شورای راهبردی آنلاین – رصد: در اوایل آوریل 2020، چین مجموعهای از اقدامات تهاجمی در دریای جنوبی چین را آغاز کرد که عبارت بودند از ایجاد مناطق اداری در جزایر مورد مناقشه، غرق کردن یک کشتی ویتنامی و اعزام یک ناو هواپیمابر به این منطقه. این امر بیانگر جاهطلبیهای منطقهای چین و بهویژه هدف این کشور برای تصرف مالکیت 85 درصد از دریای جنوبی چین طبق ادعای «نه – خط - فاصله» است، این ادعا با کنوانسیون سازمان ملل در مورد حقوق دریا و تعریف آن بهعنوان منطقه منحصراً اقتصادی متناقض است.
وبسایت موسسه مطالعات جنگ و صلح هند در یادداشتی نوشت: مقاله حاضر معتقد است که چین از همهگیری کووید-19 برای پیشبرد موضع راهبردی خویش در این منطقه بهرهبرداری کرده است. هدف نهایی نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق چین، خروج از «اولین حلقه جزایر» است که از ژاپن شروع و به فیلیپین ختم شده و همه «دریاهای نزدیک» چین را دربرمی گیرد. این امر به چین امکان میدهد تا دروازهای به اقیانوس آرام و پلتفرمی برای چالش هرچه بیشتر آمریکا در این منطقه اختیار داشته باشد.
چالشی برای وضع موجود
در طول چند دهه گذشته، دریایی جنوبی چین محل مناقشات ارضی و دریایی متعددی بوده است. در بررسی مقایسهای، برای نیروی دریایی چین بهرهبرداری از ضعف نیروی دریایی آمریکا در دریای جنوبی چین در مقایسه با دریای زرد و دریای شرقی چین راحتتر است. درحالیکه آمریکا هیچ پایگاه دریایی در دریای جنوبی چین ندارد، ارتش خلق چین به بهترین نحو تجهیز شده و در سالهای اخیر توانمندیهای خود را شدیداً ارتقا داده است.
بین سالهای 2015 و 2017، ارتش چین تقریباً 400 هزار تن کشتی نیروی دریایی را به آب انداخته است که تقریباً دو برابر تولید کشتیسازی آمریکا در دوره مشابه است. نیروهای چینی مستقر در جزیره «هاینان» سریعتر از نیروهای آمریکایی مستقر در جزیره «گوام»، به هر دو جزیره «اسپرتلی» و «پاراسل» دسترسی دارند. ارتش چین برای گسترش موفقیتآمیز نفوذ خود به خارج از اولین حلقه جزایر، باید به قدرت برتر دریای جنوبی چین تبدیل شوند. ازاینرو، چین از بحران بهداشتی کووید-19 بهعنوان فرصتی دریایی بهرهبرداری کرده است.
خلأ قدرت دریایی
اقدامات اخیر دولت چین، تلاشی برای پر کردن خلأ برجایمانده از آمریکا در دریای جنوبی چین بوده است.
27 مارس، ناوگروه ضربتی یواس اس تئودور روزولت نیروی دریایی آمریکا به پایگاه دریایی در گوام رسید و دریای فیلیپین را بدون اعزام نیروی جایگزین ترک کرد. این ناوگروه چارهای جز ترک فیلیپین نداشت، زیرا کووید-19 به عرشه سرایت کرده و یکچهارم از خدمه را مبتلا کرده بود. بدین ترتیب، همهگیری توانایی عملیاتی آمریکا در این منطقه، بهویژه گشتهای بیرونی برای تضمین آزادی کشتیرانی را تضعیف ساخت. چین به دنبال پر کردن این خلأ ناشی از کاهش حضور دریایی آمریکا بود. از سوی دیگر، کشورهای جنوب شرق آسیا و آمریکا تلاش خود را به مقابله با کووید-19 متمرکز کردهاند که توجه به دیگر حوزهها، نظیر نظارت بر تحرکات نظامی و سیاسی چین را تحت تأثیر قرار داده است.
چین این رویکردهای تهاجمی خود در قبال ویتنام و مالزی را نیز دوچندان کرده است. در 3 آوریل، یک کشتی اجرای قانون دریایی چین یک قایق ماهیگیری ویتنام را در نزدیکی جزایر پاراسل غرق کرد. 13 آوریل، ناو هواپیمابر لیائونینگ و پنج کشتی جنگی همراه آن برای انجام رزمایش دوربرد در منطقهای نزدیک جنوب تایوان در دریای جنوبی چین، تنگه میاکو را درنوردید. چین با رزمایش نظامی در مقیاس بزرگ میخواهد نشان دهد که همهگیری ارتش چین را برخلاف دیگر نیروهای دریایی متوقف نکرده است. همچنین، شورای دولت چین ساخت مناطق اداری در جزایر اسپرتلی و پاراسل را تصویب کرده است. ترکیب اقدامات نظامی و سیاسی حاکی از آن است که چین در ایجاد نظم منطقهای دریایی به رهبری پکن، تسخیر جای آمریکا و تبدیل شدن به قدرت پیشتاز در دریای جنوبی چین، مصمم است.
اقدامات تحریکآمیز چین بیانگر افزایش تواناییهای گشتی و نظارتی ارتش این کشور است. این اقدامات پیامی به آمریکا و متحدان منطقهای آن است که پکن برای پر کردن خلأ برجایمانده از واشنگتن کاملاً مجهز بوده و نیروی دریایی چین بهتدریج میتواند در این منطقه «آزادی کشتیرانی» همه کشورها را متوقف کند.
نگاهی به آینده
نخست آنکه، چین برای افزایش شانس خود برای عبور از اولین حلقه جزایر، احتمالاً به نظامی سازی جزایر پاراسل، ازجمله از طریق استقرار موشکهای بالستیک ضد کشتی DF-21D، مبادرت خواهد کرد. پکن این اقدامات را از سال 2014 شروع کرده است بهطوریکه این کشور با ساخت فرودگاه و تأسیسات بندری، هفت صخره و تپه دریایی در جزایر اسپرتلی را به جزایر مصنوعی تبدیل کرده است.
دوم آنکه، چین برای اطمینان از تجهیزات اداری و نظارت کافی بر جزایر اسپرتلی و پاراسل به تقویت دریایی خود ادامه خواهد داد. ارتش چین با استقرار مداوم کشتیهای پیشرفته نیروی دریایی، فاصله خود با نیروی دریایی آمریکا را ازلحاظ کمی و کیفی کاهش میدهد. در کنار افزایش تولید، پکن ممکن است به قدرت لازم برای جلوگیری از «آزادی کشتیرانی» سایر کشورها دستیافته و هزینه مداخله بالقوه توسط آمریکا را افزایش دهد.
0 Comments