شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: آخرین دور از مذاکرات غیرمستقیم میان مقامات حماس و رژیمصهیونیستی که با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا در قاهره انجام شد، با «مانعتراشی» صهیونیستها بینتیجه ماند.
حمید خوش آیند – کارشناس مسائل منطقه
حماس با رویکرد «جدی و فعال» جهت پایان دادن به جنگ غزه در مذاکرات شرکت داشت و در مرحله پایانی گفتگوها نیز موافقت خود را با پیشنویس توافقنامه ارائه شده اعلام کرد، اما «زیادهخواهی» کابینه جنگ رژیمصهیونیستی و اصرار نتانیاهو بر پیگیری اهداف شکستخورده جنگ، عملاً باعث توقف گفتگوها شد.
با توجه به ادامه نسلکشی رژیمصهیونیستی در غزه و بمباران رفح، درحال حاضر چشمانداز توافق آتشبس میان طرفهای درگیر در هالهای از ابهام قرار دارد و تا حدود زیادی دستنیافتنی است.
در حال حاضر، هیچ موضوعی «مهمتر» از آتشبس و پایان جنگ در غزه وجود ندارد. هم شرایط لازم برای انجام آتشبس فراهم بوده و هم شکست راهبردها و اقدامات طرف اصلی جنگ، یعنی رژیمصهیونیستی، قبول توافق را ضروری ساخته است.
رصد و ارزیابی تحولات میدانی، سیاسی و … در فلسطین اشغالی، گزارشهای اطلاعاتی آمریکا و اظهارات مقامات سابق و کنونی رژیم صهیونیستی بهخوبی نشان میدهد که حماس و مقاومت فلسطین برنده نهایی است و اگر جنگ باز هم ادامه پیدا کند، هیچ موفقیت و یا دستاوردی حتی تاکتیکی برای رژیمصهیونیستی و کابینه نتانیاهو وجود نخواهد داشت. در این زمینه، ایهود اولمرت، نخستوزیر پیشین این رژیم، اخیراً در یادداشتی نوشته است «در هر شرایطی اسرائیل از جنگ غزه پیروز بیرون نخواهد آمد».
بنابراین، آنچه درحال حاضر، باعث شکست گفتگوهای آتشبس و ادامه جنگ در غزه شده است، «لجاجت» نتانیاهو برای ادامه جنگ است که اتفاقاً برخلاف مواضع اعلامی کاخ سفید است. این امر علل مشخصی دارد که باید آن را در کابینه جنگ رژیمصهیونیستی و دیدگاههای افراطی بنیامین نتانیاهو جستجو کرد.
نتانیاهو با نگرانی، هرگونه توافق آتشبس با حماس را به ضرر خود ارزیابی میکند. مهمترین و بلندترین صدایی که امروز در سرزمینهای اشغالی و با صراحت از سوی احزاب و جریانهای مخالف و منتقد و بخش عمدهای از افکار عمومی شنیده میشود، این است که عملکرد نتانیاهو در قبال عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه، همه چیز رژیمصهیونیستی را نابود کرده و این رژیم را در آستانه فروپاشی قرار داده است. لذا چارهای جز این وجود ندارد که در فردای پایان جنگ، انتخابات زودهنگام برگزار شود و نتانیاهو از قدرت کنار رود. لذا از نظر نتانیاهو قبول آتشبس در نوار غزه، به معنای «مرگ سیاسی» او است. ازهمینرو، نتانیاهو بهدنبال توافقی است که هم «بقای» او در قدرت را تضمین کند و هم در آن «راه گریزی» برای از سرگیری جنگ در هر زمانی که کابینه او اراده کند، وجود داشته باشد که چنین چیزی عملاً غیرممکن است. نابودی حماس از متغیرهای مهمی است که میتواند به بقاء نتانیاهو در قدرت کمک کند، اما این هدف قابل دستیابی نیست. بیش از هفت ماه جنگ تمام عیار رژیمصهیونیستی در غزه نه تنها حماس را تضعیف نکرد بلکه بر قدرت میدانی و وجهه و محبوبیت سیاسی آن نیز بیش از پیش افزوده است.
بنابراین ادامه جنگ، «رمز بقای» نتانیاهو در قدرت است. او بهخوبی میداند که با قبول آتشبس، شروع دوباره جنگ، سختتر خواهد بود. نکته قابل تأمل اینجاست که وی در فوریه 2024 / بهمن 1402 در گفتگو با شماری از خانوادههای اسرای صهیونیست و در پاسخ به درخواست قبول آتشبس از سوی آنها، ادعا کرده بود، «در صورت قبول آتشبس، جامعه جهانی دیگر اجازه از سرگیری جنگ را به ما نخواهد داد.»
در این چهارچوب، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز مسأله مهمی است که به انگیزهای برای مخالفت کابینه نتانیاهو با توافق آتشبس تبدیل شده است. نتانیاهو و اعضای تندروی کابینه او بر این باورند که متن توافق پیشنهادی اخیر برای آتشبس توسط کاخ سفید و دموکراتها و بیشتر در جهت پیروزی بایدن در انتخابات پیشرو تنظیم شده است. این در حالی است که نتانیاهو رابطه خوبی با بایدن ندارد و همچنان به دنبال پیروزی متحد سابق خود یعنی ترامپ در انتخابات آتی است.
نتانیاهو پیروزی ترامپ در انتخابات پیشرو را فرصت خوبی برای فرار از بحرانها و پیامدهای ناشی از عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه و در نتیجه تضمین بقای خود در قدرت ارزیابی میکند، بنابراین با هر ابتکاری که توسط بایدن و دموکراتها ارائه میشود، مخالفت میکند.
در هر حال باید تأکید کرد، «موازنه جنگ» در غزه به ضرر رژیمصهیونیستی است و این رژیم چه در عرصه تحولات میدانی – نظامی و چه از ناحیه فشارهایی که در منطقه و سطح بینالملل به ویژه از سوی افکار عمومی وجود دارد، از «موضع ضعف» برخوردار است.
بنابراین قبول آتشبس پایدار، «واقعبینانهترین» گزینهای است که رژیمصهیونیستی در اختیار دارد. اینکه کابینه جنگ نتانیاهو تصور میکند میتواند با ادامه جنگ و حتی حمله زمینی به رفح، حماس را نابود کند و مقاومت فلسطین را برای امتیازگیری بیشتر در موضع ضعف قرار دهد، یک «محاسبه غلط» و بیشتر شبیه «توهم» است.
حماس نه تنها یکی از ارکان نظامیِ قدرتمندِ مقاومت فلسطین که یک تشکیلات «باتجربهی سیاسی» است که بهخوبی از اوضاعی که در آن قرار دارد و آنچه که در داخل رژیمصهیونیستی و صحنه منطقه و بینالملل میگذرد، آگاه است و هرگز تن به مصالحه و دادن امتیازات بیشتر به رژیمصهیونیستی نمیدهد.
حماس و مقاومت فلسطین به گفتگوهای آتشبس، با نگاه مثبت و نتیجهبخش مینگرند و تاکنون نیز چند بار برای تسهیل دستیابی به توافق برای توقف نسلکشی و جنگ در غزه «انعطاف» نشان دادهاند. اما در عین حال، هرگز اجازه نمیدهند رژیمصهیونیستی از مذاکرات آتشبس، بهرهبرداری نظامی و سیاسی کرده و یا آن را به مستمسکی برای «خرید زمان» و پیشبرد اهداف نظامی خود تبدیل کند.
0 Comments