اندیشکده استراتفور در تحلیلی درباره این سفر نوشت: تنشهای ایالات متحده و روسیه بعد از اینکه کنگره آمریکا تحریمهای جدید علیه روسیه را تصویب کرد و مسکو با اخراج دیپلماتهای ایالات متحده و مصادره اموال دیپلماتیک پاسخ داد، تشدید شده است.
مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا، با سفر به استونی، گرجستان و مونتهنگرو، امیدوار است تا به متحدان نگران کشورش در خطوط مقدم درگیری روسیه و غرب اطمینان خاطر دهد و در همین حال به طور همزمان نقاط فشار مسکو را مورد تاکید قرار دهد.
در حالی که ایالات متحده و روسیه شرایط را برای نبرد جهت نفوذ در سرزمینهای مرزی فراهم میکنند، هر یک از این کشورها و مناطقی ورای آنها کلید شکلگیری درگیریها در ماههای آینده خواهند بود.
اولین توقف در سفر پنس، کشور کوچک، اما راهبردی استونی است. استونی در کنار دیگر کشورهای بالتیک، لتونی و لیتوانی، یکی از اعضای ناتوست که بیشترین آسیبپذیری را در برابر اعمال قدرت روسیه دارد.
این به دلیل آن است که با روسیه مرز مشترک دارد – سن پترزبورگ در 150 کیلومتری مرز استونی است – و به دلیل اینکه روسها تقریبا 25 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند.
آسیبپذیری استونی در ماههای اخیر با افزایش نیروهای روسیه و تجهیزات در نزدیکی سن پترزبورگ و در کالینینگراد که هر دو متعلق به منطقه نظامیغربی روسیه بودند، مورد تاکید قرار گرفته است.
موقعیتِ در معرض خطر استونی همچنین در ماه ژوئن سال 2016 به لحاظ سیاسی نیز زمانی که دونالد ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری از تأیید کمک به دیگر اعضای ناتو و به ویژه کشورهای بالتیک در صورت مورد حمله قرار گرفتن توسط روسیه خودداری کرد، آشکار شد.
ترامپ این گونه حمایت را مشروط به این کرد که اعضای ناتو تعهدات مالی خود را در قبال ناتو با صرف 2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود در دفاع بپذیرند. بر حسب تصادف، استونی یکی از تنها پنج عضو ناتو است که این شرط را برآورده میکند.
با این حال، ترس از ترک بالقوه ناتو از سوی ایالات متحده به طور کلی و بالتیک به طور خاص از زمان ریاست جمهوری ترامپ تحقق نیافته است. ایالات متحده همراه با دیگر اعضای ناتو، طرحهای اعزام یک گردان نیروهای نیمه دائمی در هر یک از کشورهای بالتیک و همچنین در لهستان را در مدت کوتاهی پس از شروع به کار ترامپ ادامه داد. ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو همچنین تمرینات نظامی در کشورهای بالتیک را شدت بخشیده و اندازه و تناوب مأموریتهای پلیسی هوایی ناتو را افزایش دادهاند.
در حالی که چنین تعهداتی به استونی و دیگر کشورهای بلاروس کمک زیادی میکند، با این حال نگرانیهای آنها را به طور کامل تسکین نمیبخشد. جتهای روسی هواپیماهای ناتو را در بالتیک به طور فزایندهای تحریک میکنند و روسیه قصد دارد در ماه سپتامبر تمرینات نظامیعمدهای با نام زاپاد [شمال] همراه با متحد خود بلاروس برگزار کند. آنها در سالهای گذشته، در مانورهای جنگی، حمله به کشورهای بالتیک را شبیهسازی کردهاند.
مقاماتی از استونی هشدار دادهاند که روسیه میتواند پس از تمرین و حضور نظامی، نیروهای نظامی را در بلاروس مستقر کند و در نتیجه حضور نظامی بیشتری در منطقه نظامیغربی روسیه داشته باشد. آنها از ایالات متحده و ناتو خواستهاند که در برابر چنین اقداماتی هشیار باشند.
پنس طی سفر خود به تالین تلاش کرد تا به استونی و دیگر کشورهای بالتیک اطمینان دهد که ایالات متحده همچنان در صورت تقویت نظامی روسیه در منطقه متعهد به امنیت آنها میباشد.
پنس در دیداری با سه رئیس جمهور بالتیک در روز 30 ژوئیه قول داد که حضور یک ناتو قوی و متحد را در منطقه در پاسخ به “خیال تجاوز از سوی همسایه غیرقابل پیشبینی شرقیتان” حفظ کند.
او همچنین تعهد ایالات متحده را به ماده 5 پیمان ناتو تصریح کرد. ماده 5 حق دفاع جمعی را پیش بینی کرده که حمله به یک عضو را به عنوان حمله به همه اعضای ناتو تلقی میکند. بعد از این دیدار، دالیا گریبائوسکایته، رییس جمهور لیتوانی، گفت که ایالات متحده مأموریت پلیس هوایی در بالتیک را در تمرینات زاپاد روسیه دو برابرخواهد کرد.
یوری راتاس، نخست وزیر استونی هم گفت که ایالات متحده همچنین میتواند سیستم ضد موشکی پاتریوت را به کشورش گسیل دارد، گرچه جزئیات دقیقی در مورد زمان آن ارائه نکرد.
پنس سپس در 31 ژوئیه به گرجستان سفر کرد و در آنجا با گیورگی کویریکاشویلی نخست وزیر گرجستان و رئیس جمهور گیورگی ماریولاشویلی دیدار کرد.
همانند کشورهای بالتیک، پنس تلاش کرد تا گرجستان را از تعهد ایالات متحده به امنیت این کشور اطمینان دهد و اعلام کند واشنگتن “از حاکمیت و تمامیت ارضی گرجستان در مرزهای بینالمللی خود حمایت میکند”.
اشاره پنس به حضور نظامی روسیه در سرزمینهای جداگانه آبخازیا و اوستیای جنوبی بود که مسکو پس از جنگ روسیه و گرجستان در سال 2008 آنها را مستقل شناخت.
گرجستان تلاشهای خود را برای پیوستن به ناتو از زمان جنگ مزبور تشدید کرده و پنس با قدردانی از اصلاحات نظامی انجام شده توسط این کشور برای عضویت در ناتو، این تلاش ها را مورد تصدیق قرار داد.
پشتیبانی لفظی پنس از کشورهای بالتیک با اقدامات محکم ایالات متحده همراه شد. دیدار او همزمان با یک تمرین نظامی دو هفتهای با شرکت گرجستان و اعضای ناتو بود. این تمرین نظامی موسوم به “شریک نجیب 2017” شامل 1600 پرسنل ارتش آمریکا است. همانطور که روسیه به تدریج نشانگرهای مرزی در آبخازستان و اوستیای جنوبی را به عمق بیشتر قلمرو گرجستان کشانده است، ایالات متحده نیز تمرینهای نظامی خود با تفلیس و پشتیبانی امنیتی از آن را افزایش داده است. در حالی که بعید به نظر میرسد گرجستان در آینده نزدیک به یک عضو ناتو تبدیل شود، اما به عنوان نقطه فشاری باقی میماند که ایالات متحده میتواند علیه روسیه به کار گیرد.
توقف نهایی پنس در پودگوریتسا، مونتهنگرو، خواهد بود، جایی که او در اجلاس ماه اوت “منشور [دریای] آدریاتیک” متشکل از گروهی از کشورهای غربی بالکان شرکت خواهد کرد.
منشور آدریاتیک یک ابتکار عمل به رهبری ایالات متحده برای کمک به این کشورها جهت ادغام با ناتو است، بنابراین حضور پنس بسیار نمادین است. میزبانی این اجلاس توسط مونتهنگرو به ویژه مهم است. به رغم مخالفت روسیه با الحاق پودگوریتسا (که شامل کودتایی در سال گذشته مرتبط با روسیه بود)، این کشور در ماه ژوئن جدیدترین عضو ناتو شد.
میتوان انتظار داشت که درگیریهای روسیه و غرب در کشورهای بالکان تشدید شود، زیرا مسکو تلاش میکند کشورهای خواهان الحاق به ناتو را مانند مقدونیه با حمایت از هر گونه جنبش ضد آلبانیایی در این کشور و ایجاد روابط امنیتی و نفوذ بر کشورهای دوست روسیه در منطقه مانند صربستان، تضعیف کند.
بنابراین در حالی که ایالات متحده و روسیه سعی میکنند بر مرزهای اروپا تاثیر بگذارند، هر یک از کشورهایی که در مسیر سفر پنس قرار دارند، زمینههای اصلی رقابت آنها را نشان میدهند.
همانطور که مذاکرات بین مسکو و واشنگتن برای ایجاد هر گونه حرکت معنیدار تا کنون به نتیجه نرسیده و همانگونه که رقابت بین دو کشور تشدید مییابد، دیدار پنس این پیام را میرساند که ایالات متحده قصد ندارد در آیندهای نزدیک از این کشورها و مناطق راهبردی عقبنشینی کند.
0 Comments