جدیدترین مطالب
عقبنشینی نیروهای روسیه از قفقاز جنوبی؛ راهبرد یا تاکتیک؟
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل قفقاز گفت: به دنبال انتشار خبری مبنی بر آنکه کرملین به طور ضمنی تأیید کرد که صلحبانان روس از منطقه قرهباغ عقب میکشند و سلاحها و تجهیزات خود را به همراه میبرند، این پرسش به طور جدی مطرح است که آیا روسیه میخواهد منطقه قفقاز جنوبی را به غرب واگذار کند؟
اهمیت راهبردی کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل شبه قاره گفت: هند و امارات متحده عربی کار بر روی اولین مرحله از ایجاد کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا معروف به کریدور آیمک (عربمِد) که به عنوان مسیری جایگزین برای تنگه هرمز و طرح جاده ابریشم چین معرفی شده بود را آغاز کردهاند. اگرچه برخی گمانهزنیها مطرح است که با ادامه جنگ در غزه و التهاب در خاورمیانه، ممکن است کار بر روی این کریدور به حاشیه رانده شود.
تلاشهای کابینه جنگ نتانیاهو برای انحراف افکار عمومی از جنگ غزه
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: رژیم صهیونیستی درصدد «بهرهبرداری روانی» از مسائل اخیر منطقه، برای انحراف افکار عمومی جهانی از جنایات این رژیم در غزه است. بررسی فضای حاکم بر محافل سیاسی و رسانهای رژیم صهیونیستی و مراکز همسو با آن در سطح منطقه و بینالملل نشان میدهد که این رژیم، بهدنبال «برجسته و غالبسازی» تنشهای اخیر با جمهوری اسلامی ایران است تا فشار سنگینی که را که در افکار عمومی داخلی، منطقهای، بینالمللی و حتی دولتهای اروپایی علیه جنگ غزه ایجاد شده است، را کاهش دهد.
أحدث المقالات
نقش ایران در بازسازی عراق پساداعش
حسن کاظمی قمی *
حضور جمهوری اسلامی ایران در اجلاس بازسازی عراق در کویت از چند جهت قابل بررسی و دارای اهمیت است.
در وهله نخست باید توجه داشت اگرچه عراق هنوز با برخی از چالشهای امنیتی، رقابتهای حزبی و سیاسی و برخی مداخلات خارجی مواجه است، اما روند تحولات این کشور به سمت سازندگی و بازسازی در حال حرکت است. از این جهت میتوان گفت با سقوط خلافت پوشالی داعش و فراهم شدن زمینههای برقراری کامل امنیت، عراق دوره سازندگی خود را آغاز میکند.
البته نباید از نظر دور داشت که به دنبال سیاستهای رژیم گذشته عراق، اشغال این کشور توسط آمریکا و حرکتهای تروریستی، حجم خرابیها و تخریب زیرساختهای این کشور بسیار وسیع است و نیازمند به حمایتهای مالی، سرمایهگذاری همه جانبه و زمانبر خواهد بود. از این جهت طبیعی است که فرایند سازندگی عراق نیازمند به حمایتها و همکاریهای منطقهای و بینالمللی است.
از این جهت رویکرد جمهوری اسلامی در حمایت و کمک به عراق و ساخت عراق جدید بوده است. همچنان که در هر شرایطی شاهد بودیم که ایران نقش سازنده خود را در کمک به ساخت عراق جدید ایفا کرده است و امروز که زمینههای آغاز بازسازی اقتصادی این کشور شروع شده طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران در چارچوب همان رویکرد سازندگی، در جهت ایجاد ثبات، استقلال و شکوفایی عراق مشارکت خواهد کرد.
درواقع تا به امروز در تمامی عرصهها ایران نقش اول را در کمک به مردم عراق ایفا کرده است و این مسئله در خاطره و ذهن مردم، رهبران و مسئولان عراقی وجود دارد. اگر حمایتهای بیبدیل جمهوری اسلامی ایران در کمک به دولت و ملت عراق درجهت نابودسازی حرکتهای تروریستی نبود، امروز شرایط عراق با بحرانها و موقعیت سختی مواجه میشد.
در این خصوص باید به چند نکته اساسی توجه داشت؛ 1- سیاست و رویکرد مثبت ایران به عراق 2- اراده رهبران جمهوری اسلامی ایران و عراق در همکاریهای اقتصادی با یکدیگر 3- وجود ظرفیتهای خوب همکاری میان دو کشور 4- تجربه خوب جمهوری اسلامی ایران برای دوره بعد از جنگ یعنی دوره سازندگی.
با در نظر گرفتن این مؤلفهها انتظار این است که جمهوری اسلامی بتواند یک نقش مؤثر و ارزندهای را در کمک به ساخت عراق ایفا کند. چرا که ایران به ایجاد یک عراق شکوفا و مستقل بسیار پایبند است؛ زیرا در این صورت هم مردم عراق، هم منطقه و هم جمهوری اسلامی ایران از ثبات در این کشور بهره خواهند برد.
براین اساس مشارکت در سازندگی عراق به نفع کشورهای منطقه و ایران است. در این رابطه ایران باید چندین اقدام را در دستور کار قرار دهد؛ نخست آنکه ظرفیتهای ملی کشور را بسیج کند که این مسئله میتواند در چارچوب اقتصاد مقاومتی قلمداد شود. برای چنین کاری لازم است ستادی تشکیل شود تا این ستاد مسئولیت توسعه تعاملات اقتصادی میان دو کشور و همچنین مشارکت در سازندگی عراق را بر عهده بگیرد. از دیگر سو با هدف آنکه این حضور و مشارکت بهویژه از سوی بخش خصوصی در عراق یک حضور شایسته جمهوری اسلامی باشد، لازم است صندوقی جهت حمایت از بخش خصوصی با هدف مشارکت در سازندگی و سرمایهگذاری در عراق پیشبینی شود.
اگر چنین ستادی مدیریت و فرماندهی این کار را بر عهده بگیرد، با توجه به روابط حسنهای که میان دو کشور وجود دارد و اینکه در حوزههای دیگر همکاریها میان تهران و بغداد خوب بوده است، میتوان گامهای مؤثری برداشت.
باید اشاره کرد که همکاریهای اقتصادی میان ایران و عراق و نقش تهران در سازندگی این کشور مختص به کنفرانس کویت نیست. بلکه از ابتدای شکلگیری عراق جدید، جمهوری اسلامی در عرصه همکاریهای اقتصادی و خدمات رسانی نقش بیبدیلی داشت. مردم عراق فراموش نکردهاند در شرایط سختی که در این کشور امنیت وجود نداشت و برخی از مناطق مینگذاری شده بود، جمهوری اسلامی با پاکسازی این مناطق در آنجا دکلهای برق نصب کرد و بیش از هزار مگاوات برق را وارد این کشور کرد. در عین حال کمک به ساخت نیروگاهها، کمک به استفاده عراق از مسیر ترانزیت ایران، کمک به تأمین نیازهای اولیه مثل فرآوردههای نفتی و توسعه صنعت گردشگری و توریسم مذهبی از دیگر خدماتی بود که جمهوری اسلامی طی این سالها در عراق ارائه کرده است.
لذا ایران از ابتدای شکلگیری عراق جدید یعنی سال 2003 میلادی قدمهای مثبتی در راستای کمک به این کشور برداشت، اما بهمقتضای شرایط امروز در عراق باید میزان مشارکت و حضور ایران در عراق بیشتر شود.
در عین حال در سطح منطقهای این همکاریهای اقتصادی و مشارکت طرفین، منافعی را به همراه خواهد داشت. همچنین سازندگی در عراق به تقویت فضای امنیتی نیز کمک میکند. در نهایت مقامات ایران باید به این موضوع توجه داشته باشند که فضای اقتصادی مشارکت در امر سازندگی یک محیط رقابتی است و در محیط رقابتی کشورهایی که با یک انسجام و پشتوانه خوبی وارد بازار شوند میتوانند بهره بیشتری ببرند. طبیعتاً در این بازار رقابتی ایران باید خود را بیش از پیش آماده کند. از دیگر سو کشورهایی که رویکرد تخاصمی نسبت به عراق جدید داشتند بعد از ناکامی در سیاستهایشان در این کشور امروز بهظاهر و بهصورت تاکتیکی رویکرد مثبتی را دنبال میکنند و درزمینه سازندگی عراق اعمال آمادگی کردهاند. البته باید از این مسئله استقبال کرد، اما نکته قابل توجه اینجاست که در حافظه مردم عراق ثبت شده است که چه کشورهایی طی این سالها در جهت جبهه مقابل و علیه منافع آنها عمل کردند و چه کسانی همراه آنها بودند. امید میرود که این کشورها نیز از رویکرد گذشتهشان درس گرفته باشند و رویکرد فعلی رویکرد واقعی باشد. جمهوری اسلامی ایران نسبت به این مسائل هیچ حساسیتی ندارد و آنچه اهمیت دارد این است که تلاش شود تا یک عراق شکوفا و مستقل و به دور از اشغالگری شکل بگیرد.
سفیر پیشین ایران در بغداد*
0 Comments