جدیدترین مطالب
تحلیلی بر تقابل نظامی ایران و رژیم صهیونیستی
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: جمهوری اسلامی ایران در واپسین ساعات 26 فروردین، حملهای موشکی و پهپادی را علیه سرزمینهای اشغالی آغاز کرد که تا صبح روز بعد ادامه داشت. این در حالی بود که علی رغم اطلاعرسانی قبلی ایران به برخی کشورهای منطقهای و فرامنطقهای درباره قطعی بودن پاسخ و اقدام نظامی کشورمان، آمریکا و رژیم اسرائیل نتوانستند مانع از انجام این حمله شوند.
چالشهای پیشروی مودی در انتخابات سراسری هند
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل شرق آسیا گفت: علیرغم شانس پیروزی، لیکن احتمالا تعداد کرسیهایی که نارندار مودی، نخست وزیر هند در پارلمان آینده این کشور در اختیار خواهد داشت، کمتر باشد، چون به نظر میرسد مسلمانان و دیگر اقوام هند در انتخابات سراسری به سمت احزاب مخالف حزب حاکم حرکت کنند.
پیچیدگیها و ضرورت مقابله با داعش خراسان
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با قدرتگیری طالبان در افغانستان موضوع داعش خراسان و درگیری این دو گروه و گسترش دامنه تهدیدات امنیتی آن در منطقه بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کرده است، زیرا فعالیتهای تروریستی این گروه تروریستی، اختلال در امنیت منطقه را به همراه دارد. علاوه بر این، حمایت از فعالیتهای انتحاری و افراد مسلح در منطقه، امنیت ایران را نیز به خطر انداخته است. از این رو، داعش خراسان بهعنوان یک تهدید مهم برای امنیت شرقی کشورمان شناخته میشود.
أحدث المقالات
والاستریت ژورنال: سازمانهای اطلاعاتی آمریکا معتقدند پوتین احتمالاً دستور قتل ناوالنی را صادر نکرده است
نشریه «والاستریت ژورنال» روز شنبه هشتم اردیبهشت، گزارش داد که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیدند که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، «احتمالاً» دستور قتل الکسی ناوالنی، سیاستمدار مخالف مسکو، را صادر نکرده است. این گزارش تأکید میکند که واشنگتن رهبر روسیه را از مسئولیت کلی قتل ناوالنی مبرا نکرده است، زیرا این سیاستمدار مخالف با توجه به سوابق خود، چندین بار از سوی مقامات روسی هدف قرار گرفته بود.
مخبر: قدرت جمهوری اسلامی ناشی از پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک است
تهران- ایرنا- معاون اول رئیسجمهور، قدرت جمهوری اسلامی را ناشی از پیشرفت در زمینه علم و تکنولوژی دانست و گفت: ایران آمادگی دارد دستاوردها و پیشرفتهای خود را در اختیار دیگر کشورها قرار دهد و در این تعامل بر خلاف غرب و آمریکا که فقط به منافع خود می اندیشند، ایران منافع متقابل دو طرف را به صورت برد- برد مدنظر قرار میدهد.
با سوء استفاده از حمله به آرامکو
آمریکا مترصد فروش سلاحهای بیشتر به عربستان
در شرایطی که عربستان با خاطری آسوده تصمیم داشت اوایل نوامبر سهام شرکت آرامکو را به بازار بورس وارد کند وقوع حمله اخیر باعث شد حدود نیمی از تولیدات نفتی و گازی آن متوقف شده و سرمایه گذاری در آن با ریسک بالا به نظر برسد.
انتشار اخبار موفقیت چنین حمله ای ضربه سنگینی بر ادعای بازدارندگی عربستان وارد کرد. عربستان و آمریکا از دیرباز همکاری گسترده نظامی داشتهاند و عربستان از خریداران عمده تسلیحاتی آمریکایی از جمله تجهیزات دفاع ضد موشکی است. این همکاری از زمان حمله نظامی عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ گسترش یافت و حتی چند هزار نظامی آمریکایی در عربستان مستقر شدند. با این همه اعلام اینکه ارتش یمن با 10 فروند پهپاد تهاجمی توانسته همه سامانه های پدافندی عربستان را پشت سر بگذارد و چنین حمله ای را ترتیب دهد جای پرسشهای زیادی را نسبت به کارآمدی تسلیحات نظامی آمریکا مستقر در عربستان باقی گذاشته و آنها را به طور جدی به چالش کشیده است.
البته وزارت دفاع عربستان اعلام کرد که در این حملات از 18فروند هواپیمای بدون سرنشین دارای 7 موشک پیشرفته کروز با دقت بالا استفاده شده است.
رایان کراکر، سفیر سابق آمریکا در عراق در مصاحبه ای گفته بود: «عبور این تعداد پهپاد یا موشک کروز از میدان دید رادارهای پیشرفته عربستان عجیب است و من یک سوال دیگر هم دارم. ما در بحرین پایگاه نظامی مفصلی داریم. ناوهای ما دائما در خلیج فارس بالا و پایین میروند… اگر این موشکها یا پهپادها از فراز خلیجفارس عبور کرده اند آیا نیروهای آمریکایی آنها را رصد کردهاند؟… اگر نه، حتما باید یک تحقیق و تفحص فوری و مفصل در این باره و علت این ناکارآمدی صورت گیرد… این میتواند از نظر امنیتی و فنی بسیار حیاتی باشد.»
با درنظر داشتن چنین دغدغه هایی پادشاه عربستان اعلام کرده است که « پس از تکمیل تحقیقات درباره حمله به آرامکو، اقدامات مناسب برای تامین امنیت خود را اتخاذ می کنیم.» در چنین فضایی، به نظر می رسد رئیس جمهور آمریکا که قبلا گفته بود عربستان بدون پشتیبانی آمریکا «دو هفته هم دوام نمیآورد.» حالا زمان را مناسب دیده و در پی ترتیب دادن معامله بزرگ تسلیحاتی دیگری است.
در دهه اخیر عربستان و آمریکا برای خرید و فروش سلاح کم بهانه تراشی نکرده اند. اگر در عرصه واقعیت ها هم بهانه ای نیافتند به تهدیدات ساختگی روی آورده اند.
پاییز سال گذشته بود که جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، با ابراز نگرانی نسبت به حجم بالای تسلیحاتی که روانه خاورمیانه می شود گفت که آمریکا، خاورمیانه را به یک «انبار باروت» تبدیل کرده است. به گفته او، میزان تسلیحاتی که وارد منطقه میشود، «غیرقابل باور» است.
طبق آخرین گزارش انستیتو پژوهشهای صلح (سیپری) که در استکهلم، پایتخت سوئد مستقر است بالا رفتن میزان صادرات جنگافزار از ابتدای سال ۲۰۱۴ تا پایان سال ۲۰۱۸ به نسبت دوره پنج ساله قبل از آن، در وهله اول به دلیل افزایش تقاضای کشورهای خاورمیانه و در راس آنها عربستان بوده است. واردات جنگافزار عربستان در این دوره ۱۹۲ درصد بیش از دوره پنج سال قبل گزارش شده و به تنهایی ۱۲ درصد از کل جنگافزارهای فروخته شده در این دوره را خریده است.
در سال ۲۰۱۵ هزینه خریدهای نظامی این کشور به بالاترین حد خود که ۱۳ درصد تولید ناخالص داخلی بود رسیده بود. در سال ۲۰۱۸ عربستان با صرف حدود ۶۷٫۶ میلیارد دلار، ۸٫۸ درصد تولید ناخالص داخلی خود را به بالا بردن توان نظامی اش اختصاص داد. در مقایسه باید گفت دیگر کشورهایی که از نظر هزینههای نظامی در سطح جهان رتبههای اول تا پانزدهم را دارند، کمتر از ۴ درصد تولید ناخالص داخلی خود را در سال ۲۰۱۸ به این کار اختصاص داده بودند. با انتشار این گزارش، نشریات اروپایی عربستان را بزرگترین زرادخانه سلاح های پیشرفته در جنوب خلیج فارس توصیف کردند.
سال ۲۰۱۸ عربستان سعودی پس از آمریکا و چین سومین کشور به لحاظ هزینه های نظامی بوده است و آمارها نشان می دهد که عربستان حتی از روسیه و فرانسه و بریتانیا هم بالاتر ایستاده است.
از سویی فروش اسلحه برای اقتصاد آمریکا یک حوزه حیاتی است که اثر قابل توجهی بر میزان تولید ناخالص داخلی و درآمد کلی این کشور دارد. بر اساس آمارهای مربوط به قراردادهای نظامی که کنگره آمریکا منتشر کرده است ترامپ در نخستین سال ریاست جمهوری خود گزارش فروش ۸۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار اسلحه را در قالب فروشهای عمده تسلیحاتی به کنگره ارائه کرده است. او جزو روسای جمهوری بوده که بیشترین میزان قراردادهای فروش سلاح را در دهههای اخیر به ثبت رسانده و مقصد نیمی از آنها هم عربستان بوده است.
با وقوع حملات آرامکو سی. ان. ان در گزارشی نوشت: «پهپادها میلیاردها دلار خرید نظامی عربستان را به چالش کشیدند.» این شبکه خبری با تشریح جزئیات فنی حملات آرامکو، به لحاظ نظامی آن را سرفصل جدیدی در محاسبات تسلیحاتی ارزیابی کرد.
در این گزارش آمده: موشکهای کروزی که ظاهرا در این حملات استفاده شده نسخه بازسازی شده موشکهای روسی دهه ۱۹۷۰ میلادی است و پهپادها هم با وجود پیشرفت فراوان هنوز یک سلاح جدی مخرب محسوب نمیشوند. با این همه ترکیبی از چند موشک کروز و پهپاد که روی هم یک میلیون دلار هم نمیارزیدند توانستند با عبور از بالای سر تجهیزات چند میلیارد دلاری که عربستان خریداری کرده به تاسیسات آرامکو ضربه بزنند و ۵ درصد تولید نفت جهان را مختل کنند.
در چند سال گذشته دولت آمریکا و عربستان با وجود انتقادهای مطرح شده، به هر شکل ممکن رابطه تسلیحاتی خود را ادامه داده اند و اتفاقا دولت ترامپ فروش اسلحه به عربستان سعودی را افزایش داده است. سازمان ملل با انتقاد از کشتار هدفمند غیرنظامیان، جنگی که عربستان در یمن به راه انداخته را «بدترین بحران انسانی جهان» توصیف کرد.
در عین حال پس از قتل خاشقجی، منتقد میانه رو عربستانی، حساسیتها در آمریکا نسبت به معاملات تسلیحاتی با این کشور بیشتر شد و مساله رابطه با عربستان به شکافها میان دولت ترامپ و کنگره دامن زد. در پی آن شماری از قانونگذاران آمریکایی خواهان توقف فروش سلاح به عربستان شدند. خرداد ماه امسال جلسه کنگره با مقامات دفاعی آمریکا برای بررسی فروش تسلیحات به عربستان سعودی به میدان انتقاد تند از سیاست های رئیس جمهور این کشور تبدیل شد و آنها استدلال های دولت برای اضطراری بودن تهدیدهای ایران و لزوم دور زدن کنگره برای فروش تسلیحات به عربستان را رد کرده و ادعاهای دولت در این زمینه را “ساختگی” خواندند. با این حال ترامپ مصوبه کنگره علیه فروش تسلیحات به عربستان و امارات را وتو کرد.
با اینکه ترامپ بارها نشان داده است که سیاستهای دولتش در خاورمیانه کاملا هم راستا و همسو با سیاستهای عربستان سعودی شده است اما اهداف پشت پرده این رئیس جمهور تاجر مسلک آمریکا را نباید نادیده گرفت. زمانی که جمال خاشقجی، در داخل ساختمان کنسولگری عربستان کشته شد ترامپ نگرانی سناتورهای آمریکایی از بابت ادامه کمک نظامی آمریکا به عربستان سعودی را بی دلیل دانست و گفت منع فروش سلاح به این کشور « یعنی تنبیه خود آمریکا » و نه تنبیه عربستان! «عربستان ۱۱۰ میلیارد دلار بابت تجهیزات نظامی و چیزهایی میپردازد که در آمریکا شغل ایجاد میکنند. من از ایده توقف سرمایهگذاری ۱۱۰ میلیارد دلاری در آمریکا خوشم نمیآید»!
مواضع ترامپ پس از حملات آرامکو یادآور سخنانی بود که او زمان رقابتهای انتخاباتی آمریکا به آن اذعان کرده بود: عربستان برای ما گاوی شیرده است که هر وقت بخواهبم از آن طلا و دلار می دوشیم و هر وقت شیرش تمام شود آن را سر می بریم.
وی در خصوص اقدامات آمریکا پس از حمله به تاسیسات نفتی آرامکو گفت: « من به سعودیها چنین قولی ندادهام (که از آنها محافظت کنم). ما باید با سعودی ها بنشینیم و راه حلی پیدا کنیم. این یک حمله به عربستان سعودی بود حمله به ما نبود! اما ما قطعا به آنها کمک خواهیم کرد.» و « اگر ما تصمیم بگیریم که دست به اقدامی بزنیم آنها هم باید خیلی درگیر شوند و این شامل هزینهها هم میشود و آنها کاملا این را میفهمند.»
وی در توییترش نوشت: «ما به نفت و گاز خاورمیانه نیاز نداریم. در واقع تعداد معدودی تانکر در آنجا داریم، اما به متحدینمان کمک خواهیم کرد.»
شواهد حاکی از آن است که در سیاست آمریکا نسبت به ساختار حاکمیت عربستان و سیاستهای تهاجمی این کشور بازنگریهایی رخ داده است و پس از بیش از شش دهه آمریکا تلاش دارد حمایت خود را از عربستان مشروط و محدود کند. پیش از این باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا، نیز گفته بود « ممکن است بزرگترین تهدیدی که متوجه آنان است از ناحیه تهاجم نظامی ایران نباشد. بلکه از نارضایتیهای درون خود این کشورها باشد.»
با این حال پتانسیل نهفته در شرایط فعلی عربستان برای بستن قراردادهای جدید تسلیحاتی میلیاردی و بلعیدن سهم بالایی از درآمد ناشی از پول نفت این کشور چیزی نیست که ترامپ بتواند آن را نادیده بگیرد. او کاملا از عطش سیری ناپذیر سران سعودی و احساس ناامنی ناشی از ساختار کهنه دیکتاتوری و سیاست داخلی برآمده از آن و عواقب سیاست خارجی تنش زای این کشور آگاه است.
جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا، گفته بوده هیچ یک از سیستم های دافع هوا قادر به دفع حملات هوایی که اخیرا بالای پالایشگاه های نفتی عربستان سعودی، با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین صورت گرفت، نیست و ایالات متحده هم نمی تواند «چهار چشمی» مراقب خاورمیانه باشد. اطلاعات، نظارت و شناسایی امریکا بر تهدیدات علیه ایالات متحده متمرکز است و همیشه همه آنچه در منطقه رخ میدهد را نمیتوانیم ببینیم!
یک منبع ارشد وزارت دفاع روسیه دراین باره با عبارات کنایه آمیز نسبت به تجهیزات دفاعی آمریکا گفت که به لطف ایالات متحده امریکا در عربستان سعودی نه تنها یک سیستم راکتی، بلکه قدرتمندترین سیستم دافع هوا مستقر شده است، اما به دلیل کارایی پایین سیستم های راکتی خود نتوانست حمله را دفع کند.
حملات اخیر نشان داد که عربستان با وجود هزینه های هنگفت نظامی، تا چه حد در برابر تجهیزات نه چندان پیشرفته نظامی آسیبپذیر است و چگونه ائتلاف تحت رهبری اش در مقابل حوثیهای یمن، گروه مسلحی که در فقیرترین کشور خاورمیانه مبارزه می کند، ناتوان شده و به جنگی فرسایشی افتاده است. تحولات عربستان که حالا حقیقتا به انبار باروتی بدل شده است در آینده نزدیک روشن می کند که چه نوع جنگ افزار کشتارجمعی و کنترل تسلیحات دیگری را وارد خاورمیانه خواهد کرد تا همچنان مجری راهبرد بازی وحشت غرب در منطقه باشد.
0 Comments