در ماه مارس، محسن دلاویز به عنوان مدیر عامل شرکت KEPCO (Khazar Exporationand Production ) – شرکت نفت خزر – (جزء شرکت ملی نفت ایران) انتخاب شد که مسئول بهره برداری از معادن ایران در دریای خزر است. در پی لغو تحریم های بین المللی اعمالی علیه ایران در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی، بازسازی ساختاری شرکت ملی نفت ایران آغاز شد.
در اوایل سال جاری، شرکت ملی نفت ایران سه حوزه اکتشافی در دریای خزر و همچنین، پروژه بهره برداری از معدن «سردار جنگل» را در فهرست پروژه هایی قید کرد که می توانند، با مشارکت سرمایه گذاران خارجی در شرایط IPC (قرارداد نفتی ایران) مورد بهره برداری قرار گیرند. در سال های ۲۰۱۲ – ۲۰۱۱ میلادی، پروژه «سردار جنگل» آغاز شد و ذخایر این معدن تا ۲ میلیارد بشکه نفت سبک و ۵۰ تریلیون متر مکعب گاز ارزیابی می شود. اجرای این پروژه به خاطر اعمال تحریم ها که دسترسی به تکنولوژی و تامین مالی پروژه ها در دریای خزر را محدود می کرد، به طول انجامید. در حال حاضر، از همکاری ایران و جمهوری  آذربایجان در طرح بهره برداری از این معدن سخن در میان است. هر دو کشور در این قبیل همکاری های متقابل از تجارب کافی برخوردارند. و اینجا، از بهره برداری از معدن میعانات گازی آذربایجان به نام «شاه دنیز» نیز سخن در میان است (حجم ذخایر این معدن تا ۱,۲ تریلیون متر مکعب گاز ارزیابی شده است). در پروژه «شاه دنیز»، شرکت ملی نفت ایران از جانب ایران، صاحب سهم ده درصدی است. گفتنی است که در سال ۱۹۹۶ میلادی، قرارداد مربوط به بهره برداری از معدن دریایی «شاه دنیز» امضا شد. شرکت کنندگان در این قرارداد از این قرار بودند: شرکت BP (اپراتور) – ۲۵.۵ درصد، شرکت Statoil – ۲۵.۵ درصد، شرکت ملی نفت ایران – ۱۰ درصد، شرکت توتال – ۱۰ درصد، شرکت لوکویل – ۱۰ درصد، شرکت TPAO – ۹ درصد و شرکت SOCAR – ۱۰ درصد.
در مقاله این نشریه (وستی کافکازا) با استناد بر سخنان رامین خدا آفرین، مدیر امور بین الملل شرکت استخراج کننده نفت خزر، گفته شده بود که این شرکت دولتی در راستای جذب شرکت های خارجی فعالیت دارد تا در زمینه تامین نیازهای ایران به انرژی در بزرگ ترین آب گیر جهان کمک کند. خدا آفرین اعلام کرد: «ما تلاش می کنیم تا با در نظر گرفتن دخایر مواد هیدرو کربنی در منطقه دریای خزر و همچنین، با کمک نو آوری ها و تجارب شرکت نفت خزر در پروژه های در عمق دریا، مذاکرات با شرکت های بین المللی معتبر را آغاز کنیم و از بودجه مالی و تکنولوژی آنها برای انجام تحقیقات فنی، تجسسی و استخراج در دریای خزر استفاده کنیم».
اخیرا، در شرکت نفت خزر، کمیته مربوط به تسریع روند مذاکرات با متخصصان خارجی تشکیل یافته است که نمایندگان ادارات حقوقی، استخراجی، مهندسی و عمرانی، مالی و بین المللی شرکت نفت خزر را در خود گرد آورده است. این کمیته روی مدل های قراردادی کار می کند که می توانند، به عنوان شالوده کار در بهره برداری از پروژه های تجسسی و استخراجی در دریای خزر مورد استفاده قرار گیرند. خدا آفرین گفت: «ما چند شرکت را با یکدیگر پیوند دادیم که به پروژه های نفتی ایران علاقه مند هستند و خواهان فعال شدن مذاکرات در این زمینه هستند».
براساس طرح انرژی ایران، سرمایه گذاری در معادن نفتی و گازی بیشتر در مناطق جنوبی این کشور متمرکز شده اند که معدن مشترک با قطر به نام «پارس جنوب» در خلیج فارس و چندین معدن نفتی در مرز عراق نیز در آنجا واقع شده اند. در ماه گذشته، ایران با شرکت بزرگ انرژی فرانسه به نام توتال در رابطه با بهره برداری از فاز ۱۱ معدن «پارس جنوب» توافقنامه ای به ارزش ۵ میلیارد دلاری امضا کرد و در حال حاضر، این کشور امیدوار است که در پروژه های بلند مدتش در دریای خزر نیز گام های مشابهی برداشته شود.
براساس خبرهای منتشره، نمایندگان رسمی عرصه نفتی آذربایجان در خصوص همکاری با شرکت نفت خزر در زمینه بهره برداری از معدن گازی «سردار جنگل» ابراز علاقه کرده اند. کارشناسان معتقدند که این می تواند، نخستین پروژه بزرگ در زمینه بهره برداری از معادن نفتی و گازی ایران در دریای خزر باشد، زیرا این کشور در مطالعه ساختارهای زمین شناسی معادن و ذخایر آنها به پیشرفت هایی دست یافته است. محسن دلاویز، مدیر عامل شرکت نفت خزر، با اشاره به تعهدات جدید تهران در قراردادها در زمینه بهره برداری از معادن نفتی و گازی گفت: «احتمال دارد که معدن «سردار جنگل» در چارچوب نفت ایران مورد بهره برداری قرار گیرد». به گفته دلاویز، شرکت های نفتی آذربایجان، بریتانیا، هلند و نروژ برای تاسیس شرکت مشترک با شرکت نفت خزر در منطقه دریای خزر درخواست داده اند.
براساس گزارشات اداره اطلاعات انرژی امریکا، در برهه زمانی از سال ۲۰۰۰ میلادی الی ۲۰۱۲ میلادی، ترکمنستان بیش از ۷۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از دریای خزر استخراج کرده است و بعد از این کشور، روسیه، قزاقستان و جمهوری  آذربایجان قرار دارند. اما، به استخراجات ایران اشاره ای نشده است.
منطقه دریای خزر، یکی از مناطق قدیمی در استخراج نفت در جهان بشمار می رود و منبع بسیار مهم در تولید جهانی انرژی است. ذخایر اثبات شده و احتمالی آن، در حدود ۴۸ میلیارد بشکه نفت و بیش از ۸ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی ارزیابی شده است.

منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت فرهنگ وارشاداسلامی