جدیدترین مطالب

تحلیلی بر سیاست بازدارندگی هوشمند آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بازدارندگی همواره یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا علیه رقبایش بوده است. با این حال، تحولات ژئوپلیتیکی، ظهور بازیگران غیردولتی، تهدیدات سایبری و تغییر در موازنه قدرت جهانی، نیاز آمریکا برای بازنگری در رویکردهای سنتی بازدارندگی‌اش را نشان می‌دهد. در این راستا، مفهوم «بازدارندگی هوشمند» به‌عنوان رویکردی ترکیبی از ابزارهای سخت و نرم، مورد توجه سیاستمداران آمریکایی قرار گرفته است.

جنگ تعرفه‌ها؛ ایجاد گسلی عمیق در اتحاد فراآتلانتیکی

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های گذشته، سیاست‌های تعرفه‌ای جدید ایالات متحده دامنگیر کالاهای متحدان سنتی آمریکا در اروپا نیز گردیده و بار دیگر شرایط را برای ایجاد تنش در روابط فراآتلانتیکی را فعال کرده است.

فصل جدیدی در انتظار روابط تهران – ریاض

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: سفر خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان به ایران، تقدیم پیام پادشاه عربستان به رهبر معظم انقلاب و دیدار با مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران افزون بر اینکه نقش مؤثری در تقویت و تحکیم روابط دوجانبه دارد، می‌تواند در فراهم نمودن بسترها و شرایط لازم برای پیشبرد همکاری‌های جمعی در منطقه موثر باشد.

نظم جدید منطقه‌ای و الزام آسیب شناسی راهبرد ایران

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: بعد از تحولات سوریه و چالش‌هایی که محورمقاومت تا به امروز با آن‌ها مواجهه شده است، سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران بر این شده‌اند که بازنمایی جدید از نظم منطقه‌ای خاورمیانه‌ای ارائه، و ابعاد جدیدی را در تصمیم‌گیری خود مدنظر قرار دهند. تغییر و ترکیب جدید همکاری‌ها و اتحادها، نشانگر درک تغییرات در نظم منطقه‌ای است؛ و در نتیجه تحول در راهبردها را شاهد هستیم که این امر نیز الزام تغییر در نوع اقدام و رویکردشان را ایجاب می‌کند.

جنگ تعرفه‌ها ‌و تشدید تنش در روابط چین و آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دبیرکل اندیشکده مطالعات راهبردی ایران و چین بر این باور است که در پی جنگ تعرفه ها میان چین و آمریکا، روابط واشنگتن و پکن در دوره ترامپ با چشم اندازی متلاطم روبرو است.

پیامدهای جنگ تجاری دولت ترامپ

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: پیامدهای جنگ تجاری ترامپ که در نوع خود بی‌سابقه و جدید است و ظاهراً با هدف «حمایت از تولید داخلی» آمریکا و «متوازن‌سازی تجارت جهانی» اِعمال شده‌اند، به تدریج در حال آشکار شدن است.

چشم‌انداز حملات آمریکا به انصارالله

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با گذشت بیش از سه هفته از تجاوز نظامی و بمباران بی‌سابقه و گسترده شهرهای مختلف یمن، دولت آمریکا تا کنون دستاوردهای قابل توجه و راهبردی در راستای اهداف اعلامی خود به دست نیاورده است.

Loading

أحدث المقالات

تحلیلی بر سیاست بازدارندگی هوشمند آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بازدارندگی همواره یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا علیه رقبایش بوده است. با این حال، تحولات ژئوپلیتیکی، ظهور بازیگران غیردولتی، تهدیدات سایبری و تغییر در موازنه قدرت جهانی، نیاز آمریکا برای بازنگری در رویکردهای سنتی بازدارندگی‌اش را نشان می‌دهد. در این راستا، مفهوم «بازدارندگی هوشمند» به‌عنوان رویکردی ترکیبی از ابزارهای سخت و نرم، مورد توجه سیاستمداران آمریکایی قرار گرفته است.

جنگ تعرفه‌ها؛ ایجاد گسلی عمیق در اتحاد فراآتلانتیکی

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های گذشته، سیاست‌های تعرفه‌ای جدید ایالات متحده دامنگیر کالاهای متحدان سنتی آمریکا در اروپا نیز گردیده و بار دیگر شرایط را برای ایجاد تنش در روابط فراآتلانتیکی را فعال کرده است.

فصل جدیدی در انتظار روابط تهران – ریاض

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: سفر خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان به ایران، تقدیم پیام پادشاه عربستان به رهبر معظم انقلاب و دیدار با مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران افزون بر اینکه نقش مؤثری در تقویت و تحکیم روابط دوجانبه دارد، می‌تواند در فراهم نمودن بسترها و شرایط لازم برای پیشبرد همکاری‌های جمعی در منطقه موثر باشد.

نظم جدید منطقه‌ای و الزام آسیب شناسی راهبرد ایران

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: بعد از تحولات سوریه و چالش‌هایی که محورمقاومت تا به امروز با آن‌ها مواجهه شده است، سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران بر این شده‌اند که بازنمایی جدید از نظم منطقه‌ای خاورمیانه‌ای ارائه، و ابعاد جدیدی را در تصمیم‌گیری خود مدنظر قرار دهند. تغییر و ترکیب جدید همکاری‌ها و اتحادها، نشانگر درک تغییرات در نظم منطقه‌ای است؛ و در نتیجه تحول در راهبردها را شاهد هستیم که این امر نیز الزام تغییر در نوع اقدام و رویکردشان را ایجاب می‌کند.

جنگ تعرفه‌ها ‌و تشدید تنش در روابط چین و آمریکا

شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دبیرکل اندیشکده مطالعات راهبردی ایران و چین بر این باور است که در پی جنگ تعرفه ها میان چین و آمریکا، روابط واشنگتن و پکن در دوره ترامپ با چشم اندازی متلاطم روبرو است.

پیامدهای جنگ تجاری دولت ترامپ

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: پیامدهای جنگ تجاری ترامپ که در نوع خود بی‌سابقه و جدید است و ظاهراً با هدف «حمایت از تولید داخلی» آمریکا و «متوازن‌سازی تجارت جهانی» اِعمال شده‌اند، به تدریج در حال آشکار شدن است.

چشم‌انداز حملات آمریکا به انصارالله

شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با گذشت بیش از سه هفته از تجاوز نظامی و بمباران بی‌سابقه و گسترده شهرهای مختلف یمن، دولت آمریکا تا کنون دستاوردهای قابل توجه و راهبردی در راستای اهداف اعلامی خود به دست نیاورده است.

Loading
آن چه می دانیم، آن چه نمی دانیم و چیزی که از آن برداشت می شود

دکترین هسته ای روسیه

1398/04/03 | موضوعات

شورا آنلاین – ترجمه: برنامه روسیه برای تسلیحات هسته ای این کشور چیست؟ در دو سال اخیر با افزایش تنش ها میان روسیه از یک طرف و آمریکا و اتحادیه اروپا و ناتو از طرف دیگر، مقامات کرملین مواردی را متذکر شده اند که ظاهرا تاکیدی بر ظرفیت اتمی روسیه و حتی تهدید استفاده از آن محسوب می شود.

اولگا اولایکر در تحلیلی که اندیشکده مرکز امنیت نوین آمریکا منتشر کرد، نوشت: این امر باعث شد که بعضی تحلیلگران و متفکران غربی، راهبرد هسته ای روسیه را «کاربرد برای عدم کاربرد[1]» تلقی و تصور کنند که آستانه استفاده از سلاح اتمی برای روسیه پایین آمده است.

با این حال به نظر نگارنده بعید است که آستانه استفاده از تسلیحات هسته ای برای روسیه پایین آمده باشد. از این رهگذر،  نخست دکترین روسیه در مورد استفاده از تسلیحات هسته ای بیان و سپس سه شاخص مهم مقاصد آن بررسی می شود، یعنی، اظهارات مقامات، رزمایش ها و برنامه توسعه نیروها.

 

تفسیر دکترین روسیه

کشورهای اتمی باید درباره کاربرد سلاح هسته ای خود شفاف باشند تا این تسلیحات تاثیر بازدارندگی سودمندی داشته باشند به طوری که رقبای احتمالی باید بدانند که با تهدید هسته ای مواجهند.

از این رو کشورها دو راه پیش رو دارند: یا شرایط استفاده از سلاح اتمی را به طور واضح بیان کنند و یا اینکه در این مورد ابهام به خرج دهند تا کشورهای دیگر طیف وسیعی از این شرایط را در نظر بگیرند.

روسیه فدرال، سیاست تسلیحات اتمی خود را در دکترین نظامی خود بیان کرده است که جدیدترین آنها چند ماه پس از آغاز بحران اوکراین در دسامبر 2014 منتشر شد. در واقع زبانی که در مورد تسلیحات هسته ای به کار گرفته شده با دکترین سال 2010 یکسان است:

روسیه حق استفاده از تسلیحات هسته ای را در صورت استفاده شدن از تسلیحات هسته ای و سایر تسلیحات کشتار جمعی علیه روسیه و همچنین در صورت تهاجم علیه روسیه با استفاده از سلاح های متعارف به طوری که موجودیت کشور به خطر بیفتد، برای خود محفوظ می دارد.

این دکترین در سیاست جهانی تسلیحات هسته ای نسبتا سختگیرانه است. همچنین، این دکترین از دکترین های قبلی روسیه و نیز از دکترین آمریکا نیز سختگیرانه‌تر است که استفاده از سلاح هسته ای را برای «دفاع از منافع حیاتی آمریکا و شرکا و متحدانش» برای خود محفوظ داشته است.

با این حال نیکولای پاتروشف، دبیر سابق شورای امنیت روسیه تاکید می کند که تسلیحات هسته ای ابزاری بازدارنده هستند اما بعضی معتقدند که زبان دکترین رسمی روسیه آن قدر مبهم است که می توان از آن  برای حملات پیشگیرانه هم استفاده کرد. گذشته از این، عدم تغییر زبان دکترین دسامبر 2014 ، خود تاکیدی بر دکترین قبلی محسوب می شود.

در نهایت، مخالفت مفسران روسیه با این رویکرد، دلیل دیگری است که نشان می دهد روسیه درصدد نیست تا به استفاده تاکتیکی از سلاح اتمی دست بزند. البته، می توان تصور کرد که نظام متمرکز پوتین «موجودیت کشور» را تداوم حکومت دولت فعلی بر روسیه تفسیر کند و نه نابودی قریب الوقوع کل کشور.

 

آنچه مقامات می گویند

هرچند که برخی مقامات روسیه آشکارا به برتری قدرت کشورشان در مقابل آمریکا اشاره می کنند، اما مقامات اصلی، از جمله ولادیمیر پوتین این چنین واضح حرف نمی زنند.

با این حال، فقدان شفافیت بیانگر آن است که مقامات روسیه از یک طرف به دنبال ایجاد فضایی غیر شفاف در مورد مقاصد هسته ای خود هستند و از طرف دیگر از تهدید مستقیم هسته ای امتناع می کنند. همچنین، آنها با ایجاد این فضای ابهام آلود، براین نکته تاکید می کنند که روسیه قدرتی هسته ای است و احتمال درگیری هسته ای در همه جنگ ها وجود دارد.

 

رزمایش نظامی

هدف از رزمایش نظامی انجام کاری است که کشورها می خواهند نیروهای مسلح‌شان قادر به انجام آن باشند. همچنین، صرف نظر از اینکه این نیت ها و مقاصد درست تعبیر می شوند یا نه، بعضی مواقع قصد و نیت کشورها هم از این طریق به کشورهای دیگر اعلام می شود.

بنابراین، نیت هسته ای روسیه چه چیزی را به ما می رساند و ما از آن چه برداشتی می کنیم؟ روسیه هر سال تعداد متنابهی رزمایش انجام می دهد که بسیاری از آنها دارای مولفه های هسته ای است.

این رزمایش های اتمی درکل نوعی تنش زایی و ایجاد زمینه ای به شمار می رود که در آن، تنش ها استفاده از سلاح اتمی را تشدید می سازد.

با این حال، به نظر می رسد که هدف این رزمایش ها آزمون آمادگی و فرماندهی و کنترل نیروهای راهبردی اتمی روسیه و حفظ توانایی روسیه در بازدارندگی از حمله ای راهبردی باشد. بنابراین به سختی می توان ادعا کرد که هدف از این رزمایش ها آمادگی برای استفاده تاکتیکی از سلاح اتمی است.

 

نوسازی

شکی نیست که روسیه هم همانند سایر کشورهای اتمی، از جمله آمریکا، درحال نوسازی نیروی هسته ای راهبردی خود بوده است. هر چند که بسیاری از سیستم های روسیه قدیمی است، اما روسیه به فعالیت موشکی و زیردریایی پرداخته و سرانجام برای بمب افکن راهبردی خود نیز موشک کروز تولید کرده است.

همچنین، گفته می شود که روسیه برای توسعه تسلیحات اتمی با عملکرد پایین و نوسازی تسلیحات هسته ای غیر- راهبردی تلاش می کند. شاید هدف از این اقدام ایجاد سبکی از تسلیحات هسته ای باشد که حمله متقابل هسته ای را به دنبال نداشته و بنابراین، بیشتر «قابل استفاده» باشد.

از این رو، در برنامه نوسازی هسته ای روسیه هم همانند رزمایش ها، هیچ نشانه ای از استفاده تاکتیکی و یا کاهش آستانه جنگ هسته ای روسیه  مشاهده نمی شود. روسیه به دنبال نوسازی سیستم های قدیمی و ساخت تعدادی سیستم جدید است، اما می خواهد در انجام این کار از کنش هایی که باعث عصبانیت آمریکا و متحدانش در ناتو می شود، نهایت استفاده را ببرد.

 

معنا و مفهوم اینها چیست و اگر اشتباه کنیم چه می شود؟

راهبرد هسته ای روسیه روشن نیست و مقامات این کشور هم از بیان دکترین مستقیم اجتناب و اظهارات مبهم و دوپهلویی بیان می کنند. در نتیجه، این راهبرد هم به فرض استفاده تاکتیکی و هم در کاهش آستانه جنگ هسته ای ناموفق بوده است، زیرا اگر چنین بود یقینا مقامات روسیه در اظهارات خود شفاف تر بودند و دکترین هم تغییر می کرد.

در پایان باید گفت که احتمال دارد که دکترین هسته ای روسیه خوب درک نشده باشد و شاید هم روسیه عمدا دکترین خود را گمراه کننده نوشته باشد. در چنین حالتی شاید هدف روسیه صرفا عصبانی کردن کشورهای دیگر با اهرم اتمی خود نبوده و واقعا ممکن است از این سلاح استفاده کند.

 

[1] یعنی احتمال دارد روسیه در وسط  کارزار برای نشان دادن قصد و نیت خود، از سلاح اتمی استفاده کند تا رقیب را از کنش بیشتر بازدارد

0 Comments

Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Samir Design Group گروه طراحی سمیر