شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
*رضا نصری
اما در همان نامه، وزیر امور خارجهٔ آمریکا – ضمن تصدیقِ پایبندی ایران به تعهدات خود – به این نکته نیز اشاره کرده است که آقای ترامپ دستور داده تا یک بازنگریِ «میان-سازمانی» تحت هدایت «شورای امنیت ملی» انجام پذیرد تا تطابق تعلیق معافیت ایران از تحریم‌ها با «منافع ملی حیاتی» ایالات متحده ارزیابی شود. این قسمت از نامه موجب گمانه‌زنی‌های فراوان از سوی تحلیل‌گران شده است.
در همین راستا، به نظر می‌رسد که ذکر دو نکته لازم باشد:
اول اینکه آقای تیلرسون در نامهٔ خود این بازنگری را یک بازنگریِ «میان-سازمانی» خوانده است. این یعنی این بازنگری عمدتاً توسط تکنوکرات‌ها و بدنهٔ کارشناسیِ سازمان‌های مختلف صورت خواهد گرفت، و نه توسط افرادی که به برجام نگاه «سیاسی» دارند. به عبارت دیگر، این فرایند بازنگری توسط همان کسانی صورت می‌گیرد که پیش از این – در زمان اوباما – «برجام» را از نظر کارشناسی تایید و نسبت به تعلیق معافیت تحریم‌ها نظر مساعد داشته‌اند. حال، چنانچه در بازنگری پیش‌ِ رو همان بدنهٔ کارشناسی – علیرغم اینکه پایبندی ایران به برجام تصدیق شده – این بار نظر به تداوم تحریم‌ها بدهند، معنی آن چیز جز این نخواهد بود که توصیهٔ آن‌ها متاثر از ملاحظات سیاسی است. در این صورت، همین نکته می‌تواند به نقطهٔ قوت ایران در رایزنی‌های متعاقب بین‌المللی برای حفظ عواید برجام و جلب نظر افکار عمومی و حمایت اروپا تبدیل شود.
از طرف دیگر، اگر نظر بدنهٔ کارشناسی و میان-سازمانی در مورد تعلیق تحریم‌ها مثبت باشد، و سازگاری تداوم تعلیق تحریم‌ها با «منافع حیاتی آمریکا» توسط این تکنوکرات‌ها احراز شود، از این پس کارشکنی‌های «سیاسی» دولت ترامپ و کنگره در این باره با مشکلات فراوان روبرو خواهد شد. در ضمن، از آنجا که در نامهٔ تیلرسون مشخصاً «حمایت ایران از ترور» بهانهٔ این بازنگری عنوان شده، چنانچه نظر کارشناسی در تداوم تعلیق تحریم‌ها «مثبت» باشد، از این پس «بهانهٔ تروریسم» نیز دیگر توجیه مناسبی برای کارشکنی‌های متعاقب در اجرای برجام نخواهد بود.
دوم اینکه در زمان تصویبِ «قانون بازنگری توافق هسته‌ای با ایران، 2015»، جمهوریخواهان کنگره تصور می‌کردند که با موظف کردنِ دولت اوباما به ارائهٔ گزارش‌های دوره‌ای 90 روزه در مورد کیفیت اجرای برجام، از یک سو دولت اوباما را تحت فشار ممتد قرار خواهند داد؛ و از سوی دیگر این پیام را خواهند رساند که سایهٔ سنگین کنگره مدام بر سر برجام سنگینی خواهد کرد تا، به زعم آن‌ها، ایران از «ماجراجویی»های احتمالی خود منصرف شود.
اما در عمل، همانطور که امروز مشخص شد، این وظیفهٔ گزارش‌دهی در نهایت به زیان دولت جمهوری خواه بعدی تمام شده، به نحوی که قدرت مانور آن را نسبت به ایران به شدت کاهش داده است. به عبارت دیگر، مادام که ایران به تعهدات خود پایبند بماند، این وظیفهٔ گزارش‌دهی باعث خواهد شد که دولت ترامپ به صورت متناوب – و به فاصلهٔ زمانی کوتاه – مرتب پایبندی ایران به تعهدات خود را «تصدیق» کند و همین «تصدیق»های پی‌درپی در عمل دستگاه سیاسی آمریکا را در اعمال سیاست‌های افراطی با محذوریت‌های سیاسی و دیپلماتیک فراروان روبرو خواهد کرد.
در ضمن، از آنجا که ارزیابی‌های دوره‌ای دولت آمریکا نسبت به عملکرد ایران باید قاعدتاً با مشاهدات و ارزیابی‌های دوره‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطابقت داشته باشد، نه تنها این گزارش‌های دوره‌ای آنطور که انتظار می‌رفت به «اهرم فشار»علیه ایران تبدیل نشده، بلکه «فشار» مورد نظر کنگره بیش از اینکه متوجه ایران شود، در عمل متوجه قوهٔ مجریهٔ ایالات متحده شده است.
*کارشناس حقوق بین الملل
منبع: ایرنا
0 Comments