احمد دستمالچیان در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به سفر محرمانه رئیس سازمان اطلاعات مصر به سوریه، دیدار با مقامات این کشور در دمشق و اخبار منتشر شده مبنی بر بحث درباره راهکار مقابله با ترکیه در کشورهای عربی خاطرنشان کرد: بعدازاینکه ترکیه در سوریه به‌طور مستقیم حاکمیت ملی این کشور را نقض و با تروریست‌های ادلب همراهی و آن‌ها را به لیبی اعزام کرد، شاهد همراهی و اتحاد جدیدی میان کشورهای عربی علیه ترکیه هستیم.

شکل‌گیری توازن قوای جدید

وی افزود: با توجه به اختلافات شدید میان مصر و ترکیه پس از سقوط مرسی و روی کار آمدن السیسی، مقامات مصر و برخی کشورهای عربی به دنبال برقراری توازن‌های بین العربی هستند تا نشان دهند از سوریه در برابر تجاوزات ترکیه حمایت می‌کنند. این تحرکات، توازن قوای جدیدی را شکل خواهد داد، خصوصاً اینکه مصر با توجه به وزنه عربی سنگینی که دارد می‌تواند بر معادلات علیه ترکیه در عالم عربی تاثیرگذار باشد.

سفیر پیشین ایران در لبنان ضمن تأکید بر اهمیت این سفر و موضوعات مطرح‌شده در آن، به تحولات اخیر در لیبی اشاره کرد و افزود: اخیراً شاهد سفر هیئت لیبیایی از طرف حفتر به سوریه نیز بودیم، چرا که حفتر به دلیل اعزام نیروی نظامی از سوی ترکیه به لیبی با این کشور اختلافات شدیدی دارد. باید این تحولات را در کنار هم بررسی کرد و می‌توان آن مذاکرات را پشتوانه و ضمانت این سفر قرار داد.

دستمالچیان تحولاتی را که در جهان عرب روی می‌دهد، علیه سیاست‌های ترکیه ارزیابی کرد و گفت: در شرایط کنونی جهان عرب بیش از گذشته به حمایت از سوریه توجه نشان می‌دهد. ضمن اینکه از زمانی که عثمانی‌ها جهان عرب را اشغال کردند، اعراب به‌طورکلی دیدگاه مثبتی نسبت به این کشور ندارند و با دید منفی به تحرکات ترکیه نگاه می‌کنند.

این دیپلمات پیشین کشورمان سیاست‌های اخیر ترکیه را در راستای طرح مجدد رویکرد نوعثمانی دانست و افزود: اقدامات دولت اردوغان باعث شده برانگیختگی عربی و ذهنیت تاریخی آن‌ها دوباره زنده شود و به آن‌ها این توجه را بدهد که باید جلوی تجاوز و توسعه‌طلبی ترکیه گرفته شود.

ذهنیت عربی به نفع ترکیه نیست

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه همچنین اختلافات عربستان و ترکیه را دیرینه برشمرد و گفت: در شرایط کنونی ذهنیت عربی به نفع ترکیه نیست و همین باعث می‌شود محور عربی بیش از گذشته علیه ترکیه متحد شوند. ضمن اینکه رویکرد نوعثمانی اردوغان و به‌ویژه نظر سوئی که از گذشته نسبت به ادلب نشان داده، باعث شده موازنه قدرت جدیدی به وجود بیاید که آثار خود را نشان خواهد داد.

دستمالچیان با اشاره به اعزام گروه‌های تروریستی حامی ترکیه از شمال سوریه به لیبی که در سفر رئیس دستگاه اطلاعاتی مصر به دمشق مورد بحث قرار گرفته است، اظهار داشت: لیبی برای امنیت ملی مصر بسیار اهمیت دارد و به‌نوعی حیاط‌خلوت این کشور از نظر امنیتی بوده است. هرگونه تحولاتی در لیبی مستقیماً بر امنیت ملی مصر اثر می‌گذارد. کنش‌ها و واکنش‌هایی که میان اعراب شاهد هستیم نتیجه تحرکاتی است که ترکیه انجام می‌دهد و جهان عرب هم به آن واکنش نشان می‌دهد.

تقویت محور عربی علیه ترکیه

وی تأکید کرد: اگر اردوغان نسبت به این موضوع توجه نشان ندهد شاید در آینده این محور بیش از گذشته خود را در برابر ترکیه تقویت کند و این همان چیزی است که روس‌ها هم خواهان ایجاد آن هستند تا از این فرصتی که به دست می‌آید استفاده لازم را ببرند.

سفیر پیشین ایران در لبنان با اشاره به سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دولت اردوغان، ادامه داد: ترکیه به دلیل مشکلات عدیده‌ای که در داخل به لحاظ اقتصادی و همچنین بالا گرفتن بحران قومیت‌ها دارد، در تلاش است بحران‌های موجود خود را به خارج از ترکیه منتقل کند. زمانی مسئله کردها و زمانی هم موضوع ادلب را پیش می‌کشد و با این‌ها بازی می‌کند و یا مسئله فشار بر اروپا از طریق آزادسازی آوارگان سوری را دنبال می‌کند.

وی تأکید کرد: به نظر می‌رسد این کشور آینده آرامی نداشته باشد و بیش از گذشته به سمت بحران‌ها کشیده شود. نیروهای مخالف این دولت از تضادهای داخلی ترکیه و خصوصاً تحرکات گذشته دولت و مسائلی که در سفر اردوغان به مسکو پیش آمد استفاده خواهند کرد و او را بیش از گذشته تحت‌فشار قرار خواهند داد.