پیامدهای تحرکات نظامی ترکیه
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: در حال حاضر بخشی از تنشهای ترکیه با کشورهای همسایه و مناطق پیرامونیاش ریشه در «مختصات و ویژگیهای ژئوپلیتیکی» این کشور دارد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: در حال حاضر بخشی از تنشهای ترکیه با کشورهای همسایه و مناطق پیرامونیاش ریشه در «مختصات و ویژگیهای ژئوپلیتیکی» این کشور دارد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان با تشریح طرح توافق روسیه برای آتشبس میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفت: این توافق به حل مناقشه قرهباغ نپرداخته و تلاشهای میانجی گرانه ایران برای حل این مناقشه و آزادی کامل قرهباغ باید ادامه پیدا کند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، 22 اکتبر در دیدار سالانه «باشگاه والدائی»، موضع روسیه در جنگ ناگورنو قرهباغ را تشریح کرد. وی تأکید کرد که روسیه نهتنها با ارمنستان بلکه با آذربایجان نیز روابط «ویژهای» دارد و این دو کشور برای روسیه شریکی یکسان محسوب میشوند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: تداوم درگیریهای نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که از روز ششم مهر 1399 به واسطه تحرکات نظامی جمهوری آذربایجان برای بازپسگیری اراضی خود آغاز شد، از جنبههای مختلف قابل بحث و بررسی است.
دکتر شعیب بهمن – کارشناس مسائل روسیه
شورای راهبردی آنلاین – رصد: تشدید ناآرامیها در مناطق مختلف اتحاد جماهیر شوروی سابق، این گمانهزنی را مطرح کرده است که روسیه کنترل خود بر همسایگانش را از دست داده است.
شورای راهبردی آنلاین: انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا در ایستگاه آخر، رد ادعای حقوقی ترامپ درمورد تقلب از سوی دادستان کل پنسیلوانیا، واکنش رهبر اکثریت سنا به عدم پذیرش انتقال قدرت توسط ترامپ، آغاز فعالیت تیم انتقال قدرت بایدن، انتشار اسامی وزرای احتمالی دولت بایدن، ادامه درگیری ها در قره باغ، تقدیر جمهوری آذربایجان از موضع ایران در مساله قره باغ، تکذیب بیماری پوتین، کاهش مبادلات تجاری چین و روسیه، ابراز خشنودی چین از عملکرد کری لم رئیس اجرایی هنگ کنگ، واکنش حزب الله به تحریم جبران باسیل، تاکید امارات بر پایان جنگ در سوریه، تحریم لوکاشنکو از سوی اتحادیه اروپا و گزارش اطلاعات روسیه درباره منشاء ویروس کرونا از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: «ما برای مدتی سنگها را دور انداختیم. حالا وقت آن رسیده است که سنگها را کنار یکدیگر بگذاریم»؛ این سخنان یک مقام ارشد رسمی فدراسیون روسیه در چچن در سال ۱۹۹۵ بود. اهداف و سیاستهای روسیه در قفقاز جنوبی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پایدار بوده اما قابلیتهایش برای قدرت و نفوذ افکنی در این منطقه با نوساناتی همراه بوده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: افکار عمومی آمریکا و اسرائیل در قرن ۲۱، عصر تغییر در زنجیرههای تأمین جهان، دلایل بالا بودن احتمال بروز خشونت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، برنامه پرهزینه اردوغان برای بازگشت شکوه و جلال به ترکیه، تغییرات اقلیمی و نقش ژئوپلیتیک جدید اروپا، انتظارات اروپا در صورت پیروزی بایدن، علل ناقص بودن برنامه مهاجرت و پناهجویی اتحادیه اروپا و عوامل داخلی تعیینکننده سیاست خارجی روسیه ازجمله برجستهترین موضوعات موردتوجه اندیشکدههای خارجی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین: بازگشت اعتراضات “خیزش اکتبر” به بغداد، کمپین تحریم کالاهای فرانسوی در عراق در محکومیت اظهارات مکرون، ذوق زدگی آمریکا از اقدام گواتمالا علیه جریان مقاومت، تلاش امارات برای خرید سامانه ضد پهپادی از رژیم صهیونیستی، بمب گذاری انتحاری در غرب کابل، اظهارات جدید مدیرکل آژانس درباره بازرسیهای اخیر در ایران، تشکیل جبهه مقاومت سودان علیه عادی سازی روابط، ادعای ارتش رژیم صهیونیستی درباره تمرین جنگ با حزبالله، کشته شدن یک سیاه پوست دیگر در نتیجه خشونت پلیس آمریکا، عملیات ارتش آذربایجان برای آزادسازی مناطق اشغالی، حمله پهپادی ارتش یمن به دو فرودگاه و یک پایگاه نظامی سعودی، اجرای پیمان ممنوعیت جنگافزارهای هستهای تا ۹۰ روز دیگر و زیر سوال بردن سلامت عقل ماکرون توسط اردوغان از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: اتحادیه اروپا با فشار بر ارمنستان و آذربایجان برای شروع اجرای طرح “اصول مادرید” میتوانست روند حل و فصل منازعه را سرعت ببخشد.
شورای راهبردی آنلاین: برگزاری آخرین مناظره بایدن و ترامپ، پیشتازی «جو بایدن» در نظرسنجی انتخاباتی در میان یهودیان آمریکا، تشکیل چارچوب مذاکراتی آمریکا-اتحادیه اروپا برای مقابله با چین، هشدار ضمنی رئیسجمهور چین به آمریکا، مخالفت شدید چین با فروش تسلیحات به تایوان توسط آمریکا، توافق بر سر آتش بس دائم در لیبی، تلاش انگلیس برای رهایی از انزوای اقتصادی، هشدار مصر درخصوص حضور ترکیه در سوریه ،تایید آزمایش سامانه موشکی اس ۴۰۰ توسط ترکیه آزادسازی کامل خط مرزی آذربایجان با ایران، مخالفت باکو با برگزاری همه پرسی در قره باغ، رایزنی وزیران دفاع ناتو درمورد خروج از افغانستان، تایید تاسیس پایگاه فضایی نانو در رامشتاین آلمان و اعلام تنها داروی مورد تایید برای درمان کووید-۱۹ در آمریکا از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین-رصد: دولت ترکیه با تعهد به حمایت بیقیدوشرط از جمهوری آذربایجان در مناقشه اخیر بر سر قرهباغ، نیروها و بودجهاش را گسترش میدهد اما درعینحال پایگاه خود را تقویت میکند.
شورای راهبردی آنلاین: تایید مجوز فروش تسلیحات پیشرفته آمریکا به تایوان، هشدار روسیه نسبت به خطر وقوع یک جنگ تمام عیار در خلیج فارس، انتخاب سعدالحریری به عنوان نخستوزیر جدید لبنان ، اعتراض موساد و شاباک به لغو روادید با امارات ،واکنش ترکیه به بیانیه مشترک یونان، مصر و قبرس، واکنش آذربایجان به اظهارات پاشینیان درباره عدم وجود راهحل دیپلماتیک در قرهباغ،آمادگی ترکیه برای اعزام نیرو به قره باغ، واکنش ناتو به درگیریهای قفقاز، تلاش روسیه و آمریکا برای میانجی گری در بحران قره باغ، حمایت قاطعانه پکن از ساخت کریدور اقتصادی چین و پاکستان، احتمال اجرایی شدن پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای سازمان ملل، ورود هیأت صهیونیستی به سودان در میان خشم و انزجار مردم این کشور و سفر امنیتی گانتس به واشنگتن از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: آمریکا بر این باور است که قدرت نفوذ روسیه در اروپا با راهاندازی خط لوله نورد استریم 2 چندین برابر میشود و وابستگی شدید کشورهای اروپایی به گاز ارزان روسیه را درپی خواهد داشت.
محمود فاضلی – کارشناس مسائل اروپا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: شورای امنیت سازمان ملل تا به حال ۴ قطعنامه صادر کرده و از ارمنستان خواسته که هفت شهر آذربایجان را آزاد کند؛ اما ایروان نپذیرفته است، لذا شورای امنیت باید از طریق مکانیسمهای موجود مانند فصل «هفت» ارمنستان را متقاعد کند که این شهرها را به آذربایجان باز پس دهد.
محسن پاکآیین- سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان
شورای راهبردی آنلاین – رصد: 27 سپتامبر یک جنگ تمامعیار در قفقاز جنوبی آغاز شد و دو طرف درگیر، یعنی ارمنستان و آذربایجان نیروهای خود را برای مقابله با یکدیگر آماده کردند؛ درحالیکه هنوز هیچ تلاشی از سوی مراجع بینالمللی برای متوقف کردن درگیریها انجامنشده است. درگیری در منطقه مورد مناقشه قرهباغ، 30 سال پیش و به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شروع شد و از آن زمان تاکنون هیچوقت بهطور کامل متوقف نشده است. آتشبسی که روسیه در سال 1994 ایجاد کرد، از حمایت کافی برای حفظ صلح برخوردار نبود و درگیریها بین دو کشور همچنان ادامه داشته است. این درگیریها در آوریل 2016 به اوج خود رسیدند.
شورای راهبردی آنلاین: فروش تسلیحات آمریکایی به تایوان و هشدار پکن به واشنگتن ، ادامه تنش در قره باغ، گفتگوی اردوغان با رئیس شورای اروپا پیرامون مسائل دو جانبه و منطقهای، توافق اتحادیه اروپا در مورد کاهش تنش در قره باغ، پیشنهاد پارلمان قره باغ به ارمنستان، روسیه و ایران، انتقاد پاشینیان از حضور ترکیه در درگیری قرهباغ، تاکید آلمان بر حفظ برجام ، رزمایش مشترک نظامی به رهبری روسیه در بلاروس، موافقت وزیران خارجه اتحادیه اروپا با تحریم لوکاشنکو، تمایل آلمان به رابطه خوب با روسیه، تاسیس پایگاه جدید آمریکا در شرق سوریه ، تاکید سازمان ملل بر توقف اشغالگری رژیم صهیونیستی و مشارکت بیش از ۱۰ میلیون آمریکایی در رایگیری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: ادامه آتش پرانی نیروهای درگیر در قره باغ، تاکید ارمنستان بر تعیین سرنوشت قرهباغ کوهستانی، تأکید روسیه بر توافق آذربایجان و ارمنستان برای آتشبس در قرهباغ، گفتگوی تلفنی چاووش اوغلو و لاوروف، انتخاب نخستوزیر قرقیزستان ، برگزاری انتخابات در تاجیکستان، توافق بغداد – اربیل بر سر «سنجار»، واکنشها به توافق درباره «سنجار» و سئوالبرانگیز بودن استقبال سریع آمریکا از آن، تاکید تایوان بر خویشتنداری نظامی چین، اظهارات ریابکوف درباره اختلافات روسیه و آمریکا، رونمایی از موشک قارهپیما و غولپیکر کره شمالی، تظاهرات بی سابقه مخالفان نتانیاهو ، شیوع روزافزون کرونا جامعه اسرائیل، ورود سعد حریری به صف نخست وزیری لبنان و حمایت اتحادیه اروپا از برگزاری انتخابات در فلسطین از مهمترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: نبود میانجی برای درگیریِ جدید در قفقاز، دوران پسا صباح در کویت، دنیا و دوره دوم احتمالی ریاست جمهوری ترامپ، فرصتها و چالشهای اقتصادی و ژئوپلیتیک ابتکار کمربند و جاده چین، پیروزی در رقابت راهبردی در ایندوپاسیفیک، امنیت دریای سیاه و راه اندازی دوباره کنترل تسلیحات هستهای آمریکا-روسیه از جمله برجسته ترین موضوعات مورد توجه اندیشکدههای خارجی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از صدور چهار قطعنامه در سالهای نخستین دهه 1990، بازگشت صلح به قره باغ را به سازمانهای منطقهای به ویژه سازمان امنیت و همکاری اروپا واگذار کرد. سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز در سال 1992 گروه موسوم به «مینسک» را با عضویت 9 کشور و به ریاست آمریکا، روسیه و فرانسه تشکیل داد. اگر چه گروه مذکور توانست در 12 ماه می 1994، آتش بس را بین جمهوری اذربایجان و ارمنستان در بیشکک بر قرار کند، اما در طول سالهای گذشته موفق به حل و فصل مناقشه قره باغ نشده است. با توجه به وقوع دو جنگ پیاپی در سال جاری که دارای ابعاد گستردهای نیز هست، یک بار دیگر مسئله عملکرد و کارآمدی گروه مینسک در کانون توجه قرار گرفته است.
دکتر شعیب بهمن – کارشناس مسائل روسیه