شورای راهبردی آنلاین – رصد: در پس‌زمینه تلاش برای دستیابی به یک راه‌حل موردتوافق در افغانستان، بحث در موردگفتگو با طالبان، به‌ویژه از می 2020، در هند دوباره بالا گرفته است. گفتگو با طالبان برای هند احتمالاً مزایای بالقوه‌ای خواهد داشت، اما این مزایا فعلاً در حد ملی است و بنابراین، تصمیم‌گیرندگان هند باید بیش از دو گزینه گفتگو یا عدم گفتگو را مدنظر قرار دهند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در حال حاضر گفتگوهای صلح افغانستان به بن‌بست رسیده است. خشونت در این کشور اوج گرفته و گزارش‌ها از کمک واحد 29155 سازمان اطلاعات نظامی روسیه (GRU Unit 29155) به طالبان پرده برداشته است. هیچ‌کدام از این‌ها برای راه‌حل سریع این جنگ مطلوب نیست.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: تعداد کل جنگجویان خارجی در افغانستان بالغ‌بر 10 هزار نفر است. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد طالبان بین 5500 تا 8500 جنگجو دارد و از سوی 6 تا 6500 جنگجو و مستشار پاکستانی حمایت می‌شود.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: تحولات مربوط به توافق فوریه 2020 آمریکا – طالبان، نگرانی‌های چشمگیری در خصوص آینده سیاسی افغانستان و چشم انداز مناسبات آمریکا – افغانستان، به‌ویژه در مورد «توافق مشارکت راهبردی» و «توافق امنیتی دوجانبه» ایجاد کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: همه‌گیری کووید-19 به بلاتکلیفی فزاینده در سطح جهانی و منطقه‌ای دامن زده است. آمریکا به‌طوری غیرمنتظره و به‌شدت تحت تأثیر قرارگرفته و اکنون با بحران داخلی جدی نیز مواجه است. این امر ممکن است باعث شک و تردید نخبگان سیاسی به سیاست‌های خارجی و داخلی واشنگتن شود.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه برای قطعنامه توقف درگیری‌ها در شرایط شیوع کرونا مثل اغلب قطعنامه‌های شورای امنیت ضمانت اجرایی در نظر گرفته نشده، گفت: اعضای شورا اغلب مواضع سیاسی متعارضی دارند و اینکه بتوانند بر روی یک متن توافق کنند بسیار مشکل است و درعین‌حال اراده سیاسی چندانی نیز درباره اجرای همین متن‌های تفسیربردار هم وجود ندارد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر تحولات افغانستان با بیان اینکه روند گفتگوهای بین الافغانی و آینده آن تاریک به نظر نمی‌رسد، تأکید کرد: با توجه به چالش‌های موجود، قطعاً در کوتاه‌مدت شاهد توافق جامعی میان طالبان و دولت افغانستان نخواهیم بود بلکه می‌توان انتظار داشت که روند گفتگوها از حجم اختلافات اندک‌اندک بکاهد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: علیرغم طرح صلح دولت ترامپ با طالبان، القاعده بیش از هر زمان دیگری در طالبان افغانستان نفوذ کرده است. طالبان نیز ائتلاف خود با القاعده را رد نکرده است. تداوم ارتباط طالبان با القاعده پرسش‌های نگران‌کننده‌ای در مورد نقش پاکستان در حمایت از جنگ طالبان علیه آمریکا و ناتو مطرح می‌کند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: داعش در بخشی از فعالیت خویش برای گسترش حضورش در سراسر آفریقا، به تقویت شاخه‌های خود در آفریقا پرداخته است. ابوبکر البغدادی، سرکرده پیشین داعش در سخنرانی خود در اوت 2018، به هدف این گروه برای توسعه ولایت آفریقای مرکزی اشاره کرده بود؛ بااین‌حال، این امر زمانی اتفاق افتاد که رسانه‌های وابسته به داعش در آوریل 2019 مدعی شدند که حمله به «بینی» واقع در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو، کار ولایت آفریقای مرکزی است. اواخر همان ماه، بغدادی در پیامی ویدئویی این ولایت را به‌طور رسمی تائید کرد.
شورای راهبردی آنلاین: سخنرانی رهبر معظم انقلاب به مناسبت سالروز ارتحال امام خمینی (ره)، تاکید پمپئو بر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، ورود آخرین نفتکش ایران به سواحل ونزوئلا، هشدار اتحادیه اروپا نسبت به استفاده از خشونت بیشتر در آمریکا، دیدار وزیر نیرو ایران با نخست وزیر عراق، انتقاد بایدن از ترامپ درباره استفاده از خشونت علیه معترضان، ادامه وساطت کویت برای حل بحران خلیج فارس، تأکید حزب‌الله بر شکست قانون «سزار»، مخالفت ترکیه با هرگونه توافقی در مدیترانه شرقی بدون حضور آنکارا، رد گزارش سازمان ملل درباره همکاری با القاعده توسط طالبان، دستور واشنگتن به نتانیاهو برای توقف طرح الحاق کرانه باختری، مخالفت اتحادیه اروپا با الحاق روسیه به گروه هفت و تعویق فسخ پیمان دفاعی فیلیپین با آمریکا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: توافقنامه آمریکا – طالبان از همان ابتدا موجب نگرانی دهلی‌نو بود. هند شریک مهمی برای افغانستان است، اما در فعالیت مرتبط با صلح آمریکا – طالبان نقش فعالی نداشته و این توافق را یک‌طرفه قلمداد کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: طبق توافق صورت گرفته میان آمریکا و طالبان در اسفند سال 1398، روند خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان آغاز شده و تا اواسط تیر ماه (ژوئیه 2020) تعداد نیروهای رزمی آمریکا به 8600 نفر خواهد رسید. این اتفاق در شرایطی در حال وقوع است که قرارداد دوجانبه امنیتی آمریکا و دولت افغانستان کماکان پابرجا و از اعتبار گذشته برخوردار است. ضمن آنکه در ماه‌های گذشته اقدامات گروه‌های تروریستی در افغانستان کاهش نیافته، بلکه علاوه بر حملات بهاری طالبان، اقدامات تروریستی داعش در افغانستان همچون گذشته از میان مردم مظلوم این کشور قربانی می¬گیرد و فضای ناامنی نسبت به گذشته تغییر محسوسی پیدا نکرده است. خروج نیروهای امریکا از افغانستان اگرچه امری مهم و ضروریست لیکن با توجه به کوتاهی و قصور آنها در انجام تعهداتشان به ویژه در زمینه آموزش نیروهای افغانستانی، ممکن است پیامدهای قابل توجهی بر آینده این کشور و منطقه داشته باشد که بایستی مسئولیت عواقب آن را پذیرفته و خسارت آن رابپردازند.
سید مصطفی هاشمی – کارشناس مسائل افغانستان
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: داعش و گروه‌های نظیر آن به‌عنوان یک بازیگر غیردولتی به این می‌اندیشند که همواره اقدامات موردنظر خود را در سرزمین‌های بدون ساختار و یا دچار اصطکاک حاکمیتی انجام دهند.
دکتر حسین ابراهیم نیا – مدرس دانشگاه و کارشناس خاورمیانه و شمال آفریقا
شورای راهبردی آنلاین: اذعان به رکود اقتصادی شدید در اروپا، گام جدید «کنیست» برای توسعه دایره اشغالگری رژیم صهیونیستی، تشکیل جلسه دادگاه عالی رژیم صهیونیستی برای بررسی شکایات ضد نتانیاهو، هشدار عصائب اهل الحق عراق به آمریکا، آخرین آمار مبتلایان ویروس کرونا در جهان، خوش‌بینی ترامپ به تولید واکسن کرونا تا پایان ۲۰۲۰، ادعای پمپئو درباره منشاء ویروس کرونا، واکنش سناتور روس به ادعای آمریکا درباره تولید آزمایشگاهی ویروس کرونا در چین، کاهش چشمگیر شمار جان‌باختگان کرونا در ایتالیا و فرانسه، پیشتازی بایدن بر ترامپ در ۴ ایالت کلیدی آمریکا، تقابل چین با آمریکا در سازمان ملل بر سر تایوان، جزئیات تازه از عملیات ارتش آمریکا علیه بن لادن و تسلط نیروهای دولت وفاق ملی بر چند پایگاه دیگر در جنوب طرابلس از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در سال 2011، ایالات متحده آمریکا از قطعنامه 1973 شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اعلام و اجرای یک منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی حمایت کرد. پس از آن، ائتلاف به رهبری آمریکا با اجرای منطقه پرواز ممنوع، نیروهای وفادار به قذافی را نابود کرد و به مخالفان اجازه داد که دیکتاتور قدیمی را حذف کنند. پیش فرض قدرت های مداخله گر این بود که به محض حذف دیکتاتوری ظالمانه قذافی، مردم لیبی یک دولت منتخب و نهادهای ملی جدید را ایجاد خواهند کرد و با استفاده از منابع عظیم سوخت فسیلی به سمت ملت سازی در لیبی حرکت خواهند کرد. اما آنچه در لیبی رخ داد، مطابق این فرض نبود و پس از سقوط قذافی، هرگز یک دولت مرکزی کارآمد تشکیل نشد و قدرت های همسایه به دلیل پیامدهای تجزیه لیبی، آسیب دیدند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: آمریکا و طالبان 29 فوریه یک توافق صلح مقدماتی امضا کردند که به جنگ تقریبا 19 ساله افغانستان پایان می‌بخشد. این توافق، آمریکا را به خروج تدریجی نیروهای خود از افغانستان طی 14 ماه و طالبان و دولت افغانستان (که طرف این توافق نیست) را به گفتگوی مستقیم آشکار فرا می‌خواند. همچنین طالبان در این توافق وعده داده است که از فعالیت گروه‌های تروریستی نظیر القاعده و داعش، در قلمرو تحت کنترل خود جلوگیری کند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: توافق صلح بین آمریکا و طالبان بلاتکلیفی‌ها و ابهامات متعددی دارد. دستور کار پس از این توافق به خاطر موانع موجود به بن بست خورده و غلبه بر این موانع چالش‌های عظیمی محسوب می‌شود.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: سال 2011، آمریکا در حالی از قطعنامه 1973 شورای امنیت سازمان ملل در اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی حمایت کرد که نیروهای لیبی وفادار به دیکتاتور معمر قذافی برای شکست ارتش مردمی این کشور آماده می‌شدند. ائتلاف به رهبری آمریکا با اجرای منطقه پرواز ممنوع، نیروهای وفادار به قذافی را نابود کرده و به اپوزیسیون امکان داد تا این دیکتاتور دیرینه را سرنگون سازند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: بروس ریدل، از اعضای برجسته موسسه بروکینگز، «مرحله اول توافق» در فرایند سیاسی بین آمریکا با طالبان را مورد انتقاد قرار داده است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در بحبوحه بحران کرونا که جهان را درگیر خود کرده است، تحولات مهمی در افغانستان در جریان است که این تحولات توسط ایالات‌متحده آمریکا، با حمایت سایر قدرتهای جهانی و منطقه ای، چشم انداز ثبات و امنیت در افغانستان را با ابهام مواجه ساخته است. توافقنامه صلح ایالات‌متحده آمریکا با طالبان، افغانستان را وارد مرحله جدیدی از کنشگری ژئوپلیتیکی خواهد کرد که آرایش نیروهای منطقه ای و فرا منطقه‌ای در ارتباط با ساختار قومی، مذهبی و سیاسی افغانستان ترسیم کننده تحولات پیشرو خواهد بود.
ابراهیم رومینا – استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
