دکتر علیرضا کوهکن در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه با وجود ادعای ایالات متحده آمریکا، امکان هیچ‌گونه نقل و انتقال مالی میان ایران و سایر کشورها از کانال‌های مرسوم وجود ندارد، خاطرنشان کرد: نیاز ایران در زمان بحران کرونا فقط مسئله دارویی نیست، اما در مسئله دارویی هم آمریکا صرفا ادعا می‌کند که صادرات دارو به ایران ممنوع نیست! درحالیکه عملا آن هم به خاطر تهدیدات و تحریم های آمریکا با مانع مواجه است.

وی ادامه داد: برخی از مواردی که ایران برای مقابله با این ویروس نیاز دارد مشمول کالاهایی با کاربرد دوگانه در نظر گرفته شده است؛ از جمله برخی داروها و مواد ضدعفونی که آمریکا مانع ورود آن به ایران شده است. علاوه بر این مهم‌ترین مشکلی که وجود دارد عدم امکان پرداخت پول کالاها است. به دلیل تحریم‌های بانکی، نقل و انتقال مالی اتفاق نمی‌افتد. ممکن است خرید دارو تحریم نباشد، اما مسئله اینجاست که به دلیل عدم امکان پرداخت هزینه آن امکان تبادلی وجود ندارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به تحریم‌های گسترده و کامل کشتی‌رانی و حمل و نقل از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، افزود: با افزودن این تحریم‌ها، خودشان نیز اذعان کردند که امکان جابجایی غذا، دارو و این قبیل موارد هم از بین رفته است.

بهانه‌های آمریکا به لحاظ انسانی و پزشکی کاملا تاسف‌آور است

کوهکن با بیان اینکه ایران برای تهیه اقلامی مانند ماسک، لباس محافظ و مواد ضد عفونی کننده به شدت مشکل داشت، گفت: حتی اجازه انتقال یکی – دو محموله بزرگی را که خریدیم و توانستیم با دشواری پول آن را پرداخت کنیم، ندادند و مدعی شدند برخی از این کالاها کاربرد دوگانه دارد و ورودش به ایران ممنوع است! بهانه‌هایی که به لحاظ انسانی و پزشکی کاملا تاسف‌آور است و نشان می‌دهد آن‌ها در ادبیات روابط بین‌الملل کوچک‌ترین احترامی برای جان انسان‌ها که پایه‌ای‌ترین موضوع حقوق بشر است، در نظر نمی‌گیرند.

اهمیت در نظر گرفتن تبعات اقتصادی بحران کرونا

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه در مورد بحران کرونا و رفع تحریم‌ها، نباید تنها نقل و انتقال کالاها و تامین کالاهای درمانی را در نظر گرفت، به اهمیت در نظر گرفتن تبعات اقتصادی این بحران اشاره کرد و افزود: رکود گسترده‌ای که به دلیل قرنطینه و ترس ایجاد شده اقتصاد همه کشورهایی را که با آن مواجهند، کاملا دچار بحران کرده، به طوری که بزرگترین نمونه‌اش دولت ایالات متحده است.

وی گفت: رفع این بحران، یعنی تامین نیازهای اولیه مردمی که با بحران کرونا مواجه شده‌اند اولین چیزی که نیاز دارد، «پول» است. باید پول داشت تا هزینه تامین مایحتاج اولیه آن‌هایی را که نمی‌توانند بر سر کارهایشان برگردند، پرداخت کرد. اینجا موضوع انسانی است و صرفا اقتصادی هم نیست. باید یارانه‌هایی داد که زندگی در جامعه تداوم داشته باشد و فقر گسترده عمومی در مدتی که با این مسئله مواجهیم، ایجاد نشود. بسیاری از کسب و کارها به علت کرونا تعطیل می‌شود، باید از آن‌ها حمایت کرد.

کوهکن خاطرنشان کرد: دولت ایالات متحده اعلام کرده است می‌خواهد بسته چهار تریلیون دلاری (چهار هزار میلیارد دلاری) به اقتصاد خود تزریق کند که قطعا به پول نیاز دارد. در این وضعیت آن وجه دوم و مشکل بزرگتری که تحریم‌ها برای دولت ایران ایجاد کرده است، خود را نشان می‌دهد. ما امکان کسب درآمد به صورت طبیعی‌مان را نداریم، به این دلیل که دولت آمریکا با تحریم همه راه‌های کسب درآمد ایران را مسدود کرده است.

عدم موفقیت تحریم‌ها، از مسئولیت آمریکایی‌ها چیزی کم نمی‌کند

این استاد دانشگاه افزود: درست است که تحریم‌ها در همه حوزه‌ها موفق نبوده‌اند و ما توانستیم تجارت خود را ادامه دهیم، اما این چیزی از مسئولیت آمریکایی‌ها که سعی کردند مانع کسب منافع ملت ایران شوند، کم نمی‌کند. یکی از دغدغه‌های مهم ما این بود که در شرایط فعلی دست کم این ممنوعیت‌ها رفع شود تا دولت ایران بتواند به سهولت نیازهای اولیه شهروندان خود را مانند همه جای دیگر دنیا تامین کند. آمریکایی‌ها نه تنها با این موافقت نکردند بلکه در زمان تشدید بحران کرونا شرکت‌ها و افرادی را در داخل و خارج ایران مورد تحریم قرار دادند تا تاکید کنند به هیچ وجه دست از این تحریم‌ها برنمی‌دارند و این همان جایی است که تحریم‌ها آن وجهه ضد انسانی خود را به خوبی نشان می‌دهد.

اقدامات ضد انسانی آمریکا به هیچ وجه تطابقی با شعارهایی که می‌دهد، ندارد

کوهکن در عین حال تاکید کرد: صرف نظر از شعارهایی که مقامات کاخ سفید این روزها می‌دهند، همان طور که خودشان هم به صراحت اعلام کرده‌اند، هدف از این تحریم‌ها ایجاد فشار مستقیم بر مردم ایران است تا باعث ایجاد نارضایتی در آن‌ها شود و از طریق آن فشارهایی به حکومت شکل بگیرد. همان طور که پمپئو به صراحت گفت اگر لازم باشد کاری می‌کنیم که مردم در تهران به خاطر گرسنگی شورش کنند! با این فلسفه وقتی در ادبیات روابط بین‌الملل کنشی انجام می‌دهند دیگر سوالی درباره چرایی این اقدامات پیش نمی‌آید، اما قطعا با شعارهایی که می‌دهند هیچ تطابقی ندارد.

شعارهای آمریکا به دلیل فشارهای بین‌المللی است

وی طرح این شعارها را به دلیل فشارهای بین‌المللی بر مقامات آمریکا دانست و با اشاره به مانع‌تراشی آمریکا در مسیر دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول گفت: این نشان می‌دهد آمریکایی‌ها اتفاقا همان طور که برخی از مقامات‌شان به صراحتا اعلام کردند، امیدوارند کرونا کاری که آن‌ها طی تحریم‌ها نتوانستند انجام دهند، محقق کند و عامل بحران اجتماعی در ایران شود. امیدواریم با مدیریتی که دولت انجام می‌دهد، این اتفاق نیفتد، اما تلاش آمریکایی‌ها در ایجاد این بحران انسانی کاملا واضح است.

این استاد دانشگاه تلاش آمریکایی‌ها برای دفاع از خود را به دلیل فشارهای بین‌المللی و رایزنی‌های سیاسی ارزیابی کرد و در عین حال افزود: البته این فشارها باعث تغییر سیاست ایالات متحده نمی‌شود، همان طور که در مورد کوبا شاهد بودیم. هر سال همه کشورهای سازمان ملل طی قطعنامه‌ای تحریم‌های کوبا را محکوم می‌کردند، حتی متحدان آمریکا هم به غیرانسانی بودن این قطعنامه رﺃی می‌دادند، اما این تحریم‌ها لغو نشد. آنچه می‌تواند این شرایط را تغییر دهد این احساس در آمریکایی‌ها است که این سیاست راه به جایی نخواهد برد.

وی تاکید کرد: بیش از اینکه این فشارهای بین‌المللی آمریکایی‌ها را متقاعد به لغو تحریم‌های ایران کند این خبر که اقتصاد ایران تحت شدیدترین فشارهای بین‌المللی توانست 9 ماهه اول سال گذشته را با رشد مثبت در حوزه غیر نفتی سپری کند، موثر است. اگر بحران کرونا ایجاد نشده بود، این مسیر بهتر طی می‌شد تا آن‌ها را خیلی بیش‌تر به این فکر وادارد که سیاست‌شان را در قبال ایران تغییر دهند. اگر سایر کشورها هم امیدی به نتیجه دادن سیاست آمریکا نداشته باشند، جذابیت‌های بازار ایران به تدریج آن‌ها را قانع می‌کند که تحریم‌های آمریکا را نادیده بگیرند.