کراجا موهان در تحلیلی که اندیشکده کارنگی منتشر کرد، نوشت: در طول رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری سال گذشته، ترامپ اظهار داشت که آمریکا نمیتواند هزینه دفاع از شرکای اوراسیایی خود را برای همیشه بپردازد و آنها باید برای امنیت منطقهای خود بیشازپیش تلاش کنند.
ترامپ همچنین تأکید کرد که در راستای تلاش این کشورها برای تأمین امنیت، اگر برخی از متحدان آمریکا به ساخت تسلیحات هستهای روی بیاورند، بهتر است که واشنگتن مانع آنها نشود.
ترامپ در مواجهه با سیل انتقادات، از موضع خود برای ترغیب متحدان آمریکا به ساخت زرادخانه هستهای مستقل، عقب نشست، هرچند که در حال حاضر با تشدید بحران اتمی کره شمالی، دولت ترامپ اظهار میکند که گزینهی اجازه به متحدان آسیای شرقی آمریکا برای ساخت تسلیحات هستهای، همچنان روی میز است.
در اولین دیدار رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا از آسیا در چند روز گذشته، کره شمالی در صدر رایزنیهای وی با رهبران ژاپن، کره جنوبی و چین قرار داشت.
تیلرسون اعلام کرد که «صبر راهبردی» آمریکا در قبال پیونگیانگ تمام شده است. وی اظهار داشت که تلاشهای آمریکا برای متوقف ساختن برنامههای موشکی و هستهای کره شمالی در گذشته ناموفق بوده و واشنگتن راهبردهای جدیدی ازجمله پیگیری راهبرد اقدام پیشدستانه را بررسی میکند، چراکه کره شمالی با آزمایش موشکی با بهرهوری بالا که توسعه موشکهای بینقارهای را ممکن میسازد، [به جامعه جهانی] بیاحترامی کرده است.
جنگطلبی هستهای کره شمالی و ناامیدی آمریکا باعث پیچیدگی پویایی راهبردی آمریکا، چین، کره جنوبی و ژاپن شده است. در آستانه دیدار تیلرسون با شی جین پینگ، رئیسجمهور چین، ترامپ به «رفتار بد» کره شمالی و اکراه پکن برای کمک به حل این موضوع اشارهکرده است.
تیلرسون نیز از چین به خاطر این مسئله انتقاد کرده است که این کشور کره جنوبی را به خاطر دفاع از خود در برابر کره شمالی، مجازات کرده است. پسازآنکه کره جنوبی به استقرار سامانه پدافندی تاد در خاک خود پرداخت، پکن تحریمهای اقتصادی علیه این کشور وضع کرد.
تیلرسون اظهار کرد «در عوض این کار، ما از چین میخواهیم که به حل تهدیدهایی بپردازد که استقرار تاد را ضروری میسازد». البته چین معتقد است که استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا، بازدارندگی هستهای خود چین را نیز بیاعتبار میسازد.
برنامه هستهای کره شمالی، ژاپن را نیز تحت تأثیر قرار داده و سبب نگرانی توکیو از توسعه سریع قابلیت موشکی و هستهای پیونگیانگ شده است، بهطوریکه تیلرسون نیز احتمال ساخت سلاح هستهای توسط کره جنوبی و ژاپن در پاسخ به برنامههای راهبردی کره شمالی را رد نکرد.
در همین ارتباط تیلرسون گرچه با قاطعیت هشدار داد که اکنون تا تصمیم احتمالی به ساخت بازدارندگی هستهای در ژاپن و کره جنوبی فاصله زیادی وجود دارد، اما بااینحال تصریح کرد که شرایط کنونی ممکن است درنهایت به تحقق این امر بینجامد.
تیلرسون اظهار کرد که اکنون «هدف ما این است که شبهجزیره کره عاری از تسلیحات هستهای باشد» و تحقق این هدف «نیاز ژاپن و کره جنوبی به تسلیحات هستهای را نفی میکند».
وی افزود که اگر جهان نتواند کره شمالی را به انصراف از زرادخانه هستهای ترغیب یا وادار سازد، آمریکا بهاجبار به دنبال گزینههای دیگری خواهد بود. دیپلماتهای ارشد ترامپ بارها این پیام جدی را به رهبران چین گوشزد کردهاند که اگر پکن نتواند کره شمالی را متوقف سازد، واشنگتن، توکیو و سئول را از دستیابی به تسلیحات هستهای بازنخواهد داشت. با این حال، پکن تأکید میکند که مسئولیت خلع سلاح هستهای شبهجزیره کره، تنها بر عهده چین نیست.
عده کمی اطمینان دارند که پکن و واشنگتن جداگانه یا باهم بتوانند کره شمالی را به انصراف [از تسلیحات هستهای] وادار سازند. درحالیکه بحران کره شمالی، آسیا را به سمت آیندهی هستهای متفاوتی سوق میدهد، در اروپا نیز، در بحبوحه زورآزماییهای روسیه و سخنرانیهای ترامپ در مورد راهبرد کاهش هزینه، بحث ظهور احتمالات هستهای جدید آغازشده است.
اگرچه ترامپ از سخنرانیهای انتخاباتی خود مبنی بر منسوخ بودن پیمان نظامی آمریکا و اروپا، یعنی ناتو، دست برداشته، اما همچنان معتقد است که اروپا باید برای دفاع منطقهای هزینه بیشتری بپردازد. همچنان که بهتازگی پس از دیدار ترامپ با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در کاخ سفید، ترامپ توییت کرد که برلین «پول هنگفتی به ناتو بدهکار است و به خاطر دفاع قدرتمند و ارزشمندی که آمریکا برای آلمان فراهم کرده است باید هزینه بیشتری به آمریکا پرداخت شود». هرچند که این پیشنهاد واکنش منفی بسیاری را در واشنگتن و برلین در پی داشته است.
درحالیکه در قاره اروپا بحث تقسیم هزینهها بین آمریکا و اروپا همچنان ادامه دارد، برخی در قاره کهن به بازنگری در رویکرد خود به تسلیحات هستهای میپردازند. همچنان که بعضی در آلمان از بازدارندگی هستهای مستقل خود حرف میزنند، برخی دیگر نیز چشمانداز بازدارندگی مشترک اروپایی حول زرادخانه هستهای فرانسه را مطرح میکنند.
نظر غالب کشورهای غربی بر این است که قدرت هستهای ملی یا جمعی جدید در اروپا و آسیا خطرناک است. مخالفان قدرت هستهای ملی یا جمعی جدید، به مشکلات متعدد ساخت چنین زرادخانههایی اشاره میکنند.
بااینحال، سه تحول بر عقل متعارف سایه انداخته است. نخست اینکه، در طرف عرضه، ترامپ سود و زیان آمریکا در تأمین امنیت اوراسیا پس از جنگ جهانی دوم را زیر سؤال برده است؛ دوم اینکه، در طرف تقاضا، ابراز وجود روسیه و چین باعث تخریب اعتبار ائتلافهای آمریکا در اوراسیا شده است و درنهایت اینکه، کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی که یک بازیگر کاملاً غیرقابلپیشبینی است، به آزمایش قیدوبندهای نظم هستهای قدیمی مبادرت میورزد.
0 Comments