شورای راهبردی آنلاین – رصد: آمریکا دچار دو نوع بحران است. درحالی‌که سرخط اخبار ماه‌های اخیر عمدتاً بر بحران دموکراسی آمریکا متمرکز بوده است، اما بحران قدرت جهانی آمریکا در بلندمدت تعیین‌کننده‌تر از بحران دموکراسی این کشور خواهد بود.
شورای راهبردی آنلاین: پیش بینی لاگارد، درباره احیای اقتصادی اتحادیه اروپا، هشدار اروپا درباره جنگ سرد برای تامین واکسن کرونا، مذاکره بلینکن با همتایان اروپایی؛ بحث بر سر «رویکردی متحد» در قبال ایران، نخستین گفت‌وگوی تلفنی وزیر خارجه جدید آمریکا با همتای سعودی، تصمیم آمریکا برای کاهش فشار مالی به ایران بدون لغو تحریم ها، سفر نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن به تهران، استقبال برخی از کشورهای عربی از انتخاب رئیس شورای عالی ریاست لیبی و نخست‌وزیر جدید، تاکید نخست وزیر جدید لیبی به برگزاری انتخابات، تصمیم محمد بن سلمان برای انحلال هیئت بیعت، ورود تجهیزات نظامی جدید آمریکا به خاک سوریه، نشست اضطراری کابینه رژیم صهیونیستی با محوریت تصمیم دادگاه کیفری بین‌المللی، ازسرگیری محاکمه نتانیاهو در خصوص پرونده فساد، لغو توافق های پناهندگی آمریکا با ۳ کشور آمریکای مرکزی ، رأی دادگاه اسکاتلند علیه برگزاری همه‌پرسی استقلال بدون اجازه لندن، گسترش اعتراضات در میانمار و آخرین آمار مبتلایان به کرونا در جهان از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: ایالات‌متحده آمریکا با چالش‌های امنیت ملی متعددی روبروست، درحالی‌که هم‌زمان، بودجه فدرال به خاطر بحران‌های زیرساختی و بهداشت عمومی در شرایط دشواری قرار گرفته است. در واکنش به این چالش‌ها، تمایل عمومی فزاینده‌ای به تجدیدنظر در نقش جهانی آمریکا به چشم می‌خورد.
شورای راهبردی آنلاین: هشدار شی جیپینگ به رهبران سیاسی و تجاری دنیا درباره آغاز جنگ سرد جدید، سخنرانی رهبر چین در مجمع اقتصادی داووس، برگزاری رزمایش در دریای چین جنوبی، هشدار سازمان ملل در باره بحران اقتصادی، هشدار اوکراین درخصوص تبدیل کریمه به پایگاه نظامی روسیه با قابلیت هسته‌ای، ارائه مصوبه استیضاح دونالد ترامپ به سنای آمریکا و واکنش بایدن، گفتگوی مرکل و بایدن درباره مسائل جهانی و ایران، لغو تحریم انصارالله از سوی آمریکا، موضع گیری جدید کاخ سفید در رابطه با بازداشت مخالف روس، آغاز مجدد اعتراضات خیابانی در لبنان، ادامه بحران سیاسی در ایتالیا، ورود هیأت سیاسی طالبان به تهران، عزم ترکیه برای حل مشکلات دریای اژه و شکست تلاش مشترک فرانسه و آمریکا برای ساخت واکسن کرونا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: بدرفتاری ناپسند با سفیر آمریکا در اوکراین، تنها نمونه‌ای از فعالیت‌های مخرب و خطرناک دیپلماتیک دونالد ترامپ است. ماریا یووانویچ به این خاطر از سمت خود برکنار شد که از اجرای خواسته رئیس جمهور ایالات متحده برای جلب مداخله خارجی در انتخابات آمریکا جلوگیری کرد. دیپلماسی ترامپ، دیپلماسی خودشیفتگی است که به پیشبرد منافع شخصی خود به قیمت منافع ملی آمریکا می‌پردازد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: پایان سال غم‌بار 2020 در حالی رقم خورد که همه‌گیری همچنان در بخش بزرگی از کره خاکی ما، به‌ویژه آمریکا و اروپا، جولان داد و هیچ چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای جز واکسیناسیون به چشم نمی‌خورد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: دولت جدید بایدن با یک فاجعه هسته‌ای روبرو خواهد شد، مگر اینکه بتواند با کره شمالی روابط خوبی ایجاد کند. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا با ارسال علامت‌های مناسب به کیم جونگ اون، می‌تواند بهبود روابط با کره شمالی را آغاز کند.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه با بیان اینکه مناقشه صحرای غربی به سادگی پایان نمی پذیرد، گفت: به نظر می‌رسد در شرایط فعلی فرصتی برای دولت مراکش پیش‌آمده که بتواند معاوضه‌ای در ازای شناسایی رسمی اسرائیل صورت دهد و بتواند امتیاز حاکمیت صحرای غربی را از دولت ترامپ در پایان کار او بگیرد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: چین معتقد است رقابت راهبردی با آمریکا توسط رئیس‌جمهور ترامپ و دولت وی بر این کشور تحمیل‌شده است. دولت چین هرگز به‌طور رسمی چنین موضع سیاسی اتخاذ نکرده و هنوز هم خواستار روابطی حاکی از «همکاری، هماهنگی و ثبات» است. درواقع، رژیم سیاسی فعلی چین در طول چهار دهه گذشته به رقابت راهبردی همه‌جانبه با هیچ قدرتی مبادرت نکرده است. چین بیشتر دوره جنگ سرد را برای بقا تلاش کرده و متعاقباً به توسعه سریع خود در نظم بین‌المللی تحت سلطه آمریکا متمرکزشده است. اکنون تأمل درباره چند اصل کلی برای هدایت پکن در روابط رقابتی فزاینده با آمریکا امری ضروری است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با آغاز به کار جو بایدن در کاخ سفید در ماه ژانویه آینده، ناتو امیدوار است که پس از دوران ریاست جمهوری ترامپ، روابط بین آمریکا و اروپا دوباره گرم شود و حضور بایدن در ریاست جمهوری، امیدها را برای بهبود روابط فرا آتلانتیک افزایش دهد. استولتنبرگ دبیرکل ناتو از برگزاری اجلاس فوق‌العاده در آغاز سال 2021 با حضور «جو بایدن» پس از تحویل قدرت در واشنگتن، خبر می‌دهد. بسیاری در اروپا به انتظار تغییرات اساسی در ناتو پس از سخنان سال گذشته رئیس‌جمهوری فرانسه با عنوان «مرگ مغری» ناتو هستند، عبارتی که از عمق اختلافات داخلی پیمان نظامی ناتو حکایت داشت. پاریس همچنین خواستار بازبینی در فعالیت‌ها و اهداف ناتو به‌عنوان اتحادیه نظامی است.
محمود فاضلی – کارشناس مسائل اروپا
شورای راهبردی آنلاین – رصد: ریاست جمهوری جو بایدن فرصتی برای اتحادیه اروپا جهت احیای روابط خود با آمریکا فراهم می‌کند. حتی ممکن است آخرین فرصت آن باشد. اتحادیه اروپا باید اقدامات محسوسی در زمینه‌های دفاعی، تجارت و سیاست‌های جهانی انجام دهد تا حسن نیت خود را به دولت جدید آمریکا نشان دهد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: مقامات چین هرگز دوقطبی چین-آمریکا را قبول نداشته و آن را به کار نبرده‌اند. دیدگاه رسمی روسیه نیز ایده حرکت جهان به سمت دوقطبی جدید را رد کرده و بر تحولات تدریجی سیستم بین‌المللی از تک‌قطبی با محوریت آمریکا به نظم جهانی چندقطبی تأکید می‌کند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: بزرگنمایی اختلافات سیاسی و تفاوت‌های مذهبی میان ایران و عربستان سعودی بیش از آنکه برای نشان دادن تضاد منافع این قدرت‌های منطقه‌ای باشد، اغراق‌آمیز بوده است. اظهارات تند مقامات دو کشور نیز باعث می‌شود تا عربستان و ایران به‌عنوان «دشمنان متخاصم» و «رقبای ژئوپلیتیک» در نظر گرفته شوند. بااین‌حال، مثال عراق نشان داده است که وقتی صحبت از منافع متقابل ژئوپلیتیک و اقتصادی بین دولت‌ها باشد، می‌توان اختلافات را کنار گذاشت. امروز هیچ دو کشوری در خاورمیانه را نمی‌توان یافت که پیوندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آنها قوی‌تری از ایران و عراق باشد. اگرچه شیعه‌مذهب بودن اکثریت مردم دو کشور یکی از عوامل مهم در این نزدیکی است اما دلیل اصلی آن تمایل دو کشور برای پایان دادن به حضور نظامی آمریکا در عراق است.
شورای راهبردی آنلاین – معرفی کتاب: عوامل اخلاقی چه تأثیری در تصمیم‌گیری‌های مهم سیاست خارجی روسای جمهور آمریکا داشته‌اند؟
شورای راهبردی آنلاین – رصد: تلاش صرف برای احیای وضعیت پیش از ترامپ برای مواجهه با چالش‌های عمده به شکست خواهد انجامید؛ لذا وظیفه پیش رو آن است که جهانی‌سازی بازسازی شود، نه صرفاً تعمیر و مرمت. این اقدام باید با شناسایی مشکلاتی که نظام بین‌الملل می‌بایست به آن رسیدگی کند، آغاز شود.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: روابط آمریکا و روسیه در بدترین دوره خود از زمان جنگ سرد تا به امروز قرار داشته و احتمال بدتر شدن آن در سال‌های آینده نیز محتمل است.
شورای راهبردی آنلاین: ریچارد هاس در کتاب «مقدمه‌ای بر جهان» این باور را مطرح می‌کند که نظم نمی‌تواند صرفاً بر اصل استقلال استوار باشد، بلکه باید بر توازن قدرت نیز تکیه کند تا کشور مخالف نظم موجود نتواند آن را با نیروی نظامی براندازد.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: بی‌اعتنایی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به قوانین و نهادهای بین‌المللی برای اروپا یک کابوس بوده است. سیاست‌گذاران اروپایی، همکاری‌های چندجانبه و نظام بین‌المللی مبتنی بر قوانین را برای منافع خود ضروری می‌دانند؛ اما سیاست خارجی ترامپ معامله محور، نامنظم و در تضاد با همکاری‌های بین‌المللی بوده است. ترامپ، ایالات‌متحده را از نهادها و توافقات چندجانبه شامل توافق‌نامه آب و هوایی پاریس، سازمان بهداشت جهانی، شورای حقوق بشر و توافق هسته‌ای ایران خارج کرده است.
شورای راهبردی آنلاین-رصد: چین و آمریکا در بحبوحه تشدید رقابت با یکدیگر، در حال تقویت روابط دیپلماتیک خود در هندواقیانوسیه و فراتر از آن هستند. ایجاد این شراکت‌ها مزیت‌های قابل توجه، از دسترسی به پایگاه نظامی تا رسیدن به نتایج مطلوب سیاسی و نیز فرصت‌های تجاری بالقوه‌ای را برای آنها به همراه دارد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: از بین رفتن پیمان استارت 2 این معنا خواهد بود که روسیه و آمریکا دیگر محدودیتی در حوزه تسلیحات هسته‌ای برای خود قائل نشوند و این احتمال وجود دارد که به‌ویژه طرف آمریکایی تلاش کند که در این حوزه به دستاوردهای جدیدی دست پیدا کند یا تعداد موشک‌ها و کلاهک‌های هسته‌ای خود را افزایش دهد.
شعیب بهمن-کارشناس مسائل روسیه
