ست جی جونز و جیمس دابینز در پژوهشی که اندیشکده رند منتشر کرد، نوشتند: بر طبق اطلاعات گردآوری شده در تحقیق جدید موسسه پژوهشی رند (RAND)، دولت اسلامی عراق و شام (داعش) از سال 2014 به بعد بخش بزرگی از سرزمین ها و جمعیت تحت کنترل خویش را در عراق، سوریه، افغانستان، لیبی و نیجریه از دست داده و این خلافت خودخوانده در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. با این وجود، داعش در تلاش برای انتقام گیری از دشمنان خود، وادار ساختن نیروهای خارجی به عقب نشینی و تحریک دولت های خارجی به واکنش افراطی، همچنان به ترغیب و انجام حملات در مناطق مختلف جهان ادامه می دهد. همچنانکه تشدید این حملات، با از دست رفتن مرکز خلافت این گروه، دور از انتظار نیست.
مطابق اطلاعات جمع آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته توسط اندیشکده رند، داعش در اوج قدرت خود در اواخر سال 2014، بیش از 100هزار کیلومتر مربع سرزمین با جمعیتی حدود 11 میلیون نفر را در عراق و سوریه، در کنترل خویش داشت. با این حال، زمانی که اقدامات ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا علیه این گروه تروریستی در سال های 2016 و 2017 شتاب گرفت، درنتیجه آن، در مجموع 57 درصد از سرزمین ها و 73 درصد از جمعیتی که تحت کنترل داعش زندگی می کردند، تا اوایل سال 2017 از کنترل آنها خارج شدند.
طبق برآوردهای این تحقیق، در سوریه و عراق، داعش تا اوایل سال 2017، تقریبا 45377 کیلومتر مربع زمین و حدود 2.5 میلیون نفر جمعیت در کنترل خویش داشت. این ارقام از کاهش 57 درصدی قلمرو داعش در هر دو کشور عراق و سوریه حکایت می کند و همچنین بیانگر کاهش 56 درصدی تعداد جمعیت تحت کنترل این گروه در سوریه و کاهش 83 درصدی آن در عراق در مقایسه با میزان اوج آن در پاییز سال 2014 می باشد.
داعش در مصر، لیبی، افغانستان و نیجریه مجموعا 7323 کیلومتر مربع سرزمین و 497420 نفر از مردم را تا اوایل 2017 در کنترل خویش داشت. برآوردهای این تحقیق از کاهش 65 درصدی در قلمرو داعش در کل این کشورها حکایت می کند. در مورد جمعیت تحت کنترل این گروه، این برآوردها حاکی ازکاهش 75 درصدی آن در نیجریه، افول تقریبا 100 درصدی آن در لیبی و کاهش 87 درصدی آن در افغانستان در مقایسه با میزان اولیه آن می باشد.
ست جونز، نویسنده ارشد تحقیق مذکور و مدیر مرکز سیاست دفاع و امنیت بین المللی در اندیشکده رند می گوید: «از دست رفتن قلمرو داعش نشان می دهد که داعش از گروهی شورشی به سازمانی مخفی و زیرزمینی تبدیل می شود که به تحریک و هدایت حملات تروریستی گسترده می پردازد. داعش، علیرغم چالش های اخیر آن، همچنان به دنبال گسترش قدرت و نفوذ خویش از جمله از طریق اینترنت و رسانه های اجتماعی است».
متصرفات این گروه در جهان عباتند از هشت استان رسمی عراق و سوریه، بیش از شش استان غیر رسمی، و ده ها هزار افراد فریب خورده در آسیا، خاورمیانه، آفریقا، اروپا و آمریکای شمالی. گسترش اسلام گرایی در قاره های چندگانه نیز از راهبردهای داعش محسوب می شود.
جیمز دابینز، یکی از نویسندگان تحقیق مذکور و عضو ارشد موسسه رند و عضو ممتاز مسائل دیپلماسی و امنیت در رند، می گوید: « دفع کامل تهدید برخاسته از داعش مستلزم تداوم رهبری آمریکا در سال های پیش رو است. ظهور دوباره این گروه تکرار خواهد شد مگر اینکه مقامات محلی بتوانند امنیت سرزمین های آزاد شده از دست داعش را تامین کرده و به اداره آن بپردازند. این بدین معناست که دولت-سازی باید مولفه اصلی هرنوع تلاش برای نابودی همیشگی این تهدید باشد».
در مواجهه با داعش، پژوهشگران موسسه رند به بررسی چهار راهبرد ممکن می پردازند: متارکه ، مهار، عقب راندن «سبک» (با تکیه بر نیروهای محلی با پشتیبانی نیروهای عملیات ویژه آمریکا، سازمان سیا و دیگر سازمان های اطلاعاتی و نیروی هوایی آمریکا)، و عقب راندن «سنگین» (با بکارگیری نیروهای متعارف آمریکا در نبرد زمینی).
نویسندگان تحقیق مذکور به این نتیجه رسیدند که آمریکا باید یک راهبرد «عقب راندن سبک» را دنبال کند. آنها چندین گام برای تشدید کمپین ضد-داعش پیشنهاد کردند که عبارتند از: تقویت نسبتا متوسط حضور نظامی آمریکا در سوریه، تشدید تلاش ها برای رسیدگی به نارضایتی های سیاسی که زمینه را برای حمایت محلی از این گروه در عراق و مناطق دیگر هموار می سازد، تفویض اختیارات به فرماندهان برای آغاز حملات علیه اهداف دولت اسلامی، افزایش حضور نظامی آمریکا در آفریقا و تشدید محدودیت دسترسی اینترنتی داعش.
0 Comments