این فضای وسیع حول محور آسیا و اقیانوسیه و دو اقیانوس بزرگ آن (اقیانوس آرام و هند) است که گستره آن از سواحل شرق آفریقا تا سواحل آمریکایی اقیانوس آرام شرقی امتداد دارد. این امر منطقه را به یک اولویت سیاست خارجی و راهبرد قدرت نرم فرانسه تبدیل کرده است.

موازنه منطقه از چند جنبه مستقیم و محسوس برای فرانسه اهمیت دارد. در حالی که حوزه اقیانوس‌های هند و آرام از نظر اقتصادی بسیار متنوع است، این منطقه شش عضو «گروه جی 20» در آسیا و اقیانوسیه (استرالیا، چین، هند، اندونزی، ژاپن و کره‌جنوبی) را شامل می‌شود. همچنین وجود کشورهای مهم اقیانوس آرام و اقیانوس هند از کانادا، مکزیک و آفریقای جنوبی تا ایالات متحده، نشان‌دهنده اهمیت روزافزون آن در حکمرانی جهانی است.

حوزه اقیانوس‌های هند و آرام در حال حاضر به‌دلیل مجموع ارزش‌های بین‌المللی و جریان تجارت جهانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین ترتیب در جهانی‌شدن نقش اساسی دارد. اهمیت روزافزون حوزه اقیانوس‌های هند و آرام در تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی، منطقه را به یک بازیگر کلیدی تبدیل کرده که بر روند تعیین استانداردها تاثیرگذار است.

با توجه به موقعیت جمعیتی و اقتصادی منطقه و ظرفیت منابع انرژی، این منطقه از نظر تنوع زیستی و تغییرات آب و هوایی از اهمیت اساسی و جهانی برخوردار است. این امر به‌ علت مسیر اقتصادهای بزرگ نوظهور آسیا و نقش دولت‌های جزیر‌ه‌ای کوچک اقیانوس آرام است که به‌صورت ویژه در زمینه ایجاد حرکت و تقویت بسیج منابع در معرض تهدید هستند.

در چارچوب این فضای وسیع، اگرچه منطقه آسیا و اقیانوسیه از سیاست‌های همکاری و حمایت‌ از توسعه بین‌المللی سود برده، اما همچنین به‌طور فزاینده‌ای یک بازیگر مهم و اساسی است که فرانسه باید از طریق سرزمین‌های ماورای خود با آن همکاری کند. اهمیت و تأثیر جمعیتی منطقه در صحنه بین‌المللی، آن را به کانونی برای بهبود حقوق بشر و حاکمیت قانون در سراسر جهان تبدیل کرده است.

گزارش حاضر، خلاصه‌ای از ترجمه متن کامل سند «راهبرد فرانسه در حوزه اقیانوس‌های هند و آرام» است که وزارت خارجه فرانسه منتشر کرده و دبیرخانه شورای راهبردی روابط خارجی جهت استفاده پژوهشگران، متن آن را ترجمه نموده است. بی‌شک ادعاها و موارد مطرح شده در این گزارش الزاما مورد تایید دبیرخانه شورای راهبردی روابط خارجی نیست.

ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه در مقدمه این سند آورده است:

(فرانسه به عنوان بخشی از مجموعه حوزه اقیانوس‌های هند و آرام[1]، قلمرو بزرگی در منطقه دارد که شامل 93 درصد از منطقه اقتصادی- انحصاری آن با 1.5 میلیون شهروند فرانسوی است. فرانسه ضمن حفظ حضور نظامی قدرتمند با حدود 8000 نیرو، به لحاظ تجاری به شدت به 7000 شرکت تابع و 150،000 مهاجر فرانسوی ساکن در این مناطق متکی است. به همین ترتیب، فرانسه نقش رو به رشدی در این منطقه گسترده ایفا می‌کند که ثبات آن برای صلح و امنیت، چند جانبه‌گرایی، حفظ مصالح عمومی، تجارت و توسعه اقتصادی جهانی ضروری است و همه این موارد به صورت مستقیم، تاثیر محسوسی بر منافع این کشور دارند. همان‌طور که رئیس جمهور فرانسه در سخنرانی خود در گاردن آیلند[2] سیدنی، در تاریخ 2 می‌2018 اظهار داشت، راهبرد حوزه اقیانوس‌های هند و آرام این کشور یک پاسخ جامع نسبت به چالش‌های منطقه‌ای است، چرا که فرانسه به عنوان یک قدرت میانجی، جهانی و ثبات‌ساز عمل می‌کند. راهبرد حوزه اقیانوس‌های هند و آرام فرانسه مبتنی بر چهار ستون اصلی است:

• تقویت مشارکت این کشور در حل‌وفصل بحران‌های منطقه‌ای، حفاظت از مسیرهای کشتیرانی (حمل و نقل) و مبارزه با تروریسم، افراط‌گرایی و جرائم سازمان یافته؛
• تقویت مشارکت‌های خود با بازیگران اصلی منطقه که با آن‌ها دارای ارزش‌ها و علایق مشابه است، مانند استرالیا، هند، اندونزی، ژاپن، نیوزلند، سنگاپور و کره‌جنوبی و همچنین تعمیق روابط‌ با چین، از جمله در چارچوب اتحادیه اروپا به عنوان یک شریک مهم که نیازمند همکاری با آن است، به خصوص توسعه همکاری‌هایی که به تعامل متقابل احتیاج دارد؛
• افزایش تعامل با سازمان‌های منطقه‌‌ای، به ویژه «آسه‌آن» که به احتمال زیاد نقش محوری در معماری آسیای چند قطبی و ایجاد فضای کلان حوزه اقیانوس‌های هند و آرام دارد، از این رو، هیچ کشوری نباید از آن حذف و هژمونی آن نباید به هیچ کشوری تحمیل شود؛

• تعهد قاطع به ارتقای مصالح عمومی جهانی مانند آب و هوا، محیط زیست و تنوع زیستی، بهداشت و سلامت، آموزش، فناوری دیجیتال و زیرساخت‌های با کیفیت، ضمن حمایت از مشارکت بیشتر در اتحادیه اروپا به عنوان یک بازیگر حامی توسعه و ثبات پایدار، به ویژه در چارچوب اتصال این اتحادیه به راهبرد اروپا و آسیا.

[1]. هند-آرام (Indo-Pacific) یا گاهی با نام هند-آرام غربی (Indo-West Pacific) یک منطقه در جغرافیای زیستی دریاهای کره زمین است که آب‌های اقیانوس هند، غرب و مرکز اقیانوس آرام، دریاهای مرتبط میان این دو اقیانوس و در مجموع ناحیه اندونزی را پوشش می دهد.

[2] Garden Island