جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
مدیریت هسته ای پاکستان
عادل سلطان در مقالهای در دفاع از مدیریت هستهای در پاکستان که موسسه بینالمللی مطالعات راهبردی (IISS) منتشر کرد، نوشت: اخیرا موجی از اتهامات علیه اسلام آباد سرازیر شده و تا آنجا پیش رفته که پاکستان برای فروش تسلیحات هسته ای با عربستان وارد معامله شده است. این ادعاها که عمدتا توسط افراد ناشناس یا افسران سابق بازنشسته مطرح شده است با تکذیب مقامات رسمی هر دو کشور روبرو شد. با این حال، شایعات همچنان ادامه دارد.
از سوی دیگر جنگ پاکستان با تروریسم تاثیر معکوسی بر امنیت داخلی این کشور گذاشته و موجب افزایش حملات تروریستی در داخل کشور شده است، این امر توجهات را به توانایی پاکستان در حفظ امنیت تاسیسات هسته ای خود از تروریست ها جلب کرده است. ضمن آنکه از نظر نظامی نیز، معرفی سامانه جدید تسلیحاتی در منطقه موجب نگرانی هایی درباره چالش های فرماندهی و کنترل و پتانسیل سرقت این تسلیحات شده است.
با توجه به این مطالب، بجاست که ساختار مدیریت هسته ای پاکستان، از اقدامات سازمانی تا حمایت های زیربنایی مورد توجه قرار گیرد، چرا که نه تنها به پاکستان در تامین امنیت تاسیسات خود در مقابل تهدیدهای احتمالی کمک کرده، بلکه کنترل سازمانی شدید تسلیحات کشور در طول دوره بحران و دوره صلح و آرامش را تضمین کرده است.
اقدامات سازمانی
در فوریه سال 2000، پاکستان سازمان فرماندهی ملی (NCA) را تاسیس کرد که ارگان اصلی تصمیمگیرنده در موضوعات هسته ای محسوب می شد. نخست وزیر، ریاست NCA را بر عهده دارد و نمایندگانی از احزاب سیاسی، ارتش و جامعه علمی در کمیته های فرعی آن یعنی کمیته کنترل استفاده (ECC) و کمیته نظارت بر توسعه (DCC) حضور دارند.
بخش برنامه های استراتژیک (SPD) در حکم دبیرخانه NCA فعالیت کرده و مسئولیت اجرای تصمیمات گرفته شده توسط مقامات را برعهده دارد. همه امور مربوط به مسائل هسته ای ازجمله ایمنی و امنیت تجهیزات هسته ای –هم نظامی و هم مدنی –در سطح NCA انجام گرفته و از طریق SPD به اجرا در می آید.
SPD دو بخش جداگانه دارد که با بیش از 25 هزار پرسنل بر امنیت و اطلاعات نظارت می کند. هر دو این بخش ها برنامه قابلیت اطمینان پرسنل (PRP) که در اصل دانشمندان و افراد مشغول در پروژه های حساس را تحت پوشش قرار می دهد و برنامه قابلیت اتکاپذیری انسانی (HRP) را برای کل پرسنلی که مجوز کار با تسلیحات هسته ای در پاکستان را دارند، تحت کنترل و اجرای خود دارند.
همچنین پاکستان سیستم مدیریت هسته ای فوق العاده (NEMS) را برای مقابله با موارد فوق العاده هسته ای و رادیواکتیو ایجاد کرده است که یک طرح فراگیر برای کمک به ارائه همکاری بین نهادهای مختلف دولت محسوب می شود. نیروی واکنش سریع (QRF) و نیروی واکنش ویژه (SRF) با تجهیزات و فن آوری های مدرن، ازجمله تجهیزات هوابرد، برای ایمنی هسته ای و امنیت ایجاد شده است.
همچنین پاکستان به منظور حفظ پویایی و استحکام در سیستم امنیت هسته ای، به تاسیس مرکز تعالی موارد فنی (CoE) مبادرت کرده که دوره هایی تخصصی در مورد امنیت هسته ای، حفاظت فیزیکی، کنترل مواد، امنیت حمل و نقل و اعتبار فردی ارائه می کند.
موسسه ملی امنیت (NISAS) در در قالب سازمان تنظیم مقررات هسته ای پاکستان (PNRA) عمل می کند که دوره های آموزشی ملی و منطقه ای مختلفی در مورد امنیت هسته ای با همکاری آژانس بین المللی انرژی هسته ای (IAEA) برگزار می کند. این امکانات به سایر کشورهایی که خواستار استفاده از تجربیات پاکستان هستند هم ارائه شده است.
سازمان مستقل تنظیم مقررات
سازمان PNRA در سال 2001 تاسیس شد که ارگانی مستقل بوده و کل ایمنی هسته ای و موارد امنیتی، از جمله حفاظت فیزیکی از مواد و تجهیزات هسته ای، ابزار هسته ای کنترل و محاسبه، امنیت حمل و نقل، جلوگیری از قاچاق و موارد اضطراری رادیولوژیکی را تحت پوشش قرار می دهد.
همچنین PNRA مسئولیت تضمین اجرای تعهدات پاکستان در مورد ایمنی و امنیت هسته ای تحت کنواسیون امنیت هسته ای (CNS) و کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای (CPPNM) را بر عهده دارد.
همکاری بین المللی
پاکستان در اقدامات رسمی و غیررسمی بین المللی که هم با سیاست ها و منافع ملی و هم با تعهدات بین المللی اش سازگاری دارد، مشارکت فعالانه داشته است. در راستای این تعهدات، پاکستان متعاقب قطعنامه شماره 1540 شورای امنیت سازمان ملل، چهار گزارش شامل جزئیات اقدامات قانونگذاری داخلی برای جلوگیری از دسترسی فعالان غیردولتی به مواد یا تسلیحات هسته ای ارائه داد.
همچنین، پاکستان در اجلاس امنیت هسته ای (NSS) که توسط آمریکا در سال 2010 شروع شد فعالانه شرکت کرده و تاکنون در هر سه جلسه برگزار شده، در سطح بالایی حضور داشته است. مضاف بر این، پاکستان از سال 2007 عضو ابتکار جهانی برای مبارزه با تروریسم هسته ای (GICNT) بوده و در سه زیرگروه اسناد دستورالعمل ردیابی سلاح هسته ای، پزشکی قانونی هسته ای، و واکنش و کاهش آن عضویت دارد. این کشور همچنین بخشی از طرح امنیت کانتینر (CSI) بوده و در طرح امنیت گسترش سلاح (PSI) هم شرکت می کند.
نتیجه گیری
با در نظر گرفتن همه اینها، شگفت آور است که در مورد اقدامات امنیت هسته ای پاکستان برداشت های نادرستی وجود دارد. بعضی از این برداشت های غلط ممکن است به خاطر فقدان اطلاعات و عدم تفاهم باشد و یا ممکن است انگیزه سیاسی پشت سر آن باشد.
به هر حال، اقدامات پاکستان نه تنها به اعتماد سازی داخلی در ساختار مدیریت هسته ای کمک کرده، بلکه کاملا از سوی آژانس بین المللی انرژی هسته ای و رهبران جهانی از جمله رئیس جمهور آمریکا تصدیق شده است.
0 Comments