جدیدترین مطالب

تحلیلی بر چشم‌انداز توافق صلح میان اوکراین و روسیه

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.

پیامدهای دعوت از الشرع برای اجلاس سران عرب در عراق

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.

دیدار دکتر خرازی و نخست وزیر قطر

شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.

آرزوی اتحادیه اروپا برای استقلال و مسئولیت‌پذیری دفاعی

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.

دکتر خرازی در افتتاحیه نشست چهارم گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه:
امنیت جمعی وارداتی نیست؛ همکاری منطقه‌ای تنها راه مقابله با چالش‌هاست

شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.

پیامدهای تغییرات کابینه ترامپ بر سیاست خارجی آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درحالیکه اخیرا دولت دوم دونالد ترامپ صدمین روز خود را پشت سر گذاشت، در برخی تغییرات در ترکیب همکاران او نشانه‌ای از بازنگری در ساختار و جهت‌گیری سیاست خارجی ایالات متحده است.

هدف اصلی ترامپ از طرح مذاکرات صلح اوکراین و روسیه

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: توافق میان اوکراین و آمریکا بر سر استفاده مشترک از سود حاصل از فروش مواد معدنی اوکراین و تغییر رویکرد آمریکا نسبت به مذاکرات صلح و کمرنگ شدن میانجی‌گری این کشور میان مسکو و کی یف نشان داد که ترامپ از ابتدا هم صلح و خاتمه جنگ یا احترام به تمامیت ارضی کشورها برایش مهم نبوده است، بلکه صرفا به دنبال تامین منافع و اهداف خود در اوکراین بوده است.

Loading

أحدث المقالات

تحلیلی بر چشم‌انداز توافق صلح میان اوکراین و روسیه

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.

پیامدهای دعوت از الشرع برای اجلاس سران عرب در عراق

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.

دیدار دکتر خرازی و نخست وزیر قطر

شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.

آرزوی اتحادیه اروپا برای استقلال و مسئولیت‌پذیری دفاعی

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.

دکتر خرازی در افتتاحیه نشست چهارم گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه:
امنیت جمعی وارداتی نیست؛ همکاری منطقه‌ای تنها راه مقابله با چالش‌هاست

شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.

پیامدهای تغییرات کابینه ترامپ بر سیاست خارجی آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درحالیکه اخیرا دولت دوم دونالد ترامپ صدمین روز خود را پشت سر گذاشت، در برخی تغییرات در ترکیب همکاران او نشانه‌ای از بازنگری در ساختار و جهت‌گیری سیاست خارجی ایالات متحده است.

هدف اصلی ترامپ از طرح مذاکرات صلح اوکراین و روسیه

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: توافق میان اوکراین و آمریکا بر سر استفاده مشترک از سود حاصل از فروش مواد معدنی اوکراین و تغییر رویکرد آمریکا نسبت به مذاکرات صلح و کمرنگ شدن میانجی‌گری این کشور میان مسکو و کی یف نشان داد که ترامپ از ابتدا هم صلح و خاتمه جنگ یا احترام به تمامیت ارضی کشورها برایش مهم نبوده است، بلکه صرفا به دنبال تامین منافع و اهداف خود در اوکراین بوده است.

Loading
آن چه می دانیم، آن چه نمی دانیم و چیزی که از آن برداشت می شود

دکترین هسته ای روسیه

1398/04/03 | موضوعات

شورا آنلاین – ترجمه: برنامه روسیه برای تسلیحات هسته ای این کشور چیست؟ در دو سال اخیر با افزایش تنش ها میان روسیه از یک طرف و آمریکا و اتحادیه اروپا و ناتو از طرف دیگر، مقامات کرملین مواردی را متذکر شده اند که ظاهرا تاکیدی بر ظرفیت اتمی روسیه و حتی تهدید استفاده از آن محسوب می شود.

اولگا اولایکر در تحلیلی که اندیشکده مرکز امنیت نوین آمریکا منتشر کرد، نوشت: این امر باعث شد که بعضی تحلیلگران و متفکران غربی، راهبرد هسته ای روسیه را «کاربرد برای عدم کاربرد[1]» تلقی و تصور کنند که آستانه استفاده از سلاح اتمی برای روسیه پایین آمده است.

با این حال به نظر نگارنده بعید است که آستانه استفاده از تسلیحات هسته ای برای روسیه پایین آمده باشد. از این رهگذر،  نخست دکترین روسیه در مورد استفاده از تسلیحات هسته ای بیان و سپس سه شاخص مهم مقاصد آن بررسی می شود، یعنی، اظهارات مقامات، رزمایش ها و برنامه توسعه نیروها.

 

تفسیر دکترین روسیه

کشورهای اتمی باید درباره کاربرد سلاح هسته ای خود شفاف باشند تا این تسلیحات تاثیر بازدارندگی سودمندی داشته باشند به طوری که رقبای احتمالی باید بدانند که با تهدید هسته ای مواجهند.

از این رو کشورها دو راه پیش رو دارند: یا شرایط استفاده از سلاح اتمی را به طور واضح بیان کنند و یا اینکه در این مورد ابهام به خرج دهند تا کشورهای دیگر طیف وسیعی از این شرایط را در نظر بگیرند.

روسیه فدرال، سیاست تسلیحات اتمی خود را در دکترین نظامی خود بیان کرده است که جدیدترین آنها چند ماه پس از آغاز بحران اوکراین در دسامبر 2014 منتشر شد. در واقع زبانی که در مورد تسلیحات هسته ای به کار گرفته شده با دکترین سال 2010 یکسان است:

روسیه حق استفاده از تسلیحات هسته ای را در صورت استفاده شدن از تسلیحات هسته ای و سایر تسلیحات کشتار جمعی علیه روسیه و همچنین در صورت تهاجم علیه روسیه با استفاده از سلاح های متعارف به طوری که موجودیت کشور به خطر بیفتد، برای خود محفوظ می دارد.

این دکترین در سیاست جهانی تسلیحات هسته ای نسبتا سختگیرانه است. همچنین، این دکترین از دکترین های قبلی روسیه و نیز از دکترین آمریکا نیز سختگیرانه‌تر است که استفاده از سلاح هسته ای را برای «دفاع از منافع حیاتی آمریکا و شرکا و متحدانش» برای خود محفوظ داشته است.

با این حال نیکولای پاتروشف، دبیر سابق شورای امنیت روسیه تاکید می کند که تسلیحات هسته ای ابزاری بازدارنده هستند اما بعضی معتقدند که زبان دکترین رسمی روسیه آن قدر مبهم است که می توان از آن  برای حملات پیشگیرانه هم استفاده کرد. گذشته از این، عدم تغییر زبان دکترین دسامبر 2014 ، خود تاکیدی بر دکترین قبلی محسوب می شود.

در نهایت، مخالفت مفسران روسیه با این رویکرد، دلیل دیگری است که نشان می دهد روسیه درصدد نیست تا به استفاده تاکتیکی از سلاح اتمی دست بزند. البته، می توان تصور کرد که نظام متمرکز پوتین «موجودیت کشور» را تداوم حکومت دولت فعلی بر روسیه تفسیر کند و نه نابودی قریب الوقوع کل کشور.

 

آنچه مقامات می گویند

هرچند که برخی مقامات روسیه آشکارا به برتری قدرت کشورشان در مقابل آمریکا اشاره می کنند، اما مقامات اصلی، از جمله ولادیمیر پوتین این چنین واضح حرف نمی زنند.

با این حال، فقدان شفافیت بیانگر آن است که مقامات روسیه از یک طرف به دنبال ایجاد فضایی غیر شفاف در مورد مقاصد هسته ای خود هستند و از طرف دیگر از تهدید مستقیم هسته ای امتناع می کنند. همچنین، آنها با ایجاد این فضای ابهام آلود، براین نکته تاکید می کنند که روسیه قدرتی هسته ای است و احتمال درگیری هسته ای در همه جنگ ها وجود دارد.

 

رزمایش نظامی

هدف از رزمایش نظامی انجام کاری است که کشورها می خواهند نیروهای مسلح‌شان قادر به انجام آن باشند. همچنین، صرف نظر از اینکه این نیت ها و مقاصد درست تعبیر می شوند یا نه، بعضی مواقع قصد و نیت کشورها هم از این طریق به کشورهای دیگر اعلام می شود.

بنابراین، نیت هسته ای روسیه چه چیزی را به ما می رساند و ما از آن چه برداشتی می کنیم؟ روسیه هر سال تعداد متنابهی رزمایش انجام می دهد که بسیاری از آنها دارای مولفه های هسته ای است.

این رزمایش های اتمی درکل نوعی تنش زایی و ایجاد زمینه ای به شمار می رود که در آن، تنش ها استفاده از سلاح اتمی را تشدید می سازد.

با این حال، به نظر می رسد که هدف این رزمایش ها آزمون آمادگی و فرماندهی و کنترل نیروهای راهبردی اتمی روسیه و حفظ توانایی روسیه در بازدارندگی از حمله ای راهبردی باشد. بنابراین به سختی می توان ادعا کرد که هدف از این رزمایش ها آمادگی برای استفاده تاکتیکی از سلاح اتمی است.

 

نوسازی

شکی نیست که روسیه هم همانند سایر کشورهای اتمی، از جمله آمریکا، درحال نوسازی نیروی هسته ای راهبردی خود بوده است. هر چند که بسیاری از سیستم های روسیه قدیمی است، اما روسیه به فعالیت موشکی و زیردریایی پرداخته و سرانجام برای بمب افکن راهبردی خود نیز موشک کروز تولید کرده است.

همچنین، گفته می شود که روسیه برای توسعه تسلیحات اتمی با عملکرد پایین و نوسازی تسلیحات هسته ای غیر- راهبردی تلاش می کند. شاید هدف از این اقدام ایجاد سبکی از تسلیحات هسته ای باشد که حمله متقابل هسته ای را به دنبال نداشته و بنابراین، بیشتر «قابل استفاده» باشد.

از این رو، در برنامه نوسازی هسته ای روسیه هم همانند رزمایش ها، هیچ نشانه ای از استفاده تاکتیکی و یا کاهش آستانه جنگ هسته ای روسیه  مشاهده نمی شود. روسیه به دنبال نوسازی سیستم های قدیمی و ساخت تعدادی سیستم جدید است، اما می خواهد در انجام این کار از کنش هایی که باعث عصبانیت آمریکا و متحدانش در ناتو می شود، نهایت استفاده را ببرد.

 

معنا و مفهوم اینها چیست و اگر اشتباه کنیم چه می شود؟

راهبرد هسته ای روسیه روشن نیست و مقامات این کشور هم از بیان دکترین مستقیم اجتناب و اظهارات مبهم و دوپهلویی بیان می کنند. در نتیجه، این راهبرد هم به فرض استفاده تاکتیکی و هم در کاهش آستانه جنگ هسته ای ناموفق بوده است، زیرا اگر چنین بود یقینا مقامات روسیه در اظهارات خود شفاف تر بودند و دکترین هم تغییر می کرد.

در پایان باید گفت که احتمال دارد که دکترین هسته ای روسیه خوب درک نشده باشد و شاید هم روسیه عمدا دکترین خود را گمراه کننده نوشته باشد. در چنین حالتی شاید هدف روسیه صرفا عصبانی کردن کشورهای دیگر با اهرم اتمی خود نبوده و واقعا ممکن است از این سلاح استفاده کند.

 

[1] یعنی احتمال دارد روسیه در وسط  کارزار برای نشان دادن قصد و نیت خود، از سلاح اتمی استفاده کند تا رقیب را از کنش بیشتر بازدارد

0 Comments

Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Samir Design Group گروه طراحی سمیر