جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
احداث دیوار بتنی در مرز عراق با سوریه؛ ضرورت جلوگیری از سوء استفاده آمریکا
احداث دیوار حائل در امتداد مرزهای بینالمللی به امری مرسوم و متداول در دنیا تبدیل شده است. کشورها معمولاً برای کنترل بهتر مرزها در مقابل ترددها و مهاجرتهای غیرقانونی، قاچاق انسان، کالا و مواد مخدر، عناصر تروریستی و همچنین برای افزایش ضریب امنیت ملی و دفع تهدیداتی که ناشی از زیرساختهای نامطلوب مرزی متوجه یک کشور میشود، مبادرت به احداث دیوارهای مرزی میکنند.
البته دیوارهای مرزی در عرصههای زیست محیطی (طبیعی و انسانی) دارای مخاطراتی نیز هستند، اما اولویت مولفه «امنیت» باعث شده است تا کشورها در انتخاب بین دو گزینه ارتقاء سطح امنیتی و گسترش مخاطرات طبیعی، تمرکزشان روی موضوع امنیت باشد.
در حال حاضر، دهها هزار کیلومتر دیوار مرزی در کشورهای مختلف جهان وجود دارد که البته حدود 30 الی 40 درصد آنها در دوره جنگ جهانی دوم ساخته شده است. در اروپا از سال 2015 در مجموع حدود هزار کیلومتر دیوار مرزی ساخته شده است. هماکنون در ۷۷ کشور جهان، دیوارهای مرزی احداث شده یا برنامه ساخت آن طراحی گردیده که از میان آنها، هفت دیوار در حال تکمیل است.
در سالهای اخیر، احداث دیوارهای مرزی در غرب آسیا نیز گسترش یافته است. علاوهبر ترکیه که برای احداث دیوار 242 کیلومتری در مرز با ایران اقدام کرده است، دولت ایران نیز با در پیش گرفتن سیاست انسداد مرزی از طریق ساخت حائل در برخی نقاط نظیر مرز ایران با پاکستان، افغانستان و شمال عراق، بهدنبال اعمال کنترل و مدیریت مؤثر و مطلوب در مرزهاست.
اخیراً دولت عراق اعلام کرده است، این کشور برنامههایی برای احداث دیوار بتنی در مرز با سوریه دارد. سرتیپ «قیس المحمداوی» جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش عراق با اشاره به اینکه از دو سال پیش، اقدامات بسیار خوبی برای تأمین امنیت مرزها به خصوص در مرز با سوریه انجام شده و فرماندهی مرزبانی با اشراف ستاد مشترک ارتش دستاوردهای خوبی داشتند، اظهار داشته است: «ارتش عراق قصد ساخت دیواری در مرز با سوریه را دارد تا علیرغم استحکامات موجود، تأمین امنیت به صورت مؤثرتری صورت گیرد».
اعلام ساخت دیوار مرزی با سوریه یک روز پس از سفر فالح الفیاض، رئیس سازمان الحشد الشعبی به سوریه و دیدار با بشار اسد و گفتوگو درباره تجمیع تلاشها برای تأمین امنیت مرزهای مشترک دو کشور، صورت میگیرد.
بررسی وضعیت میدانی و امنیتی در عراق و همچنین اظهارات مقامات این کشور نشان میدهد که «تأمین امنیت» و «دفع خطر تروریستهای تکفیری» از طریق انسداد مسیر تردد عناصر تروریستی و بقایای آنها از سوریه به عراق، مهمترین هدف اعلامی از ساخت دیوار بتنی در قسمتهایی از مرز عراق با سوریه است. نکته قابلتوجه اینکه مناطق مرزی عراق با سوریه، «عمق راهبردی» تروریستهای داعش محسوب میشود که افزون بر کارکردهای عملیاتی برای داعش در خاک عراق، ارسال تجهیزات و مهمات به عناصر تروریستی در عراق نیز از این مسیر صورت میگیرد.
درحال حاضر، عراق با مشکلات مختلفی در ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی در داخل و خارج از این کشور مواجه است. یکی از چالشهای عمدهای که در این زمینه وجود دارد، تردد بقایای داعش در امتداد مرزهای سوریه است که حتی نیروهای امنیتی عراق را نیز با تهدیدها و دردسرهای بزرگی مواجه کرده است.
دارا بودن مرزهای طولانی (650 کیلومتر) با سوریه منجر به بروز مسائل و مشکلات حاد مرزی و امنیتی برای عراق شده است، همچنانکه ضرورت جلوگیری از ورود بقایای داعش از سوریه به عراق، مهمترین متغیر دخیل در ساخت دیوار بتنی در امتداد مرزی عراق در استان الانبار با سوریه است.
بنابراین اگرچه در ضرورت احداث دیوار مرزی در بخشهایی از مرز عراق با سوریه شکی نیست، اما نکته بسیار مهمی که نباید از آن غافل شد این است که هشیاری دولت عراق نباید اجازه دهد دیوار مرزی به فرصتی برای آمریکا جهت «بهرهبرداریهای نظامی، امنیتی و سیاسی» در این کشور و منطقه تبدیل شود.
در سالهای اخیر، آمریکا همواره به دنبال قطع ارتباط زمینی و تزانزیتی نیروهای سوری و عراقی و گروههای مقاومت اسلامی در دو کشور بوده است. دیوار مرزی میتواند به امتیازی برای آمریکا بهمنظور پیشبرد این هدف تبدیل شود؛ آنهم در شرایطیکه پایگاههای نظامی آمریکا در دو سوی مرز عراق و سوریه با توجه به کارکردهای حمایتی آنها از برخی گروههای تروریستی، از عوامل اصلی بحرانساز و امنیتزدا در دو کشور بهشمار میروند.
امروز بخش مهمی از امنیت عراق از طریق حضور و مشارکت گروههای مقاومت در مناطق غربی که به شرق سوریه نیز اشراف اطلاعاتی و عملیاتی دارند؛ تأمین میشود. بدون رفع خطرات امنیتی در سوریه و از بین بردن عناصر، مواضع و محل تجمع تروریستها در این کشور، دستیابی به ثبات و امنیت در عراق امری دشوار و چه بسا غیرممکن است.
بههماناندازه که احداث دیوار بتنی برای جلوگیری از تردد تروریستها در مرز عراق و سوریه ولو در بخشهایی از خطوط مرزی، میتواند اقدامی لازم و ضروری باشد، تدبیر و ایجاد سازوکارهایی برای حفظ ارتباط زمینی و هماهنگی بین نیروهای سوری و عراقی و همچنین گروههای مقاومت در دو سوی مرزها نیز در این راستا امری «راهبردی و حیاتی» است.
موانع مرزی اگرچه از طریق انسداد مسیر تردد گروهها و عناصر تروریستی، میتواند در ارتقاء سطح امنیت و ثبات عراق مفید و کارآمد باشد، اما آنچه به استمرار امنیت عراق در «درازمدت» و مهار کامل تروریسم در این کشور کمک میکند، هماهنگی بین نیروهای عراقی و سوری و همچنین اتحاد و ارتباط مقاومت اسلامی دو کشور است که از نظر امنیتی و میدانی در هم تنیدهاند.
0 Comments