدات خود و تولید بیش از 10 میلیون بشکه در روز کسب کرد.

واقعیت این است که هر دو کشور روسیه و آمریکا در سال‌های اخیر میزان تولیدات خود را پس از آنکه اوپک توانست به یک ثبات در تولیدات خود برسد،‌ افزایش داده اند.

این اولین بار است که خاندان سلطنتی عربستان شاهد یک تغییرات اساسی است، چرا که قدرت از یک نسل به نسل دیگری منتقل شده است.

پادشاه جدید عربستان، وارث جدید خود را انتخاب نموده، برخی از متصدیان مشاغل مهم را تغییر داده و برای نخستین بار فردی غیر از خاندان سلطنتی را برای تصدی پست وزارت خارجه انتخاب کرده است که این مسئله بر صنعت نفت تأثیر خواهد گذاشت. همچنین، تاجر مشهور نفت در عربستان را جایگزین وزیر نفت کرده که رئیس شرکت نفت عربستان نیز هست.

در همین میان، جنگ در یمن به افزایش کسری مالی بیش از 38 میلیارد دلار برای عربستان کمک کرده و مفسران معتقدند که آنها برای ایجاد موازنه مالی به قیمت 80 دلار برای هر بشکه نفت نیازمندند. قیمتی که در بازار اشباع شده فعلی بعید به نظر می رسد.

جهان به انتظار پادشاهی عربستان است تا بار دیگر نقش متعادل کننده خود را برعهده گیرد، اما عربستان از موقعیت مالی بهتری نسبت به دیگر اعضای اوپک بهره‌مند است و دولتش تلاش می کند تا با استفاده از ذخایر پولی خود، تأثیرات ناشی از قیمت پایین نفت در زمان جنگ را از خود دفع کند. کاهش بهای نفت منجر به کاهش دارایی آن کشور از 737 میلیارد به 707 میلیارد در عرض 9 ماه شده است.

با این حال تجربه تعادل در تولید چنان تجربه خوبی برای جهان بوده است که هنوز میزان تولیدات نفتی بر تقاضا برتری دارد و از سوی دیگر، سرمایه گذاری اخیر آمریکا در تولید نفت به احتمال زیاد منجر به افزایش بیشتر تولیدات خواهد شد.

به نظر می رسد که ‌کاهش غیرمنتظره در رشد اقتصادی آمریکا و اروپا، هر گونه تقاضای مجدد برای نفت را به تأخیر خواهد انداخت. بنابراین نوسان در تولید نیاز است تا قیمت نفت را به حالت اول برگرداند. در این میان، گفته می شود که قیمت 80 دلار برای هر بشکه اکنون برای بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت دور از دسترس است و برای انجام آن باید به طور قابل توجهی به جریان سود و اقتصاد خود آسیب بزند.

اگر شرکت‌های بین المللی نفت تحت اختیار آمریکا می خواهند قیمت بالاتری را شاهد باشند، باید ابتدا تولیدات خود را قطع کنند تا جنگی در بازار راکد راه نیندازند.

کشورهای کم هزینه اوپک نیز باید سیاست خود را مبنی بر تکیه بر قیمت های بالا و انجام اقدامات بسیار کم برای پیشرفت صنایع‌شان تغییر دهند و بدین ترتیب برای به دست آوردن سهام بازار از طریق انعقاد قراردادهای نفتی طولانی مدت در آسیا رقابت کنند. در حال حاضر، مبتکرترین کشور، امارات است که این الگو را به خوبی از طریق سرمایه‌گذاری های عمده در انرژی هسته ای،  انرژی های تجدیدپذیر و افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز انجام می‌دهد.

پرسش این است که آیا عربستان جدید قادر خواهد بود تا در بازاری که قیمت نفت آن پایین است، تقاضاها را دنبال و همچنان از ایفای نقش متعادل کننده پرهیز کند؟ زمان پاسخگوی این پرسش خواهد بود، اما با انتخاب تاجران و سیاستمداران برای موقعیت‌های شغلی اساسی، احتمال آن می‌رود که عربستان منافع خود را نسبت به منافع آمریکا و قدرت های اقتصادی غربی در اولویت قرار دهد. این شرایط ممکن است منجر به ایجاد یک شرایط سخت برای اوپک و غرب شود.

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *