جدیدترین مطالب
ارزیابی کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی از نگاه کارشناسان
شورای راهبردی آنلاین-رصد: سیزدهمین کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی اخیرا در ابوظبی برگزار شد. پنج کارشناس به بررسی شکست کنفرانس وزیران در از بین بردن موانع در مسیر ابتکارات جدید و این مساله پرداختند که با وجود تنش میان قدرتهای بزرگ، ابتکارات مشترک کوچکتر چگونه میتواند در آینده تجارت جهانی نقش داشته باشد.
أحدث المقالات
رویکرد امنیتی اروپا در قبال روسیه و آمریکا
استنلی اسلوان، کارشناس برجسته حوزه اروپا و آمریکا در مصاحبه با وبسایت شورای روابط بینالملل روسیه به بررسی ابعاد مختلف سیاست امنیتی اروپا و مؤلفههای تأثیرگذار بر آن پرداخته است.
خروج دولت آمریکا از «پیمان آسمانهای باز» و تأثیر آن بر امنیت اروپا
خروج آمریکا از پیمان آسمانهای باز در واکنش به آنچه دولت ترامپ نقض مداوم این پیمان توسط روسیه میداند، احتمالاً تأثیر چندانی بر امنیت اروپا نخواهد داشت؛ اما فروپاشی این پیمان و پایان نظارت هوایی متقابل باعث از بین رفتن یکی از «اقدامهای اعتمادساز» بین روسیه و ائتلاف ناتو خواهد شد. تخریب هرچه بیشتر روابط فراآتلانتیک، مهمترین پیامد این تصمیم آمریکا محسوب میشود؛ زیرا این اقدام، برخلاف میل اعضای اروپایی ناتو و بدون هماهنگی با آنها صورت گرفته است. اکنون دولت جدید آمریکا در بازسازی اعتماد اروپا به رهبری آمریکا در این حوزه و موضوعات دیگر و همچنین در برقراری گفتگوی شفاف و عملگرایانه با روسیه، راه سختی پیش رو خواهد داشت.
آینده دفاع جمعی اروپا و احتمال تشکیل ارتش اروپا
دفاع جمعی در اروپا سابقه دیرینهای دارد. اعضای ناتو از این ائتلاف سود برده و در قبال آن تعهداتی دارند. ازنظر اعضای اتحادیه اروپا، مفاد دفاع متقابل پیمان اتحادیه اروپا در سال 2010، جایگزین تعهدات دفاع جمعی موجود در پیمان 1948 بروکسل شده است. کشورهای عضو هر دو سازمان اتحادیه اروپا و ناتو معتقدند که تعهدات آنها در اتحادیه اروپا با تعهداتشان در ناتو سازگار است.
در شرایط فعلی که دولتهای اروپایی با تهدیدهای امنیتی بالقوهای مواجه هستند، احتمال دارد که آنها تا آیندهای نامعلوم تعهد خود به دفاع جمعی را حفظ کنند؛ اما آیا این دفاع جمعی اساساً در چارچوب ناتو خواهد بود یا بهطور فزایندهای محوریت اروپایی داشته و بهاصطلاح «ارتش اروپا» را شکل خواهد داد؟ در پاسخ باید گفت که بعید است که ساختار نظامی اروپا، ازجمله محتوای دفاع جمعی آن، در آینده بتواند جایگزین ناتو شود. درعینحال که نارضایتی دولت ترامپ از اقدامات دفاعی ناکافی اروپا ادامه دارد، اما در آینده نزدیک رویکرد آمریکا در قبال فراآتلانتیک احتمالاً تغییر خواهد کرد.
نقش ناتو در ساختار امنیتی اروپا
نقش ناتو در امنیت اروپا به مشارکت و تعهدات آمریکا به این ائتلاف بستگی دارد. ناتو همچنان اساس همکاری امنیتی آمریکا- اروپا خواهد بود. همهگیری کرونا، همه متحدان ناتو را به بازنگری در اولویتهای دفاعی و هزینههای امنیتی وادار خواهد کرد. بااینحال، متحدان هر دو طرف آتلانتیک، سازمان ناتوی توأم با مجموعهای از تمهیدات سازنده در اتحادیه اروپا را به هر نوع آرایش دوجانبه یا چندجانبه جایگزین، ترجیح خواهند داد.
تفاوت ناتو و اتحادیه اروپا در رویکردهای ضدتروریستی
نقش ناتو در افغانستان مهمترین فعالیت ضدتروریستی این ائتلاف محسوب میشود. واضح است که جنگ افغانستان نتیجه واکنش آمریکا به حملات تروریستی 11 سپتامبر بوده است. اعضای ناتو نیز بلافاصله از واکنش آمریکا حمایت و برای اولین بار، ماده 5 از مفاد دفاع جمعی این ائتلاف را اجرا کردند. ناتو در تأمین نیرو برای شکست طالبان و در حمایت از برقراری دولتی دموکراتیک در کابل نقش بسزایی داشته است، هرچند که مأموریت ضدتروریستی اولیه موفقیتآمیز بوده، اما مأموریت تثبیت دولت دموکراتیک، موفقیت چندانی نداشته است.
تفاوت اصلی ناتو و اتحادیه اروپا در مقابله با تروریسم، ریشه در احکام، مأموریتها و تجهیزات این دو سازمان دارد. اگرچه ناتو ائتلافی نظامی- سیاسی است، اما توانمندیهای عملیاتی آن عمدتاً نظامی است. از سوی دیگر، اتحادیه اروپا بهمرورزمان توانمندیها و همکاریهای نظامی را توسعه داده است، اما همچنان یک قدرت سیاسی بشمار میرود. هر دو سازمان میدانند که مقابله با تروریسم مستلزم ترکیبی از توانمندیهای اطلاعاتی، نظامی، شبهنظامی و پلیسی بوده و نیازمند سیاستهایی است که ریشههای تروریسم را از بین ببرد. بااینحال، اتحادیه اروپا از موقعیت بهتری برخوردار است و شاید اعضای آن برای نابودی علل ریشهای تروریسم با ابزارهای سیاسی، اقتصادی و مالی موجود تمایل بیشتری دارند.
چگونگی بهبود روابط ناتو و روسیه
با نگاهی به روابط متشنج دهه گذشته، بهبود روابط بین ناتو و روسیه به نفع طرفین است. پیشنیاز این بهبودی ازنظر غرب عبارتاند از؛ عقبنشینی پوتین از بلندپروازیهای خود برای بازتاسیس اتحاد شوروی و همچنین به رسمیت شناختن استقلال اوکراین، تعهد جدی روسیه به توافق کنترل تسلیحات ازجمله توافق دوجانبه با آمریکا و چندجانبه با همه اعضای ناتو و توقف مداخله پیدا و پنهان روسیه در فرایند دموکراتیک آمریکا و دیگر کشورهای غربی.
کشورهای ناتو در قبال روسیه تابهحال جبههای نسبتاً غیرتهدیدآمیز داشتهاند و پوتین نیز کاملاً میداند که نیروهای ناتو از ظرفیت لازم برای تهدیدی تهاجمی علیه سرزمین روسیه برخوردار نیستند.
از دیدگاه روسیه، باز بودن آغوش ناتو به روی عضویت اوکراین و گرجستان، تهاجم ناتو به روسیه محسوب میشود. کشورهای ناتو نسبت به نگرانی روسیه از امنیت مرزهای خود آگاه هستند، اما اقدامات روسیه درتهدید استقلال دو جمهوری شوروی سابق و تصرف و اشغال سرزمینهای آنها، برای اروپا و صلح پایدار آن پذیرفتنی نیست. از دیدگاه غرب تا زمانی که روسیه تقویت قدرت تهاجمی هستهای و غیرهستهای خود در قبال غرب را متوقف نکند و حق حاکمیت کشورها و حق ائتلاف بینالمللی آنها رعایت نکند، بهبود چشمگیر روابط با روسیه امکانپذیر نخواهد بود.
0 Comments