جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
آبهای خلیج فارس؛ حوزه عملیاتی شناورهای بدون خدمه در آینده؟
نیک چایلدز در تحلیلی که اندیشکده بینالمللی مطالعات راهبردی (انگلیس) منتشر کرد، نوشت: ایالات متحده اخیراً چشم انداز خود را برای ایجاد شبکه بسیار گستردهای از سامانههای دریایی بدون خدمه که در اختیار نیروی دریایی ایالات متحده و تعدادی از کشورهای شریک آن است، ارائه داده است.
حوزه عملیاتی این طرح در داخل و اطراف خلیج (فارس) بوده و دارای این ظرفیت است که به کشورهای حاشیه خلیج (فارس) برای توسعه قابلیتهای دریاییشان کمک کند؛ اما چالشهایی نیز برای نیروی دریایی ایالات متحده و دیگران وجود دارد، زیرا در نظر دارند نقش بیشتری را برای شناورهای بدون سرنشین و خودکار در ناوگان آینده خود ایجاد کنند.
گروه ویژه 59
در گفتگوی 2022 اندیشکده بینالمللی مطالعات راهبردی که در منامه برگزار شد، ژنرال مایکل کوریلا، فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات متحده، هدف ایالات متحده برای استقرار شبکهای متشکل از بیش از 100 شناور بدون سرنشین سطحی و زیردریایی (USVs و UUVs) و حسگرهای زیرسطحی در مناطق خلیج (فارس) و دریای سرخ را ظرف یک سال آینده تأیید کرد.
این طرح بر گروه ویژه 59 نیروی دریایی ایالات متحده (TF59) متمرکز است، اما نیروهای شریک حداقل 80 درصد از سرمایهها را تامین میکنند. این ایده پیگیری میشود که آیا پایداری و قابلیتهای نظارتی پلتفرمها و حسگرهای مرتبط با مرکزیتهای عملیاتی و استفاده از تجزیه و تحلیل دادههای تقویتشده توسط هوش مصنوعی (AI)، میتواند به طور چشمگیری آگاهی از صحنه پیچیده دریایی را برای شناسایی تهدیدهای بالقوه بهبود بخشد؟
گروه ویژه 59 در سپتامبر 2021 ذیل ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده که مقر آن در بحرین است، تشکیل شد. وظیفه آن آزمایش و توسعه تجربه واقعی بهرهبرداری از پلتفرم و شناورهای کوچک بدونسرنشین است که پیمانکاران فعال در حوزه هوش مصنوعی آن را مدیریت میکنند و با شناورهای دارای سرنشین نیز در ارتباط است. یکی از شناورهای بدون سرنشین کلیدی Saildrone Explorer و MANTAS T12 USV هستند که با انرژی باد و خورشید حرکت میکنند. این قابلیتها برای عملیات و رزمایش مشترک با شرکا نیز در نظر گرفته شده است.
نسخه 2022 مانور بزرگ دریایی منطقهای خاورمیانه چندملیتی تحت رهبری ایالات متحده موسوم به IMX/CE22 با بیش از 80 شناور بدون سرنشین و با مشارکت 10 عضو – بلژیک، کانادا، فرانسه، اسرائیل، ژاپن، هلند، سیشل، امارات متحده عربی، بریتانیا و ایالات متحده برگزار شد. برخی از این کشورها احتمالاً در طرح توسعه این قابلیت در سال آینده مشارکت خواهند داشت.
تعجبآور نیست که آبهای خلیج (فارس) و دریاهای اطراف به عنوان یکی از عرصههای اصلی برای اجرای این قابلیتها برگزیده شده است. این منطقه در چهار دهه گذشته، مسلماً همواره مورد مناقشهترین آبها و دریاهایی بودهاند که در آنجا طیفی از تهدیدات دریایی نامتقارن و تلاشها برای مقابله با آنها آزمایش شده است. از جمله جدیدترین این تهدیدات، استفاده از پهپادهای انفجاری برای حمله به خطوط کشتیرانی است.
فرصتها و چالشها
به نظر میرسد رویکرد شناورهای بدون سرنشین یک گزینه بالقوه جذاب برای ارائه بخشی از ظرفیت گشتزنی و نظارت پایدار برای نیروی دریایی خلیج (فارس) است. اقدامات متقابل در حوزه مینریزی (MCM) یکی دیگر از تمرکزهای مورد توجه خاص از نظر بهرهبرداری از سامانههای شناور بدون سرنشین یا خودکار بوده است، به طوری که نیروی دریایی انگلیس تلاش کرده در استقرار چنین سیستمی به عنوان بخشی از قابلیت خود در خلیج (فارس) پیشگام باشد. با توجه به نقش بالقوه حیاتی MCM در خلیج (فارس) و اطراف آن، این احتمال وجود دارد که دیگران نیز در منطقه از این روند پیروی کنند.
در گفتگوی منامه، ژنرال کوریلا پیش بینی کرد که حداقل در حال حاضر، طرح ادغام سامانههای شناور بدون سرنشین تأثیر قابل توجهی بر وضعیت نیرو و به ویژه سامانههای دریایی دارای خدمه نخواهد داشت. با این حال، او گفت که یک شبکه شناورهای بدون سرنشین با قابلیت هوش مصنوعی به آن پلتفرمهای دارای خدمه اجازه میدهد تا به طور موثرتری ماموریت خود را انجام دهند. مطمئناً، با توجه به اینکه در حال حاضر شناورهای بدون سرنشین در وضعیت آزمایشی هستند، همچنان به ناوشکن سنتی، ناوچه یا کشتی گشتی برای پاسخگویی و رسیدگی به هرگونه تهدید شناسایی شده یا کشتی یا فعالیت مشکوک نیاز خواهد بود.
علاوه بر این، تلاشهای اخیر نیروهای ایرانی برای در اختیار گرفتن برخی از این شناورهای بدون سرنشین، یکی از چالشهای موجود در بهرهبرداری از چنین سامانههایی را در وضعیت «منطقه خاکستری» نشان میدهد. نیروی دریایی ایالات متحده توانست جلوی این تلاشها را بگیرد و نشان میدهد که اقدامات احتیاطی در این زمینه در نظر گرفته شده است، اما مسائلی از این دست که نحوه حفاظت از چنین داراییهایی، قوانین تعاملی برای بهرهبرداری از آنها، استفاده از آنها از نظر ریسکهای اشتباه محاسباتی به چه معناست و اینکه آیا میتوانند در یک دوره تنش به قابلیت بازدارندگی کمک کنند، موضوعات کلیدی مربوط به این سامانهها خواهد بود و نیاز است تا بیشتر توسعه داده شوند.
نکتهای که در عملیات فعلی TF59 و برنامه هایی برای گسترش قابلیتهای این نیرو وجود دارد این است که این اقدامات نشاندهنده گامهای اولیه و نسبتاً متوسطی برای ترکیب فناوری غیرقابل عرضه به دیگران به منظور به دست آوردن درک و تجربه است. اهداف بسیار بزرگتر و جاهطلبانهتر نیروی دریایی ایالات متحده و دیگران برای به کار گرفتن شناورهای بدون سرنشین توانمندتر به گونهای جدیتر در برنامههای تشکیل ناوگان آینده، بیش از آنچه در ابتدا پیشبینی شده بود، طول میکشد. با این وجود، این شناورها احتمالاً منجر به تغییرات قابل توجهی در وضعیت نیروی دریایی ایالات متحده نه تنها در خلیج (فارس)، بلکه در سراسر حوزه عملیاتی آن خواهند شد.
0 Comments