اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
دکتر غلامرضا خواجی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به رای دیوان دادگستری لاهه درخصوص ضرورت بازگشایی کریدور لاچین و تسهیل عبور و مرور ساکنان آن به سمت ارمنستان، تصریح کرد: بر اساس رای این دیوان که نهاد قضایی مهم سازمان ملل است، مسیر لاچین باید از سوی جمهوری آذربایجان، مطابق با تعهداتش و براساس کنوانسیون بینالمللی (رفع کلیه اشکال تبعیض نژادی)، بازگشایی و امکان عبور آزادانه از آن فراهم شود، ضمن اینکه در این حکم به شرایطی که باکو با کمبود غذا، دارو و سایر تجهیزات پزشکی ایجاد کرده، اشاره شده و نوع رأی نیز الزام آور و دستوری اعلام شده است.
وی با بیان اینکه برخلاف ادعای ارمنستان، لاهه رای داد که این محدودیتها، سازماندهی شده نبوده است، اظهار داشت: پاشینیان نیز بعد از صدور این رای از دولت جمهوری آذربایجان خواست در اولین گام، از فعالان محیط زیست که متهمان انسداد جادهها هستند، شروع کند و از آنها بخواهد کریدور را باز کنند.
این استاد دانشگاه با یادآوری اینکه توافقنامه آتش بس سه جانبه که به جنگ ۲۰۲۰ قره باغ پایان داد، جمهوری آذربایجان را موظف کرد ایمنی تردد شهروندان، وسایل نقلیه و کالاها را در امتداد گذرگاه لاچین در هر دو جهت تضمین کند، افزود: ارمنستان خواهان اعزام هیات حقیقت یاب بینالمللی به کریدور مسدود شده لاچین شده بود. آرای دادگاه لاهه نیز، مستند به نظر کارشناسان است و ارمنستان نیز تمامی مستندات خود را به این دادگاه ارسال کرده است. با بررسی این آرا، لاهه به این ارزیابی رسیده است که اظهارات مقامات باکو درباره بازبودن گذرگاه لاچین و عدم محدودیت برای ساکنان این منطقه واقعیت نداشته و رای را به نفع ارمنستان صادر کرد.
خواجی گفت: ارمنستان خواهان بازگشایی فوری جاده لاچین به روی همه مردم از سوی باکو بود که در این مورد دیوان بینالمللی دادگستری، عین درخواست ارمنستان را مدنظر قرار نداد و به شکل دیگری رای صادر کرد که بر اساس آن، عبور و مرور افراد، کالاها و همچنین وسایل نقلیه در حوزه قضایی جمهوری آذربایجان باید برقرار شود.
این استاد حقوق بینالملل با اشاره به اینکه ایروان شکایت 6هزار صفحهای علیه باکو به دادگاه عالی سازمان ملل تقدیم کرده بود که شامل اقداماتی در راستای تبعیض نژادی و جعل تاریخ بوده است، ادامه داد: علاوه بر اینها کمیته بینالمللی صلیب سرخ نیز در این مدت با ورود به حل مشکلات ساکنان منطقه قره باغ، کمکهای متعددی برای رفع معضلات ناشی از بسته بودن گذرگاه لاچین داشته و گزارشهای بحران انسانی ایجاد شده را منتشر کرده است.
خواجی با بیان اینکه باکو نیز از ارمنستان خواسته استخراج معدن از خاک جمهوری آذربایجان را متوقف کند و محل مینهای مدفون شده در سالهای گذشته را روشن کند، خاطرنشان کرد: بعد از رای دادگاه رسانههای جمهوری آذربایجان اعلام کردند شرایط برای عبور بدون مانع خودروهای متعلق به نیروهای حافظ صلح روسیه و خودروهای حامل شهروندان و بار غیرنظامی در جاده لاچین – خانکندی فراهم شده است و عبور آزادانه خودروهای غیرنظامی در این مسیر ادامه دارد، اما کسی اجازه انتقال اقلام نظامی و مواد معدنی استخراج شده در مناطق تحت کنترل موقت نیروهای حافظ صلح روسی را نخواهد داشت.
وی اضافه کرد: با رای قوی دادگاه لاهه، فشار بینالمللی و فشار افکارعمومی علیه جمهوری آذربایجان ایجاد شده است که گذرگاه لاچین را باز کند، اما در هر حال باکو به متحدان فرامنطقهای خود که در شورای امنیت نیز دارای حق وتو هستند، پشت گرم است و درخصوص توقف فشارها به ارمنستان دراین مسیر، ابهاماتی وجود دارد. همانطور که ما در برخی پروندهها شاهد بوده ایم که کشورها در شورای امنیت، رای دادگاه لاهه را وتو و آن را بیتاثیر کردهاند. با این حال، کشورها و افکار عمومی باید فشار را بر جمهوری آذربایجان افزایش دهند تا به تعهدات خود عمل کند و یا با عواقب اقدامات خود روبرو شود.
این کارشناس مسائل حقوق بینالملل با بیان اینکه اختلافات حقوقی بین طرفین پس از پایان جنگ دوم قره باغ آغاز شده و پیش از این نیز هر دو کشور با طرح شکایت علیه یکدیگر در دادگاه، همدیگر را به نقض کنوانسیون و تبعیض نژادی متهم کرده بودند که در یکی از موارد دادگاه به نفع جمهوری آذربایجان رایی صادر کرد، گفت: در دادخواست اخیر به دیوان بینالمللی دادگستری نیز دو درخواست از سه درخواست آنها رد شد. جمهوری آذربایجان و ارمنستان در دیوان بینالمللی دادگستری دعاوی متقابل دارند و رسیدگی به این پروندهها فرآیندی طولانی دارد که ممکن است سالها طول بکشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: جمهوری آذربایجان اخیرا عملیات تنها خط لوله انتقال گاز از ارمنستان به بخش ارمنینشین «قره باغ کوهستانی» را مختل کرد و بارها گازرسانی به ساکنان این منطقه را با مشکل مواجه کرده است. یکی از انگیزههای بستن گذرگاه لاچین توسط جمهوری آذربایجان، فشار بر ارمنستان برای موافقت با «کریدور زنگزور» است. این اقدامات نشان میدهد باکو فشارها بر ساکنان این مناطق را پایان نخواهد داد.
خواجی با بیان اینکه باکو در خصوص استخراج نفت در دریای خزر نیز تخلفات متعددی دارد، اما به حمایت کشورهای غربی چشم امید بسته است، افزود: آنچه جمهوری آذربایجان در قره باغ دنبال میکند نیز مانند دیگر تخلفات این کشور در پرونده سیاستهای بینالمللیاش قرارمی گیرد.
0 Comments