شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
یارنت بلانک در مطلبی که بنیاد کارنگی آن را منتشر ساخت، نوشت: بعد از کمتر از چهار سال از اجرای توافق هسته‌ای ایران، سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه مکانیسم حل اختلافات برجام را فعال کردند.
مخالفان برجام در آمریکا بانگ سر دادند که فعال‌سازی مکانیسم حل اختلافات در برجام موسوم به ماشه حرکتی از سوی اروپا برای اعاده همسویی سنتی با آمریکا علیه ایران است؛ اما وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) حرکت اخیر خود را در راستای هدف اصلی یعنی حفظ برجام برشمردند. اقدام ایران نیز حاکی از پایان توافق هسته‌ای نیست و تهران اعلام نمود که پیش‌ازاین و در واکنش به عدم پایبندی سایر طرف‌های برجام به تعهدات خود، مکانیسم ماشه را فعال کرده است.
در قضیه هسته‌ای ایران، بهتر است به دولت‌هایی گوش فرا دهیم که تصمیم‌گیر هستند نه آن‌هایی که در تلاش‌اند تا قضیه را وارونه جلوه دهند. سه کشور اروپایی بجای دست کشیدن از توافق هسته‌ای، به دنبال سرمایه‌گذاری مجدد در آن و در نظر گرفتن دیگر مدل‌های دیپلماتیک می‌باشند.
مکانیسم حل اختلاف در چند کلمه
مکانیسم حل اختلافات در توافق هسته‌ای نمونه کلاسیک چگونگی مدیریت اختلافات درباره توافقی است که بین دشمنان منعقد گردید. توافق هسته‌ای یک سند کاملاً فنی است که صدها صفحه شامل ضمایمی از تعهدات مبسوط طرف‌های این توافق است. چنین تعهدات مبسوطی، اختلاف‌نظر مبسوطی را نیز به همراه دارد. مکانیسم حاصله اساساً مجموعه‌ای از ضرب‌الاجل‌هایی برای مذاکره در سطوح مختلف از گفتگو در سطح مدیران سیاسی تا وزرای امور خارجه و نهایتاً شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
درحالی‌که مکانیسم حل اختلاف در توافق هسته‌ای به هر یک از طرف‌های ذینفع حق شکایت می‌دهد، مکانیسم یادشده در حقیقت مسیری برای طرح نگرانی‌ها است. با فعال شدن این مکانیسم و طرح موضوع در شورای امنیت سازمان ملل، تمامی تحریم‌های قبلی این سازمان علیه ایران بازگردانده می‌شوند. البته برنامه‌ریزی برای مشورت‌ها و مذاکرات برای هر مدتی که طرف‌ها توافق داشته باشند می‌تواند تمدید شود و سه کشور اروپایی اعلام داشته‌اند که عجله‌ای برای حرکت به سمت شورای امنیت سازمان ملل ندارند.
موضوع بازگشت خودکار تحریم‌ها این است که تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران بدون چانه‌زنی بازمی‌گردد؛ اما همه تحریم‌ها به شکل نمادین توسط ترامپ بازگردانده شده و فقط محدودیت‌های تسلیحاتی سازمان ملل باقی مانده که قرار است در اکتبر 2020 منقضی شود. بعلاوه، ایران تاکنون از مزایا و منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بهره‌مند نشده است.
دولت ترامپ علاقه‌مند است اروپا به سمت بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران گام بردارد نه اینکه امتیازی توسط ایران به دست آورد، چراکه هدف ترامپ این است شرایط را برای دولت دمکرات آتی جهت احیای همه توافق هسته‌ای با ایران یا بخشی از آن دشوار سازد؛ بنابراین دولت ترامپ به این نوع از ایده شدیداً پایبند است. در همین راستا ترامپ کشورهای اروپایی را به وضع تعرفه 25 درصدی بر واردات خودروهای اروپایی تهدید کرده است.
زمان تصمیم اروپایی
اجرای توافق هسته‌ای تا به امروز بحث‌برانگیز بوده است. ازاین‌رو، چرا مکانیسم حل اختلاف اینک راه‌اندازی شده است؟
سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه به‌وضوح بیان نداشته‌اند که چرا در شرایط فعلی مکانیسم حل اختلاف پیش‌بینی شده در توافق هسته‌ای با ایران را فعال کردند. دلایل آن‌ها حاکی از محدودیت‌های اقدام فعلی آن‌ها است. در سراسر سال 2019، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه تلاش‌های زیادی به عمل آورد تا مذاکرات بین ایران و آمریکا مجدداً آغاز شود که منجر به تقویت توافق هسته‌ای شود و شرایط را برای کاهش تنش در منطقه فراهم سازد. سه کشور اروپایی بر این باور بودند که فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف چنین تلاش‌های دیپلماتیک را تضعیف می‌ساخت.
با توجه به تلاش‌های بلااثر رئیس‌جمهور فرانسه و عدم‌بارگذاری ترامپ، مکانیسم حل اختلاف برای حفظ و تقویت برجام و نه حذف آن راه‌اندازی گردید.
تأخیر در توافق هسته‌ای
برخلاف امیدهای مخالفان توافق هسته‌ای با ایران، تصمیم سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه برای فعال‌سازی مکانیسم حل اختلافات این نیست که اتحادیه اروپا از توافق هسته‌ای با ایران دست بکشد یا به دنبال مذاکره برای توافق جایگزین نیست. بلکه کشورهای اروپایی در پی سرمایه‌گذاری مجدد برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران هستند تا به‌عنوان یک سکوی بالقوه برای دیپلماسی با ایران در آینده باقی بماند تا زمانی که واشنگتن و تهران مایل به گفتگو با یکدیگر باشند.
احتمالاً بهترین سناریو استمرار بحران فعلی و قدری بدتر شدن بحران، اما نه خیلی زیاد تا زمانی که آمریکا به‌طورجدی در سیاست‌هایش در قبال ایران تجدیدنظر کند و درنهایت تلاش‌های دیپلماتیک از سر گرفته شود.
0 Comments