جدیدترین مطالب
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
تحلیلی بر تلاش آمریکا و چین برای تقویت توانمندیهای نظامی متقابل
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: نیروی دریایی آمریکا پروژهای را با هدف تبدیل سکوهای نفتی مازاد به پایگاههای دفاع موشکی متحرک در اقیانوس آرام و برای مواجه با تهدیدات چین در دستور کار قرار داده است. این سکوها قرار است در پاسخ به تهدیدات موشکی فزاینده چین در منطقه اقیانوس آرام مستقر شوند. انتظار میرود سکوهای تبدیل شده به پایگاه دفاع موشکی، نقش مهمی در افزایش قابلیتهای دفاع هوایی ایالات متحده و کمک به ماموریتهای ضربتی این کشور ایفا کنند.
عقبنشینی نیروهای روسیه از قفقاز جنوبی؛ راهبرد یا تاکتیک؟
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل قفقاز گفت: به دنبال انتشار خبری مبنی بر آنکه کرملین به طور ضمنی تأیید کرد که صلحبانان روس از منطقه قرهباغ عقب میکشند و سلاحها و تجهیزات خود را به همراه میبرند، این پرسش به طور جدی مطرح است که آیا روسیه میخواهد منطقه قفقاز جنوبی را به غرب واگذار کند؟
اهمیت راهبردی کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل شبه قاره گفت: هند و امارات متحده عربی کار بر روی اولین مرحله از ایجاد کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا معروف به کریدور آیمک (عربمِد) که به عنوان مسیری جایگزین برای تنگه هرمز و طرح جاده ابریشم چین معرفی شده بود را آغاز کردهاند. اگرچه برخی گمانهزنیها مطرح است که با ادامه جنگ در غزه و التهاب در خاورمیانه، ممکن است کار بر روی این کریدور به حاشیه رانده شود.
أحدث المقالات
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
تحلیلی بر تلاش آمریکا و چین برای تقویت توانمندیهای نظامی متقابل
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: نیروی دریایی آمریکا پروژهای را با هدف تبدیل سکوهای نفتی مازاد به پایگاههای دفاع موشکی متحرک در اقیانوس آرام و برای مواجه با تهدیدات چین در دستور کار قرار داده است. این سکوها قرار است در پاسخ به تهدیدات موشکی فزاینده چین در منطقه اقیانوس آرام مستقر شوند. انتظار میرود سکوهای تبدیل شده به پایگاه دفاع موشکی، نقش مهمی در افزایش قابلیتهای دفاع هوایی ایالات متحده و کمک به ماموریتهای ضربتی این کشور ایفا کنند.
تاثیر توافق امارات و رژیم صهیونیستی بر تعمیق اختلافات در خاورمیانه
سنزیا بیانکو و هیو لوت در تحلیلی که سایت اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا منتشر کرد، نوشتند: اگرچه این توافق برای آن طراحی شده است که آغازگر دوره جدیدی در روابط اسرائیل با شیخ نشینهای حاشیه خلیج (فارس) باشد، اما ممکن است کلید باز کردن قفل صلحی گستردهتر میان اعراب و اسرائیل نباشد. این توافق باعث شد فلسطینیها بار دیگر احساس کنند که بهای جاه طلبیهای ژئوپلیتیک دیگر کشورها را پرداخت میکنند.
چارچوب زمانی اعلام این توافق بدون تردید بسیاری از دیپلماتها را گرفتار وضعیت بدی کرد، اما از بسیاری جهات جای تعجبی نداشت. اسرائیل و شیخنشینهای حاشیه خلیج (فارس) به ویژه امارات و بحرین و عربستان، سالهاست در حال افزایش تعاملات دو جانبه هستند. با وجودی که این تعاملات بیشتر بر تبادل اطلاعات متمرکز است اما آنها همکاری را به حوزههای دیگری نیز بسط دادهاند، در مانورهای نظامی مشترک، ابتکارات دیپلماتیک، تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری شرکت کردهاند.
ناسازگاری با ایران و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کاتالیزور مهمی برای شکل گرفتن این اتحاد در حال ظهور بوده است. دولت ترامپ که مشتاق محدود کردن ایران بوده، چنین اقداماتی را ترغیب کرده است.
این توافق برای دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو که هر دو با مشکلات سیاسی داخلی دشواری روبرو هستند، پیروزی به همراه داشته است. در حالی که دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی است، ترامپ از رقیب دموکراتیک خود عقب است و نتانیاهو نیز با ایده فروپاشی دولت ائتلافی و درخواست برای برگزاری انتخابات دوباره روبرو است. توافق با امارات در عین حال به آنها اجازه داد تا از طرح صلح ترامپ برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین که امارات هم از آن حمایت کرده بود، فاصله بگیرند؛ هر دو طرف با وجود اعلام تعهد علنی به آن طرح اشتیاقی به اجرای آن ندارند.
توافق اسرائیل و امارات با وجود برخی خطرات برای محمد بن زاید نیز نه ظاهر دستاوردهای سیاسی همراه داشته است، اما امارات به زودی به سومین کشور جهان عرب، بعد از مصر و اردن، تبدیل خواهد شد که با اسرائیل توافق صلح امضا کرده است. امارات مصالحه بزرگی کرده و برای این کار یکی از بزرگترین تابوهای سیاسی و اجتماعی جهان عرب را شکسته است. کشورهای عرب به طور جمعی متعهد به عادی سازی روابطشان با اسرائیل در ازای یک توافق صلح کامل اسرائیلی-فلسطینی بودهاند. امارات با این کار انگیزهای مهم را که ممکن بود محرک اسراییل برای خاتمه به اشغال باشد از بین برده است.
مشخص نیست که افکار عمومی کشورهای عرب و مسلمان به ویژه در منطقه خلیج (فارس) چه واکنشی به این توافق خواهند داشت. مقامات اماراتی مدام تاکید میکنند که این توافق در ازای وعده اسرائیل به تعلیق هر گونه اقدام در جهت الحاق کرانه باختری امضا شده است. با وجودی که هدف امارات این است که خود را به عنوان تنها بازیگر عرب نشان دهد که قادر به جلوگیری از الحاق شده است، اما از نظر بسیاری از فلسطینی ها حرفهای امارات با واقعیت روزانه زندگی آنها در مغایرت است.
شاید این عادی سازی روابط، اسراییل را فعلا از اعلام رسمی حاکمیت بر کرانه باختری منصرف کرده باشد یا دست کم پوششی را در اختیار نتانیاهو قرار داده باشد تا در پس آن این کار را فورا انجام ندهد اما اسرائیل مجبور به انجام مصالحهای نبوده است. به رفتار افراط گرایانه آن پاداش داده شده است. این الحاق دوفاکتو همچنان بدون مانع خواهد بود و یک نظام کنترل را که به نفع اسرائیلیهای یهودی در برابر همسایگان فلسطینی آنها و بیش از پیش شبیه به نظام آپارتاید است، تحکیم میکند. نتانیاهو همین حالا هم گفته است که این توافق فقط الحاق را تعلیق کرده و در نهایت الحاق انجام خواهد شد و این نتیجهای است که خطر افشای موضع امارات در این خصوص را در بر دارد.
ممکن است این توافق در را به روی دیگر شیخ نشین های خلیج (فارس) برای پیروی از آن باز کند. بعید است همکاری محدود میان اسراییل و عربستان به این زودی به عادی سازی روابط منجر شود اما ممکن است عربستان بحرین را به عادی سازی روابط ترغیب کند.
با این حال بعید است توافقات دوجانبه دورانی از صلح منطقهای را به همراه داشته باشد. روابط نزدیکتر امارات و اسرائیل می تواند در واقع اختلافات عمیق منطقه را محکمتر کند. اقدام امارات و اسرائیل (و آمریکا) علیه ایران و متحدان منطقهای آن یا علیه ترکیه در شرق مدیترانه میتواند به بیثباتی بیشتر منجر شود و این باور غلط را ترغیب کند که مناقشات بسیار منطقه را میتوان از طریق سیاستهای مجموع صفر حل کرد، در حالی که همه شواهد خلاف آن را نشان میدهد. شرکا و متحدان اسراییل و امارات در آمریکا و نیز اروپا باید به سختی تلاش کنند تا اطمینان یابند که این توافق به عنوان تشدید رقابت ژئوپلیتیک معنا نمیشود. در عوض، آنها باید از این فعالیت دیپلماتیک برای احیای بسیاری از ابتکارات دیپلماتیک و تلاشهای تنشزدایی متوقف شده در خاورمیانه بهره بگیرند.
0 Comments