جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
اخوان و نگاه راهبردی ترکیه در مذاکرات با مصر
دکتر رضا عابدی گناباد در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به مذاکرات صورت گرفته میان ترکیه و مصر پس از هشت سال وقفه و با هدف عادیسازی روابط دیپلماتیک، خاطرنشان کرد: قابل پیشبینی بود که دو کشور بنا به برخی ملاحظات و منافعی که دارند ناگزیر به گفتگو و مذاکره و نزدیک شدن به یکدیگر هستند.
نگاه ترکیه به مسائل سیاست خارجی ایدئولوژیک نیست
وی با بیان اینکه نگاه ترکیه به مسائل سیاست خارجی ایدئولوژیک نیست، در رابطه با سیاست احتمالی این کشور نسبت به جریان اخوانالمسلمین، گفت: این کشور حتی در خصوص مسائل جهان اسلام، فلسطین، اویغورها و اخوانالمسلمین بر اساس منافع و شرایط مختلفی که در آن قرار میگیرد تصمیمات خاصی را میگیرد و عموماً نگاه دائمی و ثابتی را شاهد نیستیم؛ آنها از کارتهای مختلفی که در بازی سیاست دارند بر اساس مصالح و منافع خود استفاده میکنند.
این استاد دانشگاه به برخی مواضع ترکیه در سیاست خارجی این کشور اشاره کرد که در آنها تصمیمی فارغ از ایدئولوژی گرفته است و افزود: این کشور بعد از کودتا مواضع بسیار تندی علیه السیسی گرفت و رسانههای آن هم رژیم او را نامشروع میدانستند؛ اما سران ترکیه بهمرور متوجه شدند که شرایط داخلی مصر، منافع غرب و رژیم صهیونیستی ایجاب نمیکند که اخوان دوباره به قدرت برگردد و بهنوعی دوره مبارک تداعی می شد.
عابدی گناباد با تأکید بر اینکه آمریکا و رژیم صهیونیستی با همراهی برخی کشورهای عرب منطقه اجازه نخواهند داد جریانهای اسلامی، مانند اخوانالمسلمین، در کشورهای منطقه قدرت بگیرند، ادامه داد: تحولات اخیر این پیام را برای ترکیه داشته است که باید بر سر منافع بلندمدتش با مصر سازش کند؛ چراکه ترکیه بههرحال نیاز دارد روابطش را با عربستان سعودی و کشورهای عربی ترمیم کند.
نگرانی ترکیه از برخی واقعیتهای میدانی
این تحلیلگر مسائل ترکیه به برخی تنشها میان ترکیه و دولت بایدن ازجمله به رسمیت شناختن نسلکشی ارامنه از سوی عثمانی اشاره کرد و گفت: با توجه به شکافی که میان ترکیه و دموکراتها در آمریکا وجود دارد و مواضعی که آقای بایدن و گروهش آشکارا ضد آقای اردوغان داشتهاند، ترکیه نگرانیهایی نسبت به شرایط موجود احساس میکند و به این نتیجه رسیده که باید بر اساس واقعیتهای میدانی سیاستهای خود را بازنگری کند.
وی نیاز اقتصادی متقابل مصر و ترکیه به یکدیگر را ازجمله دغدغههای موردتوجه رهبران دو کشور عنوان کرد و یادآور شد: باید شرایط اقتصادی و مشکلات معیشتی فعلی و همچنین بحران کرونا که در مصر باعث آسیب جدی به صنعت توریسم و سرمایهگذاریهای خارجی در این کشور شده است را هم در نظر گرفت. هرچند که در خصوص ترکیه هم شاهد این آسیبها هستیم؛ اما مصر به سرمایه گذاری شرکتهای ترکیهای نیاز جدی دارد.
عابدی گناباد مسائلی که مصر با ترکیه در شرق مدیترانه دارد؛ ازجمله بحث خطوط دریای سرزمینی و حضور ترکیه در لیبی و اهمیت آن برای مصر را از دیگر مسائل مهمی برشمرد که ترکیه و مصر را به یکدیگر نزدیک میکند و تأکید کرد: با توجه به اهمیت این مسائل برای ترکیه، این کشور ناگزیر به نادیده گرفتن برخی مسائل است.
ترکها اخوان را حذف نخواهند کرد
وی در رابطه با عملکرد متغیر اخوانالمسلمین در روابط خارجی ترکیه و سیاست آینده این کشور نسبت به برخی کشورها ازجمله قطر و همچنین اعمال برخی محدودیتها بر اعضا و هواداران این گروه، گفت: البته باید در نظر داشت ترکها هیچگاه به سمت حذف اخوانالمسلمین نخواهند رفت و روابطش را با آنها حفظ و در مواردی هم از کارت آنها برای اعمال فشار بر کشورهای مختلف عربی و امتیاز گیری و تقویت نیروهای نزدیک به خود استفاده خواهد کرد.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه اندیشه حاکم بر حزب عدالت و توسعه را باید در زمره جریان «اسلام لیبرال» و یا «اسلام محافظهکار» یا به اعتقاد برخی پژوهشگران «پسا اسلامگرا» قرار داد، اضافه کرد: آنها به لحاظ ارتباطات تشکیلاتی و رفتوآمدها و تأثیراتی که از اخوان بهویژه اخوان مصر و متفکران آن داشتهاند قطعاً نمیتوانند اخوان را کنار بگذارند، اما این واقعیت میدانی را متوجه شدهاند که ساختار دیکتاتوری در جهان عرب و رویکرد کشورهای غربی، اجازه قدرت گرفتن اخوان را نمیدهند؛ بنابراین ناچار است با دراز کردن دست دوستی به سمت مصر، توازنی در سیاست خارجی خود ایجاد کند تا مصالح و سیاستهایش در منطقه را پیش ببرد.
ترکیه به دنبال مدیریت تنشها
عابدی گناباد با اشاره به تبعات اصرار بر مواضع پیشین ترکیه در خصوص کودتا در مصر؛ ازجمله تضعیف منافعش در مصر و شمال آفریقا و فاصلهگیری عربستان از ترکیه، گفت: بعد از سال 2010 که برخی چهرهها از دولت حذف شدند، سیاست خارجی آقای اردوغان از «به صفر رساندن تنشها» فاصله گرفت و «خیزشهای عربی» باعث شد ترکیه به سمت سیاستهای تهاجمی پیش رود و مداخلات خود را در منطقه افزایش دهد. به نظر میرسد اکنون این کشور در تلاش است که بهنوعی تنشها را مدیریت کند.
وی همچنین با توجه به مشکلات داخلی ترکیه و نزدیک بودن انتخابات در این کشور تصریح کرد: بعد از بحران کرونا ترکیه بهشدت دچار مشکلاتی شده است. رشد اقتصادی آن کاهشیافته و شاهد رشد فقر و بیکاری و کاهش ارزش لیر هستیم. اقتصاد این کشور مبتنی بر گردشگری و تولید بود و محدودیتهای همهگیری این بیماری بر وضعیت اقتصادی ترکیه اثر گذاشته است؛ بنابراین ترکیه به فراهم کردن زمینه ثبات و خروج از برخی تنشها نیاز دارد تا بتواند در این بحران اقتصادی صادرات خود را افزایش دهد و امتیازی را برای بهره برداری در عرصه داخلی داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل ترکیه توضیح داد: برخی سیاستها در ترکیه مانند بازداشتهای بعد از کودتا، برخوردها با جریانهای روشنفکری، نهادهای مختلف ازجمله حقوق بشری و کردها باعث شده صدای مخالفان رساتر از گذشته باشد. ادامه این وضعیت به جایگاه و منافع اقتصادی ترکیه و اعتبار حزب عدالت و توسعه در داخل کشور آسیب خواهد زد و آقای اردوغان دچار مشکلات بیشتری خواهد شد.
0 Comments