اریک برتبرگ و فیلیپ لکورد در مطلبی که بنیاد کارنگی منتشر کرد، نوشتند: چند کشور اروپایی ازجمله انگلیس، فرانسه، آلمان و جمهوری چک اخیراً گامهایی برای بررسی موشکافانه فعالیت شرکت هواوی برداشتهاند، چرا که این کشورها در حال آماده شدن برای برگزاری مناقصه قراردادها جهت ساخت شبکههای نسل پنجم شبکه تلفن همراه (جی 5) در سال آینده هستند.
چنین گامهایی با استقبال واشنگتن مواجه شده است که فعالانه متحدان و شرکای خود در سراسر جهان را به هوشیاری در برابر جی 5 چین به دلیل ملاحظات امنیتی دعوت میکند.
در انگلیس شرکت بی.تی بهعنوان بزرگترین ارائهکننده خدمات مخابراتی طرحهایی برای برچیدن تجهیزات هواوی از سطح شبکههای موجود اعلام کرده است.
در آلمان نگرانیهایی درباره قانون اطلاعات ملی چین وجود دارد، چراکه جامعه اطلاعاتی نگراناند که دولت چین از شرکت هواوی بخواهد در پشتی[1] در تجهیزات خود نصب کند تا به آنها فرصت دسترسی به اطلاعات رمزنگاریشده برای جاسوسی یا اهداف خرابکارانه بدهد.
با توجه به مباحث مربوط به تجهیزات امنیت شبکه چینی، شرکت تلهکام آلمان اخیراً تصمیم به بازنگری برنامههای فروش خود گرفته است. ضمناً شرکت فرانسوی اورنج نیز تصمیم به قطع ارتباط با شرکت هواوی گرفته است. کارگزاریهای امنیتی فرانسه طی یک دهه درباره خطرهای بالقوه و ممانعت از دسترسی هواوی به قراردادهای دولت فرانسه هشدار میدادهاند.
علیرغم تشدید مباحث در اروپا درباره نسل پنجم شبکه تلفن همراه، بسیاری از ارائهکنندگان خدمات محلی همچنان با شرکتهای چینی ازجمله هواوی همکاری دارند. هواوی یادداشت تفاهم همکاری با ارائهکنندگان خدمات بیسیم حداقل در هشت کشور اروپایی امضا کرده است و ارائه خدمات اینچنینی را حداقل در 12 کشور اروپایی آزمایش کرده است. شرکت پرتغالی آلتیس قراردادی با هواوی برای ارتقای شبکههای جی 5 این شرکت امضا کرد.
با توجه به نفوذ عمیق شرکت هواوی در بازار اروپا و نظر به اینکه این شرکت پیشتاز در صنعت جهانی با قیمتهای بسیار رقابتی است، جلوگیری از فعالیت آن برای ارائه جی 5 یا حذفش از شبکههای موجود در اروپا امری غیرمحتمل است. برخی اپراتورهای اروپایی همچنین نگران هستند که حذف شرکتهای چینی موجب کاهش تعداد فروشندگان و در نتیجه افزایش قیمتها خواهد شد. بهعلاوه، هواوی توانسته است از اهرم تاخت و تازش در تجهیزات تلفنهای هوشمند جهت کسب اعتبار نزد مشتریان اروپایی به طرز ماهرانهای بهعنوان ارائهکننده قابلاعتنا استفاده کند.
محصولات هواوی طی پنج سال در بازار خردهفروشی اروپا گسترش پیدا کرده است. این شرکت در سال 2011، اکوسیستمی از تجارت با تمرکز بر عرضه، حفظ و نگهداری و ارائه اطلاعات فنی به شرکتهای بخش خصوصی و مؤسسات دولتی در سراسر اروپا برقرار کرده است. نهایتاً اینکه هواوی فعالانه در سراسر اروپا تبلیغات دارد و لابیها و مشاورانی برای کمک به گسترش فعالیتش در اروپا به کار گرفته است.
برخلاف آمریکا که نقش شرکت هواوی در این کشور بسیار محدودتر است و بدبینی نسبت به فنّاوری چینی بهمراتب بیشتر است، تعداد اندکی از کشورهای اروپایی چین را یک رقیب استراتژیک قلمداد میکنند. این امر به معنای این است که در حال حاضر بعید است یک رویکرد ترانس آتلانتیک منسجم نسبت به جی 5 چین تدوین شود.
صرفنظر از این قبیل فشارها در آمریکا، اروپا دلایل خوبی برای اتخاذ رویکرد سختگیرانهتر در قبال جی 5 چین دارد. اول اینکه کمیسیون اروپایی ثابت کرده است که شرکت هواوی توانست به عرضهکننده سطح بالا در عرصه خدمات مخابراتی در اروپا با استفاده از یارانههای بانکهای دولتی چین و دیگر مؤسسات مالی این کشور تبدیل شود. دوم اینکه مقامات اروپایی اذعان دارند زیرساخت حیاتی که با فناوری ساخت چین در اروپا ایجاد شده ممکن است به شرکتهای چینی دسترسی گستردهای به اطلاعات حساس و صنعتی بدهد. معهذا زیرساختهای تولیدشده در چین میتواند کشورهای اروپایی را نسبت به جاسوسی و حملات سایبری توسط چین از طریق زیرساخت شبکه و تهدیدات امنیت ملی آسیبپذیر سازد.
پیشبینی میشود جی 5 شیوه ارتباطات انسانی و عملیات عرضه خدماتی همچون برق، آب و سامانههای بهداشتی را متحول سازد. ریسکهای امنیتی مرتبط با زیرساخت جی 5 قابلتوجه خواهد بود. ریسکهای دیگر مرتبط با اتکای به تجهیزات جی 5 چین شامل خسارات مالکیت معنوی و وابستگی به زیرساخت خارجی است. لازم به ذکر است در حال حاضر چین حدود 90 درصد از سختافزارهای فناوری اطلاعات در سطح جهان را تولید میکند.
علاوه بر نگرانیهای آشکار در حوزه امنیت ملی، استدلالهای اقتصادی نیز برای پرهیز از اتکای بیشازحد به چین در عصر دیجیتال نیز وجود دارد. جی 5 و زیرساختهای مرتبط با آن مجموعهای از زیرساختها برای دیجیتالیسازی اقتصاد جهانی و توانمندسازی مجموعه گوناگونی از اپلیکیشنها و بخشهای جدیدی همچون پیشبرد سامانههای هوش مصنوعی و اینترنت اشیا است.
مزایای بالقوه پیشرو بودن در عرصه جی 5 بسیار زیاد است. مطالعهای که توسط کمیسیون اروپا انجام شده نشان میدهد که سرمایهگذاری به مبلغ 6/56 میلیارد یورو تا سال 2025 در شبکههای جی 5 میتواند سالانه 3/113 میلیارد یورو بازگشت سرمایه داشته باشد و 3/2 میلیون شغل ایجاد خواهد کرد.
چین، کره جنوبی و آمریکا در حال حاضر پیشتاز رقابت در عرصه جی 5 هستند و چین در میان این سه کشور پیشرو است. اگرچه اتحادیه اروپا و چندین عضو آن سرمایهگذاری زیادی در جی 5 انجام دادهاند و دو شرکت اسکاندیناوی (نوکیا و اریکسون) جزو شرکتهای پیشرو در فناوری جی 5 هستند، اما تغییر به شکل گسترده و سریع رخ نداده است. شکست در رقابت در عرصه جی 5 پیامدهای منفی زیادی بر اقتصاد اروپا خواهد داشت و پیامدهای استراتژیک این امر عقب افتادن در توسعه فناوریهای نوظهور خواهد بود.
مباحث فعلی در اروپا بر سر چگونگی تقویت استقلال استراتژیک بسیار تنگنظرانه است و عمدتاً بر تدوین سیاست خارجی مستقل از دولت ترامپ متمرکز است. تضمین حاکمیت اروپا در عصر دیجیتال شایسته توجه بیشتر است. لازمه شروع این امر، تقویت بودجه تحقیق و توسعه در سطح اروپا، حمایت از جایگزینهای اروپایی هواوی، درک بهتر از ریسکهای امنیتی جی 5 چینی و تقویت طرحهای نظارت بر سرمایهگذاری ملی و در سطح اروپا است.
بااینحال، چنانچه شرکتهای زیرساخت مخابراتی همچون هواوی و زد.تی.ای بهطور رسمی محدود نشوند، ترکیب چارچوب آتی اتحادیه اروپا برای نظارت بر سرمایهگذاری و افزایش فشار آمریکا ممکن است سرمایهگذاریهای چین در جی 5 در سطح اروپا را کاهش دهد. اگرچه اتکا به ارائهکنندگان اروپایی خدمات مخابراتی ممکن است گرانتر باشد و بهطور بالقوه بهکارگیری جی 5 را به تأخیر بیندازد، اما پرهیز از اتکای بیشازحد به شرکتهای خارجی میتواند استقلال استراتژیک اروپا را در عصر دیجیتال تقویت کند، ضمن اینکه در درازمدت به نفع اقتصاد اروپا خواهد بود.
در جهانی که ویژگی آن رقابت ژئوپلیتیکی فزاینده بین واشنگتن و پکن است، متحدان آمریکا بهطور فزاینده با دو گزینه مشخص مواجه هستند. الف) استمرار وابستگی به زیرساختهای چینی جی 5 که میتواند موجب شکاف در مناسبات شکننده ترانس آتلانتیک شود؛ و ب) جدایی بین شبکههای جی 5 چینی و غیرچینی میتواند مسائلی در بحث قابلیت انطباقپذیری دستگاهها ایجاد کند، اما مهمتر اینکه تلاش آمریکا برای بهکارگیری جی 5 غیرچینی سرانجام میتواند دو حوزه نفوذ فناورانه جدا از هم از حیث سیاسی ایجاد کند.
[1] – درِ پشتی (Backdoor) در علوم رایانه، به راهی گفته میشود که بتوان از آن بدونِ اجازه به قسمتهای مشخصی از یک سامانه دیگر مانند رایانه، دیوار آتش، یا افزارههای دیگر دست پیدا کرد.
0 Comments