“مرکز بسا برای مطالعات راهبردی” در مقالهای بهقلم “بوراک بِکدیل” نوشت: راهبرد امنیت ملی ترامپ نمیتوانست در زمانی بدتر ازاین برای روابط آمریکا و ترکیه صادر شود. اختلافهای سیاسی و عقیدتی عمده بین دولت ترامپ و مرد قدرتمند اسلامگرای ترکیه، رییس جمهور رجب طیب اردوغان، اتحادی را که زمانی محکم بود بهیک مشارکت تئوریک و تراکنشی کاهش داد.
گزارش تشریحی ترامپ همزمان با وخامت روابط و افزایش اختلافات آمریکا و ترکیه صادر شد:
در ماه مه، حامیان اردوغان، از جمله بخش امنیتی و چندین فرد مسلح وی، بهگروهی از معترضان مسالمتآمیز در خارج از محل اقامت سفیر ترکیه در واشنگتن بهشدت حمله کرده، 11 نفر از جمله یک افسر پلیس را زخمی کردند و وزارت خارجه آمریکا این حمله را بهعنوان حملهای بهآزادی بیان محکوم کرد. واشنگتن بهترکیه هشدار داد کهاین اقدام قابل تحمل نخواهد بود. گروهی از قانونگذاران جمهوریخواه این حادثه را “توهین آشکار بهآمریکا” نامیدند.
در اکتبر، آمریکا و ترکیه پس از بازداشت یک کارمند کنسولگری آمریکا در استانبول، تمامیخدمات ویزای غیرمهاجرتی را برای سفر بین دو کشور بهحالت تعلیق درآورند.
در نوامبر، رضا ضراب، تاجر دوملیتی ترکی-ایرانیِ طلا در یک دادگاه فدرال نیویورک گفت اردوغان مجوز معامله در طرحی برای کمک بهایران جهت فرار از تحریمهای آمریکا را داده است. اردوغان این دادگاه را “توطئه آمریکا علیه ترکیه و دولت [او]” خواند.
در اوایل دسامبر، مقامات ترکیه و روسیه اعلام کردند که تنها چند هفته از امضای قراردادی برای خرید و استقرار سامانههای هوائی و ضد موشکی اس-400 روسیه در خاک ترکیه، فاصله دارند.این، ترکیه را بهتنها عضو ناتو که دارای سامانه اس-400 خواهد بود تبدیل میکند.
گزارشهای مطبوعاتی حاکی بود که در 6 دسامبر حکم دستگیری برت مکگورک، فرستاده ویژه ریاست جمهوری آمریکا برای ائتلاف جهانی، جهت مقابله با داعش، از سوی دادستان آنکارا درخواست شده است. این تقاضا مکگورک رامتهم بهتلاش برای سرنگونی دولت ترکیه و تغییرنظام قانون اساسی جمهوری ترکیه از طریق “اقدام هماهنگ با … سازمانهای تروریستی مسلح” کرد.
در 13 دسامبر، مشاور امنیت ملی آمریکا، مکمَستر، قطر و ترکیه را بهخاطرایفای “نقش جدید” بهعنوان حامیان و منابع اصلی مالی برایایدئولوژی افراطی اسلامگرا که منافع غرب را هدف قرار میدهد، محکوم کرد.
در 14 دسامبر، پلیس ترکیه یک مقام اف-بی-آی مستقر در ترکیه را بهخاطر شهادت در مورد پرونده تحریمهایایران (ضراب) احضار کرد.
در 17 دسامبر، اردوغان یک گروه ستیزهجوی کُرد سوریه و تحت حمایت آمریکا را محکوم کرد و گفت که مرز کشور خود را با سوریه از “تروریستها” پاک خواهد کرد. اردوغان تقریبا هرروز دولت آمریکا را بهخاطر “دادن اسلحه بهیک سازمان تروریستی” محکوم میکند و اعلام کرده است سیاست آمریکا نقض قرارداد ناتو میباشد. مضحکاینکه اردوغان در مورد پشتیبانی روسیه از همان گروه کرد مسلح خاموش است. روسیه حتی حزب کارگران کردستان (PKK) را که آنکارا و واشنگتن تروریست تلقی میکنند، تروریست نمیخواند.
در 21 دسامبر، اردوغان، در یک مبارزه بینالمللی برای محکوم کردن تصمیم ترامپ جهت بهرسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت اسرائیل پیشگام شد و گفت آمریکا نمیتواند اراده مردم را خریداری کند، که اشارهای بهتهدید ترامپ برای قطع کمک مالی به کشورهایی بود که در سازمان ملل متحد علیه واشنگتن رای دهند.
راهبرد امنیت ملی ترامپ بهطور خاص بهترکیه اشاره نمیکند، اما در چند مورد حاوی پیامهایی برای آنکارا میباشد.
راهبرد ترامپ میگوید: “روسیه قصد دارد نفوذ آمریکا در جهان را تضعیف کند و ما را از متحدان و شرکایمان جدا کند. روسیه، ناتو و اتحادیه اروپا را تهدید میکند….از طریق اشکال مدرنِ تاکتیکهای ویرانگر، درامور سیاست داخلی کشورهای جهان دخالت میکند….امروزه دشمن جهان، گروه کوچکی از رژیمهای سرکش است که همه اصول کشورهای آزاد و متمدن را نقض میکنند. ایران حامیتروریسم در سراسر جهان است و در حال توسعه موشکهای بالستیک است و قادر است تا کار خود را بر روی سلاحهای هستهای از سر بگیرد که میتواند آمریکا و شرکا را تهدید کند.”
ترکیه: نه تنها 2 میلیارد دلار صرف استقرار برنامه دفاع هوایی مستقل و ساخت روسیه میکند، بلکه همچنین از ترس گروههای کرد سوریه که با واشنگتن همکاری میکنند، اتحاد خود را با روسیه وایران در سوریه تقویت میکند.
راهبرد ترامپ میگوید: “….هیچگونه تعادل اخلاقی نمیتواند بین ملتهایی که حاکمیت قانون را گرامیمیدارند، بهزنان قدرت میدهند، و بهحقوق فردی احترام میگذارند، و کسانی که مردم خود را بیرحمانه سرکوب میکنند، وجود داشته باشد. آمریکا از طریق سخن و عمل یک جایگزین مثبت برای استبداد سیاسی و مذهبی را نشان میدهد.”
ترکیه: آن گونه که تمامیشاخصهای معتبر که تلاش دموکراتیک را در سراسر جهان محاسبه میکند، نمونه شگرفی از استبداد سیاسی و مذهبی است. بهعنوان مثال، ترکیه در شاخص جهانی آزادی مطبوعات رتبه 155 را دارد. همچنین در پایینترین سطح شاخصهای برابری جنسیتی قرار دارد و نظرسنجیها نشان میدهد تنها یکسوم از ترکها بهحکومت قانون در کشور خود اعتماد دارند.
راهبرد ترامپ میگوید: “امروزه تهدیدات سازمانهای تروریستی جهادی و تهدید از سویایران این واقعیت راایجاد میکنند که اسرائیل علت مشکلات منطقه نیست. دولتها بهطور فزایندهای منافع مشترک با اسرائیل را در مقابله با تهدیدهای مشترک پیدا کردهاند.”
ترکیه: در دفاع از جنبش فلسطین، میگوید تنها راه حل اختلافات عرب و اسرائیلاین است که اسرائیل را بهمرزهای قبل از 1967 برگرداند و بیتالمقدس را بهعنوان پایتخت دولت فلسطین بهرسمیت شناخت. اردوغان اغلب اسرائیل را یک “کشور تروریست” و سربازان اسرائیلی را “تروریست” مینامد. او طرفدار عقیدتی گروههای خشونتآمیز مانند حماس و اخوانالمسلمین است.
راهبرد ترامپ میگوید: “ما با همکاری شرکایمان ایران را از رسیدن بههمه راههای دستیابی بهسلاح هستهای محروم و نفوذ مخرب ایران را خنثی میکنیم.”
ترکیه: براساس شواهد محکم، در یک برنامه چندمیلیارد دلاری برای کمک بهفرارایران از تحریمهای آمریکا دخالت دارد.
راهبرد ترامپ میگوید: “ما بهشرکا کمک خواهیم کرد تا دفاع موشکی متقابل و دیگر قابلیتهای بهتر برای دفاع در برابر تهدیدات موشکی فعال بهدست آورند.”
ترکیه: سیستمهای دفاع موشکی روسیه را خریداری میکند که با منابع ناتو و آمریکا مستقر در خاک خود سازگار نیست.
اهداف سیاسی، آرزوها و اقدامات برنامهریزیشده ترکیه در خاورمیانه بسیار متفاوت از دیدگاه امنیتی ترامپ برای منطقه است. محاسبات سیاسی اردوغان در طرفداری از اسلامگرایان، حماس و عثمانی نیزاین چنین است. مبارزۀ ترامپ برای “برگرداندن قدرت آمریکا” بهطرق مختلف با مبارزۀ اردوغان برای “برگرداندن قدرت ترکیه” کاملا ناسازگار است.
0 Comments