جاناتان مسترز در مطلبی برای شورای روابط خارجی آمریکا تحت عنوان «خودروهای بدون راننده؛ مدینه فاضله یا مدینه فاسده؟ » نوشت: وقتی سادایوکا سوگاوا  یک مهندس بازنشسته ژاپنی تحقیق را بر روی ماشین‌های موسوم به خودروهای هوشمند در دهه 1970 آغاز کرد، فقط تعداد اندکی از محققان در سراسر جهان به توسعه این نوع از تکنولوژی علاقه نشان دادند. حتی دولت ژاپن، که اعتبارات لازم را برای پروژه خودروهای هوشمند تامین می‌کرد، ابتدا نسبت به پیگیری پروژه‌هایی که بیشتر آرزو و خیال بنظر ‌می‌رسید بدبین بود، بویژه در زمانی که خودروسازان ژاپنی با خودروسازان آمریکایی و اروپایی در رقابت بودند.

سادایوکا سوگاوا  و گروه کوچک محققان وی در سال 1997، سال‌ها بعد از الحاق به آزمایشگاه مهندسی مکانیکی زیر نظر وزارت صنعت و تجارت بین‌المللی ژاپن، یک تویوتای سواری مشکی را تبدیل به خودرویی کردند که امروزه کارشناسان آن را اولین خودروی خودران می‌نامند. این خودرو مجهز به دو دوربین آنالوگ است که در پیست آزمایش با سرعت 20 مایل در ساعت می‌تواند تصاویر را ببیند و پردازش کند.

رونق و شکوفایی خودروهایی خودران   

در حال حاضر، روزی نیست که خبری در خصوص خودروهای خودران تیتر اخبار نباشد. شرکت‌های قدرتمند برای توسعه هرچه بیشتر این قبیل خودروها با یکدیگر رقابت می‌کنند. تنها در آمریکا، که بیشترین خودروها را دارد، مردم این کشور سالانه بیش از چهار تریلیون سفر اغلب با خودرو انجام می‌دهند. خانواده‌های آمریکایی بطور میانگین سالانه بیش از هر چیز دیگری بجز منازل خود برای حمل و نقل هزینه می‌کنند.

رقابت برای توسعه خودروهای خودران خیلی شدید است، چراکه کمپانی‌های بزرگ همچون فورد، تویوتا و دایملر با شرکت‌هایی خودورسازی نوپا همچون تسلا و  فناوری سنگین همچون آلفابت، اوبر و بایدو در جنگ و رقابت هستند. تازه‌واردان هر روز به این عرصه که نبرد و جنگ است می‌پیوندند. تعدادی از شرکت‌ها در سراسر جهان از جمله بسیاری از شرکت‌های نوپا بر روی خودروهای هوشمند و خودران و تکنولوژی‌های مرتبط همچون نقشه‌برداری دیجیتال، هوش مصنوعی و لیدار[1] تحقیق می‌کنند. به تنهایی، در ایالت کالیفرنیا که کانون تکنولوژی است، ده‌ها شرکت ابداعات و اختراعات خود را آزمایش می‌کنند.

شکوفاییِ کارآفرینی موجی از خرید شرکت‌ها، شراکت و سرمایه‌گذاری‌های راهبردی  ایجاد کرده‌است. معاملات عمده در شش ماه اخیر شامل سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری فورد در  شرکت هوشمند مصنوعی به نام اگرو اَل مستقر در شهر پیتسبرگ و شرکت اینتل سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری برای خرید شرکت موبایل آی است.

خودروهای خودران برای تبدیل رانندگان امروز به مسافران و سرنشینان آینده، از پتانسیل لازم برای تغییر و تحول در تمدن بشری برخوردارند. ظهور تکنولوژی خودروهای هوشمند و خودران می‌تواند همه چیز انسان‌ها از محل زندگی، کار و آنچه می‌خورند تا جاییکه مسافرت می‌روند و اینکه چگونه وارد جنگ می‌شوند را بطور اساسی تغییر دهد. این امر هر فرد، صنعت و ملتی را متاثر خواهد ساخت و برندگان و بازندگانی نیز وجود خواهد داشت.

خودروسازان سال‌ها در تلاش بوده‌اند تا چیزی را معرفی کنند که در صنعت سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده نامیده می‌شود. این سیستم‌ها فواید زیادی دارد، از جمله اینکه نقاط کور را ردیابی و ترمز اضطراری را فعال می‌کند و به پارک خودرو نیز کمک می‌کند. اما در حال حاضر اغلب خودروسازان قصد دارند تا دهه 2020 خودروهایی به بازار عرضه کنند که بتواند بدون هرگونه دخالت انسان، در مسیرهای تعیین‌شده همچون در بزرگراه‌ها، رانندگی کند. البته انتظار می‌رود خودروهای بسیار هوشمند که با دخالت بسیار اندک انسان(در حد لمس برخی دکمه‌ها) کار می‌کنند، مدت کوتاهی بعد از آن وارد بازار شوند.

اگر در کوتاه مدت تکنولوژی خودروهای هوشمند ثابت کند که ایمن، موثر و از حیث قیمت قابل تهیه است، سال‌ها حداقل یک یا دو دهه طول خواهد کشید تا به شکل انبوه وارد بازار شود. مطالعه‌ای که اخیراً صورت گرفته نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان در اقتصادهای بزرگ دنیا نسبت به خودروهای خودران محتاط هستند و دو سوم آمریکایی‌ها این قبیل خودروها را ایمن نمی‌دانند.

رهبران صنایع از مردم انتظار دارند که خودروهای هوشمند را ایمن‌تر از خودروهای با راننده قلمداد کنند، اما معلوم نیست که چقدر ایمن‌تر است. گیل پرت که مدیریت توسعه خودروهای هوشمند کمپانی تویوتا را بعهده دارد در این زمینه اعتقاد دارد: نمی‌دانیم خودروهای هوشمند به چه میزان باید ایمن‌تر باشد تا مردم آن را بپذیرند.

البته مسائل مبهمی در ارتباط با مسئولیت حقوقی نیز وجود دارد. در صورت بروز تصادف برای خودروهای هوشمند یا نیمه هوشمند، چه کسی مسئول است؟ راننده؟ خودروساز؟ یا شرکت سازنده سیستم راهنمای خودروی هوشمند؟ بسیاری از کارشناسان حقوقی بر این باورند که نهایتاً مسئولیت این امر از راننده به خودروساز تغییر کرده و مسئولیت متوجه خودروساز خواهد بود. این امر تردیدهایی را در کمپانی‌های خودورساز برای ادامه کار ایجاد کرده‌است.

با همه مشکلات و موانع، به عصر جدیدی از حمل و نقل نزدیک می‌شویم. بسیاری از شرکت‌های خودروسازی بر این باورند که صنعت خودروهای هوشمند در آستانه نقطه عطفی قرار دارد، شبیه به زمانیکه هنری فورد تولید انبوه را در کارخانه‌اش در یک قرن پیش آغاز کرد.

ماتیاس مولر مدیرعامل کمپانی فولکس واگن در کنفرانسی چنین گفت: فولکس باید تغییر کند، چراکه  در 10 سال آتی صنعت ما بیش از 100 سال قبل تغییر عمیق خواهد کرد.

به موازات پیشرفت در رانندگی هوشمند، دیگر روندها و نوآوری‌های برانداز[2] همچون سواری مشترک، ارتباط اینترنتی خودرو و شارژ خودرو به کمال می‌رسند. خودروهای برقی همچنان کسری از بازار را تشکیل می‌دهند، اما با توجه به اینکه این قبیل خودروها کارکرد موثری دارند، ساختشان راحت‌تر است و با نرم‌افزارهای مرتبط با این صنعت در آینده همخوانی بهتری دارند، در مقابلِ خودروهای احتراق داخلی(بنزینی – گازوئیلی) مقبولیت بیشتری بدست می‌آورند. درحال حاضر، بسیاری از خودروسازان عمده به سمت تقویت و گسترش خودروهای برقی حرکت می‌کنند. در تابستان 2017، کمپانی ولوو اولین شرکتی بود که نسبت به ساخت خودروی برقی متعهد شد و اعلام کرد از سال 2019 فقط خودروهای برقی و هیبریدی تولید خواهد کرد. ضمن اینکه خودروسازی تسلا تولید مدل 3 اولین ای- خودرو(e-vehicle) را آغاز کرده‌است.

برندگان و بازندگان

در کمپ خودروهای احتراق داخلی، معلوم نیست خودروهای خودران چه زمانی و به چه اندازه برانداز خواهند بود، اما در این مرحله تشخیص اینکه برندگان و بازندگانی وجود خواهد داشت، دشوار نیست. صدها میلیون راننده عادی از صرفه‌جویی در زمان و پول  نفع خواهند برد. افراد پیر و معلولین استقلال عمل بدست خواهند آورد، بویژه افرادیکه در مناطق روستایی و اطراف زندگی می‌کنند و دسترسی به حمل و نقل عمومی ندارند. خودروهای خودران ایمن‌تر و موثرتر از خودروهای باراننده امروزی خواهد بود و نتیجه آن کاهش مرگ و میر ناشی از رانندگی، ازدحام کمتر و مصرف کمتر انرژی خواهد بود. با توجه به انبوه خودروها و کامیون‌ها، حتی بهبودهای اندک تاثیرات عمده خواهد داشت. هر سال بیش از یک میلیون نفر در سال در تصادفات ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند، که نزدیک به 90 درصد از این تصادفات ناشی از استباهات انسانی است. در آمریکا حمل و نقل مصرف‌کننده حدود 70 درصد از کل سوخت و موجب یک سوم انتشار کربن است.

در کمپ یادشده افرادیکه بعنوان رانندگان حرفه‌ای کار می‌کنند ممکن است شغل خود را از دست بدهند. در حقیقت، انتظار می‌رود ابتدا تاکسی‌ها، اتوبوس‌ها و کامیون‌های خودران وارد بازار شوند و برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که در پایان دهه آتی، نیمی از ناوگان تجاری را خودروهای خودران تشکیل خواهند داد.

خطوط باربری مسیرهایی را در سراسر کشور با خودروهای خودران(تریلی‌های 18 چرخ) به شکل آزمایشی آغاز کرده‌اند و کمپانی‌هایی همچون اوبر، وایمو و نوتونومی خدمات تاکسیرانی خودران را در برخی شهرهای منتخب در دست آزمایش دارند.

این امر در آمریکا بدین معنا است که 4 میلیون شغل بتدریج ناپدید خواهد شد. از این تعداد حدود دو سوم رانندگانی هستند که پشت فرمان کامیون می‌نشینند. اقتصاددان‌ها می‌گویند رانندگی کامیون بهترین شغل با حقوق خوب برای افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی در آمریکا است. حذف این رانندگان از خیابانها و ناپدیدشدن شغل آنها، جوامع و کارهای مختلفی همچون ایستگاه‌های توقف کامیون، متل‌ها و رستوران‌های میانه راه را تهدید خواهد کرد که به رانندگان در مسیر خدمات‌رسانی می‌کنند.

صنعت براندازی همچون خودروهای خودران اغلب صنایع، از انرژی تا مستغلات را متاثر خواهد ساخت، اما پیش‌بینی اینکه کدام صنایع رونق می‌گیرد و کدام سقوط خواهد کرد دشوار است.

تاثیر نابرابر فناوری برانداز

تاثیر خودروهای خودران بعنوان یک نوآوری برانداز بر همه کشورها مساوی و به یک شکل نخواهد بود. تمامی کشورهایی که از خودروهای خودران استقبال کنند از مزایای آن شامل نجات زندگی انسان‌ها از تصادفات جاده‌ای و مرگ‌ و میرهای ناشی از آلودگی هوا بهره‌مند خواهند شد. چین بعنوان بزرگترین و سریعترین بازار خودرو از نوآوری جدید بهره‌مند خواهد شد. البته ریسک برای کشورهایی که صادرات عمده خودرو دارند همچون آلمان، ژاپن، کره‌جنوبی و آمریکا بسیار زیاد خواهد بود. خودروسازان طی سال‌ها، جریان مستمر و قابل توجهی را از درآمد خارجی، شغل و افتخار ملی برای کشورشان تامین کرده‌اند. هرگونه کاهش در این زمینه پیامدهای سیاسی و اقتصادی خواهد داشت.  بعلاوه در صورت جایگزین شدن خودروهای احتراق داخلی با خودروهای برقی، کشورهای نفتی همچون نیجریه و عربستان با کاهش درآمد خارجی و ناآرامی سیاسی مواجه خواهند شد، مگر اینکه اقتصاد خود را متنوع سازند.

[1] – یکی از فناوری‌های سنجش از راه دور است که از طریق روشن کردن هدف با لیزر و تجزیه و تحلیل نور منعکس‌شده، فاصله‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. فناوری لیدار مشابه اصول رادار کار می‌کند که بعضی اوقات نیز رادار لیزری نامیده می‌شود.

[2] – واژه فناوری برانداز را نخستین بار کلایتون کریستین به کار برد و مرادش نیز فناوری های نوینی بود که ناگهان سر بر می‌آورند و فناوری‌های جاافتاده را کنار می‌زنند.