روزنامه اینترنتی رای الیوم که از لندن به روز می شود، در یادداشتی به قلم «عبدالباری عطوان» سردبیر این روزنامه نوشت: ده ها میلیون نفر از مردم ترکیه فردا به پای صندوق های رای می روند تا نمایندگان خود را در پارلمان (600 نماینده) و همچنین رئیس جمهور تام الاختیار خود را انتخاب کنند. در هر دو مورد رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حیات سیاسی 15 ساله خود که بی هیچ رقیب واقعی بر اریکه قدرت تکیه زده بود، با بزرگترین آزمون مواجه است.
عبد الباری عطوان نوشت: اردوغان که ریاست حزب توسعه و عدالت حاکم در ترکیه را بر عهده دارد از آن خواسته است، انتخابات را تقریبا یک سال و نیم زودتر از موعد مقرر آن (یعنی نوامبر 2019) برگزار کند، به این امید که مردم ترکیه اختیارات سیاسی بیشتری به او بدهند تا اگر نه همه مقامات اجرایی اما بخش اعظم آنها را تحت سیطره خود در آورد و تنها متحدش یعنی حرکت ملی گرای افراطی را از فاجعه خروج از پارلمان آن هم پس از اختلافات شدید در آن به سبب ائتلاف با حزب حاکم، نجات دهد؛ زیرا در صورت خروج این حزب از پارلمان، ممکن است، آراء کافی یعنی 10 درصد از کل آراء را به دست نیاورد؛ اما بیشتر ناظران بر این باورند که چه بسا این بلند پروازی های اردوغان محقق نشود و بزرگترین ماجرا جویی زندگی اش کاملا نتایج معکوسی به دنبال داشته باشد.
عطوان در ادامه نوشت: مسائل اقتصادی در انتخابات پیش رو، از جایگاه مهمی برخوردار است و رای دهندگان در بیشتر اوقات با توجه به معیارهای اقتصادی رای می دهند و با وجود اینکه رشد اقتصادی سال گذشته ترکیه در دولت اردوغان، پس از ایسلند، به بالاترین درصد رشد اقتصادی در سطح جهان رسیده و بالغ بر 7.4 درصد و تولید داخلی نیز بالغ بر 774 میلیارد دلار بوده است؛ اما کاهش 35 درصدی ارزش لیره تنها طی دو ماه گذشته (4.7 در برابر دلار)، افزایش نرخ تورم تا 10.2 درصد همچنین افزایش بیکاری تا 10.9 درصد و افزایش بدهی های عمومی تا 438 میلیارد دلار همه اینها عواملی است که مخالفان در این انتخابات، از آنها برای براندازی حزب عدالت و توسعه و رئیس آن یعنی اردوغان بهره برداری می کنند.
عطوان نوشت: تاکنون اکثر مردم ترکیه جزو طرفداران اردوغان و حزب وی بوده اند؛ اما این اکثریت در نتیجه افزایش شمار دشمنان او در داخل ترکیه و خارج از آن و حضور همه آنها در یک جبهه در مقابل وی، به سرعت در حال کاهش است، دشمنانی که با و جود تناقضات بسیار، دشمنی با اردوغان و گرایش انتقام جویانه برای براندازی دولت وی آن هم از طریق صندوق های رای در انتخاباتی آزاد و شفاف، همه آنها را در یک جبهه جمع کرده است.
ائتلاف «ملت» که بیشتر احزاب مخالف به رهبری حزب جمهوریت خلق را در بر می گیرد، شامل افکار و سیاست های مخالف است و ترکیبی به وجود می آورد که تنها در چنین انتخاباتی شکل می گیرد و به سختی تکرار می شود. این ائتلاف ترکیبی از احزاب مختلف است، از حزب «جمهوریت خلق» و حزب اسلام گرا و افراطی «سعادت» میراث نجم الدین اربکان معلم و پدر معنوی اردوغان، گرفته تا حزب راست گرای ملی نژاد پرستانه «خوب» که اخیرا از حزب «حرکت ملی گرا» جدا شده است. همچنین فراموش نکنیم حزب دموکراتیک خلق ها را که طرفدار کردهاست و با دولت اردوغان مخالف است بی آنکه به ائتلاف یاد شده بپیوندد، این حزب 12 کرسی در پارلمان دارد و پیش بینی می شود، به سبب هم دلی مردم با رهبر بازداشت شده آن، شمار کرسی های آن در پارلمان افزایش یابد.
عطوان در ادامه نوشت: مداخله نظامی و سیاسی ترکیه در سوریه و عراق و جنگ با کردها یکی از مهم ترین مسائل انتخابات کنونی خواهد بود. همچنین گفته می شود، روابط تنش آلود حزب عدالت و توسعه با اتحادیه اروپا و آمریکا نیز از دیگر مسائل مهم این انتخابات است، به طوری که مخالفان اردوغان از نقاط ضعف سیاست های منطقه ای و بین المللی او استفاده و به شدت از وی انتقاد می کنند. به ویژه در خصوص موضوع 3.5 میلیون پناهنده سوری و هم زمان با آن تعهد به اصلاح روابط با مصر و کشورهای ثروتمند خلیج (فارس) به ویژه عربستان و خارج کردن نیروهای ترکیه و پایان دادن به مداخله این کشور در امور سوریه و عراق و رابطه با بشار اسد رئیس جمهور سوریه به منظور پایان دادن به جنگ و بازگشت پناهندگان.
اردوغان بی آنکه نامی از عربستان و امارات ببرد، این دو کشور را به دست داشتن در کاهش ارزش لیره ترکیه در برابر دلار، متهم کرد. این اتهام بعید نیست و تا حد زیادی صحت دارد؛ زیرا اردوغان در جبهه قطر، نهادهای اسلام سیاسی و جنبش «اخوان المسلمین» قرار دارد و از آنها حمایت های سیاسی، رسانه ای و مالی می کند.
روزنامه های مخالف دولت ترکیه که در هر صورت به سبب سیاست مشت آهنین حزب حاکم و با توجه به وضع فوق العاده از زمان کودتای نظامی دو سال پیش، شمار آنها اندک است، به طور بی سابقه ای درباره انتخابات اخیر خوش بین هستند و از یک تمایل مردمی برای تغییر، افزایش آزادی ها، دستگاه قضایی مستقل، جدایی میان دستگاهها و اصلاح سیاسی و اقتصادی همچنین اتخاذ سیاست درهای باز با اروپا و کشورهای خلیج (فارس) سخن می گویند؛ اما آرزو یک چیز است و واقعیت چیز دیگری.
عطوان در ادامه نوشت: از نظر بیشتر کارشناسان مسائل کنونی ترکیه پنج سناریو در این باره قابل پیش بینی است:
سناریوی نخست: حزب عدالت و توسعه و رهبر آن اردوغان در نخستین دور انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود و اکثر کرسی های پارلمان (بیش از 300 کرسی) را از آن خود کند، این بدان معناست که اردوغان 7 سال دیگر در قدرت خواهد ماند.
دوم: اردوغان به سبب به دست نیاوردن 51 درصد آراء در نخستین دور انتخابات و پیروز نشدن در آن، مجبور می شود، وارد دومین دور انتخابات ریاست جمهوری شود؛ زیرا امکان پیروزی وی از امکان پیروزی رقیبش «محرم اینچه» نماینده حزب مخالف بیشتر است؛ اما نتایج انتخابات پارلمانی ممکن است در انتخابات ریاست جمهوری اثر گذار باشد.
سوم: اردوغان رئیس جمهور ترکیه می شود؛ اما حزب عدالت و توسعه اکثریت آراء در پارلمان را از دست می دهد، در این صورت دو طرف متخاصم در ترکیه شکل می گیرد و این کشور را دچار بی ثباتی می کند و پس از یک سال برای از بین بردن این دوگانگی انتخابات جدید برگزار می شود، مانند آنچه در انتخابات 2015 اتفاق افتاد.
چهارم: پیروزی محرم اینچه، نامزد مخالف در انتخابات ریاست جمهوری و همچنین پیروزی ائتلاف مخالف در پارلمان که به طوری کلی به حکومت حزب عدالت و توسعه پایان می دهد و نقشه ائتلاف‌های منطقه ای و بین المللی ترکیه را بازترسیم می کند و چه بسا به اصلاح قانون اساسی و بازگشت نظام پارلمانی و لغو نظام ریاست جمهوری بینجامد.
پنجم: حزب مخالف در انتخابات ریاست جهوری پیروز شود و حزب عدالت و توسعه اکثریت کرسی های پارلمان را از آن خود کند، موضوعی که چه بسا ترکیه را به سوی هرج و مرج و بی ثباتی بکشاند؛ زیرا هم زیستی میان دو حزب امکان پذیر نیست. در این صورت احتمال کودتای نظامی به بهانه بازگرداندن نظم و امنیت به کشور بسیار خواهد بود.
عطوان در ادامه نوشت: دشوار است از میان این سناریوها یکی را انتخاب کنیم، اگرچه ما همچنان بر این باوریم که اردوغان و حزب او از پایگاه مردمی مستحکمی برخودار هستند. اردوغان نیز برای نخستین بار گفت: بعید نیست یک دولت ائتلافی گسترده ای تشکیل دهد که نماینده گروه های جدید در پارلمان باشد؛ اما درباره جزئیات این موضوع حرفی نزد. باید یادآور شویم که اردوغان بر مواضع خود پافشاری می کند و به راحتی تسلیم نمی شود و تا زمانی که زنده است، قدرت را در دست خواهد داشت.
اردوغان همان طور که در ابتدای این مقاله گفتیم، با چالش بزرگی در زندگی سیاسی خود مواجه است و نتیجه هر چه باشد، موقعیت وی پس از این انتخابات در مقایسه با گذشته متفاوت خواهد بود و با توجه به سرسختی ائتلاف دشمنانش و تلاش آنها برای براندازی او، قطعا از قدرت کمتری برخوردار خواهد بود . برای اینکه ما هم مانند برخی رسانه های عربی نشویم که زودهنگام پیروزی کودتای نظامی دو سال پیش در ترکیه را جشن گرفتند، به شدت محتاطانه عمل خواهیم کرد و هم زمان تاکید می کنیم که هیچ چیز بعید نیست و اتفافات غافلگیر کننده همیشه در راه است.
0 Comments