شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شرکت کنندگان در این اجلاس تنها با صدور بیانیه ای حملات و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه را محکوم کرده و خواستار توقف فوری جنگ، شکستن محاصره غزه و ارسال کاروان‌های کمک‌های بشردوستانه عربی- اسلامی و بین المللی به این منطقه شدند. هر چند اعضای شرکت کننده در این نشست از دادستان دیوان کیفری بین‌المللی خواستند تحقیقات فوری درباره جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت توسط رژیم صهیونیستی در سراسر اراضی اشغالی فلسطین از جمله بیت‌المقدس شرقی را آغاز کند، اما برای اعمال هیچ تحریم یا تهدید مشترک دیگری به جمع بندی نرسیدند.
البته موضع گیری و سخنان رؤسای جمهور و سایر مقامات ارشد شرکت کننده در این نشست نسبتاً یکدست و محکم بود، اما در نهایت به دستاورد ملموس و اثرگذاری که بتواند ورق جنگ در غزه را برگرداند، منجر نشد. سؤال اینجاست که چرا؟ چگونه است که 57 کشور اسلامی عضو سازمان همکاریهای اسلامی که در آن قدرتهای منطقه ای اثرگذاری همچون جمهوری اسلامی ایران، عربستان، ترکیه، مصر، قطر، اندونزی و مالزی عضو هستند، نمی توانند به تصمیمی برسند که فاجعه غزه را که توسط رژیم اسرائیل و با حمایت مستقیم آمریکا در حال وقوع است را پایان دهند؟!
پاسخ اولیه و ابتدایی احتمالاً مطرح بودن منافع و اهداف سیاسی متفاوت و حتی متناقض اعضای این سازمان است؛ کشورهای عضو سازمان همکاریهای اسلامی هر چند به واسطه جمعیت عظیم خود و برخورداری از منابع غنی انرژی، اهرم های فشار قدرتمندی همچون تحریم اقتصادی و تحریم انرژی را در دست دارند، اما چشم انداز سیاسی آینده آنها در عرصه بین المللی و منطقه ای یکسان نیست. در حالی که کشورهایی همچون ایران و سوریه خواهان تقویت جبهه مقاومت در منطقه هستند و نابودی رژیم اسرائیل، شکل گیری کشور مستقل فلسطین و خروج آمریکا از منطقه نقطه ایده آل آنها است، اکثر کشورهای عربی و البته تا حدودی هم ترکیه، از قدرت گرفتن و پیروزی جبهه مقاومت می هراسند و آن را در راستای منافع و امنیت خود نمی بینند و از راه حل دو دولتی حمایت می کنند. ضمن اینکه هیچ یک از آنها خواهان نابودی رژیم اسرائیل و خروج کامل آمریکا از منطقه نیستند. در نتیجه به واسطه چنین دیدگاه و رویکردهای متناقضی است که نشستهای پی در پی از قاهره گرفته تا ریاض برگزار می شود، اما به نتیجه ملموسی نمی رسد و دردی از مردم غزه دوا نمی کند.
دلیل دیگر برای بی نتیجه بودن نشست کشورهای اسلامی، تفاوت رویکرد آنها به پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط با رژیم اسرائیل است؛ در حالی که ایران و سایر اعضای جبهه مقاومت، عادی سازی روابط با این رژیم را خیانت به آرمان فلسطین و دلیل زیاده خواهی های آن در سالهای اخیر می دانند، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نمی خواهند در مواجهه با این جنگ، تمامی پلهای پشت سر خود را خراب کرده و روابطشان را با آمریکا و حتی رژیم اسرائیل کاملا تیره و سرد کنند در نتیجه سیاست یکی به میخ و یکی به نعل را در پیش گرفته اند و می کوشند از حد لفاظی و سخنرانی های آتشین فراتر نروند. حضور و نقش آفرینی آنها در نشستهای مختلف عربی- اسلامی نیز به این دلیل است که وجهه و اعتبار آنها را در افکار عمومی داخلی و بین المللی، حفظ کند و انگ بی تفاوتی به آنها زده نشود، اما در عین حال از اتخاذ هر سیاست و تصمیمی که آمریکا و رژیم اسرائیل را تحت فشار جدی قرار دهد و روی روابط آتی با آنها تأثیر منفی بگذارد، اجتناب می کنند.
در چنین شرایطی، باید گفت هر چند حمله 7 اکتبر غافلگیر کننده حماس و آغاز جنگ خونین غزه، روند آشتی سیاسی و بهبود و توسعه روابط برخی کشورهای عرب از جمله عربستان با رژیم اسرائیل را به تعویق انداخت و انتظار می رود به دلیل رویکرد جنایتکارانه و ضد بشری این رژیم در جنگ غزه و حمله آن به مراکز درمانی و کودکان و زنان، در آینده نزدیک نیز شاهد تدوام نفرت فزاینده ملتهای عرب از رژیم اسرائیل و فراهم نشدن شرایط آشتی اعراب و این رژیم باشیم، اما رویکرد کشورهای عربی و اسلامی در نشست اخیر ریاض نشان داد این سیاست تدوام نخواهد داشت.
پایان بی نتیجه نشست ریاض و عدم توافق کشورهای اسلامی شرکت کننده برای اجرای تصمیمات سخت گیرانه و تحریم‌های جدی علیه رژیم اسرائیل و آمریکا حاکی از آن است که این کشورها همچنان برای آینده روابطشان با اسرائیل برنامه دارند. شاید مقامات این کشورها برای آرام کردن افکار عمومی جریحه دار شده ملتهای اسلامی، در کوتاه مدت به دنبال عادی سازی روابط با چنین رژیم کودک کشی نباشند، اما قطعا سیاست بلند مدت آنها چیز دیگری است.
به عبارت دیگر، فعالیت اصلی قدرتهای منطقه‌ای برای نقش آفرینی در بحران غزه در این اجلاس‌های مشترک انجام نمی شود و این سازمان و جمع کشورهای اسلامی هیچ گاه نقطه اتکای اصلی و نهایی آنها نبوده است؛ تحرکات اصلی این کشورها در توافقات پشت پرده و رایزنی های دوجانبه و چند جانبه مخفی رقم می خورد؛ جایی که رسانه ها و افکار عمومی جهانی حضور ندارند و می توان هر چیزی را خرید و فروخت. در این جایگاه دولتمردان عرب می کوشند به بهای گرفتن امتیازاتی مختصر در جنگ کنونی، تداوم رابطه، توسعه سرمایه گذاری و البته آشتی سیاسی با رژیم اسرائیل را تضمین کنند.
بر این اساس جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت اثرگذار منطقه ای و البته مخالف پیمان ابراهیم، باید به منظور کمک به پایان جنگ غزه و بالا بردن هزینه بی عملی در قبال جنایات رژیم اسرائیل، در صدد تلاش و رایزنی مجدانه با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و تشویق آنها به بازی در زمین مشترک بر آید. در شرایط کنونی حساسیت شدید افکار عمومی جهانی علیه اقدامات ضد بشری اسرائیل در غزه، فضای مناسبی برای بازیگری ایران در این زمینه ایجاد کرده است، در نتیجه مقامات حوزه دیپلماسی و میدان کشورمان با بهره گیری از این موقعیت و البته استفاده از پتانسیل آشتی سیاسی با عربستان، باید تلاش کنند در محوری موازی و همسو با همکاری با جبهه مقاومت، کشورهای اثرگذار منطقه و جهان اسلام را نیز به تحرکات جدی تر و اقدامات عملی وادارند.
0 Comments