ایران چشم انداز بهبود مناسبات روسیه و آمریکا را با مشکلاتی مواجه می سازد.
[آقای] حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در مسکو با سران دولت فدراسیون روسیه مذاکره می کند. در زمان دیدار با دمیتری مدودف مسایل مرتبط با همکاری های اقتصادی دو کشور بحث و بررسی شد. این همکاری رو به رشد نهاده است، با این همه حجم مبادله کالا بین دو کشور به زحمت به بیش از یک میلیارد دلار می رسد. و اما، در مذاکرات رئیس جمهور ایران با ولادیمیر پوتین، همان گونه که انتظار می رود، مسایل ژئو سیاسی مطرح خواهند شد. دو کشور در سوریه در عمل به عنوان متحدان وارد عمل شده اند که باعث می شود همه امیدهای کرملین در مورد رفع اختلافاتش با واشنگتن را از بین برود.
رئیس جمهور دونالد ترامپ، ایران را دولت تروریستی شماره یک نامیده است. رهبری اسرائیل هم آماده است تا با هر دو دست خود زیر این عنوان را امضا کند. اگرچه، پوتین با بنیامین نتانیاهو، رئیس جمهور اسرائیل، رابطه دوستانه ای برقرار کرده است، و اگرچه مسکو مانند گذشته روی دوستی با ترامپ حساب می کند، اما این نمی تواند بدان معنا باشد که روسیه مناسبات نزدیک با بازیکنان با نفوذ در میدان خاور نزدیک، مانند ایران را قربانی آن کند. به گفته ماریا زاخاروا، سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه روسیه، این کشور در مناسبات با ایران، منافع ملی خود را مدنظر دارد.
و این منافع نیز به اعتقاد رئیس کرملین، عبارت است از بازگرداندن نفوذ روسیه به منطقه که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از دست رفته است و ایران در این زمینه ایفاگر نقش کلیدی شده است. روسیه و ایران نه فقط به اتفاق در حمایت از رژیم رئیس جمهور بشار اسد در سوریه وارد عمل شده اند، بلکه مسئولیت هماهنگی عملیات در این کشور را نیز بر عهده گرفته اند.
الی گرانمایه، کارمند علمی ارشد شورای اروپایی در مناسبات بین المللی، می گوید: از زمانی که روس ها به طور روز افزونی جذب امور در سوریه شده اند، مناسبات میان تهران و مسکو به مرحله جدیدی راه یافته است. تنها پایگاه نظامی روسیه در خاور نزدیک، در سوریه واقع شده است. سوریه برای ایران، از جنبه ارسال تسلیحات و پول برای سازمان حزب الله در لبنان، راهروی با ثباتی محسوب می شود.
روزنامه تهران تایمز در این خصوص اشاره می کند که در ماه اوت سال گذشته، هواپیماهای Ту-٢٢М٣ و Ту-٢٢М٣ روسیه، در جریان بمباران افراطیون در سوریه، از پایگاهی در حوالی شهر همدان واقع در شمال – شرقی ایران استفاده کردند. بعد از جنگ جهانی دوم، این نخستین بار بوده که یک قدرت خارجی از پایگاه هوایی ایران استفاده می کرد.
و حال که منافع دو کشور این چنین تنگاتنگ با یکدیگر گره خورده است، در این صورت محدوده قرابت دو کشور چگونه خواهد بود که هر دو قادر به تخطی از آن نیز نباشند؟ النا دونایف، کارمند علمی ارشد انستیتوی خاور شناسی آکادمی علوم روسیه، در گفتگویی با نشریه نزاویسیمایا گازتا گقت: هر یک از کشورها اهداف و مسایل خود را دارند و در این رابطه نیز باید اشاره کرد که روسیه و ایران اهداف مشترکی دارند – سرکوبی حرکت های تروریستی و ممانعت از گسترش آن در منطقه خاور نزدیک و خاورمیانه تا مرزهای روسیه با خطراتی مواجه نشوند. دومین هدف، حفظ یکپارچگی دولت سوریه و ممانعت از فروپاشی این دولت، مانند دیگر کشورهای منطقه و ممانعت از حاکم شدن هرج و مرج در این کشور است.
اینجا، روسیه و ایران با هم متحد شده اند. طبعاً هر یک از این دو کشور برای تقویت نفوذ خود تلاش می کنند. در آینده نیز در صورت سرکوب شدن نیروهای تروریستی در سوریه، به احتمال زیاد، در جریان حل و فصل مسائل مربوط اختلاف نظرهایی بروز خواهد کرد.
و اما در مورد اسرائیل، باید اشاره کرد که روسیه منافع این کشور را نیز باید مورد توجه قرار دهد. روسیه قادر نیست اقدامات حزب الله را محدود کند و این خارج از امکانات کشور است. از این جهت، باید در میان منافع اسرائیل و ایران توازن ایجاد کند که به نفع حفظ ثبات منطقه نیز می باشد. البته، اسرائیل اعلام می کند که ایران در خاور نزدیک از اقدامات مخرب جانبداری می کند. اما، من این مسئله را قبول ندارم. گره این مشکل به حدی پیچیدگی یافته که ضرورت سوق طرفین از راه هایی برای رسیدن به توافق در سطح منطقه ای احساس می شود.
امروز قرار است نهمین دیدار [آقای] روحانی و پوتین در مسکو برگزار شود. این دیدار نشان از آن دارد که مناسبات دو کشور به مرحله نوینی راه یافته است. دونایوا در خصوص انتخابات پیشرو در ایران نیز گفت جنگ انتخاباتی از روز ١٧ ماه آوریل شروع خواهد شد. به اعتقاد این کارشناس، [آقای] روحانی برای حفظ مقام خود در دور دوم نیز شانس خوبی دارد.
روز گذشته، سرویس خبری وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه اعلام کرد که مدودف و [آقای] روحانی اوضاع و چشم انداز توسعه همکاری های دو جانبه در زمینه های تجاری، اقتصادی، سرمایه گذاری، انرژی، صنایع و کشاورزی و روند اجرای طرح های بزرگ مشترک را بحث و بررسی کرده اند.
در سال ٢٠١۵ میلادی، حجم مبادله کالا میان دو کشور تا ٣/١١ میلیارد دلار رسید. این حجم چندان کلان نیست و با سطح مناسبات سیاسی میان دو کشور همخوانی ندارد. با این حال، به گفته آلکساندر نوواک، وزیر انرژی فدرااسیون روسیه، طرح های صنعتی به هزینه ١٠ میلیارد دلاری نیز بحث و بررسی شده اند. اکنون، ارسال واگن های راه آهن به این کشور آغاز شده است. به گزارش ریانووستی، اکنون، برنامه ارسال هواپیماهای Sukhoi Superjet و دیگر رویکردها در همکاری ها نیز مطرح شده اند. شرکت های گاز و نفت روسیه در خصوص استخراج از ١١ معدن در ایران در حال مذاکره هستند. وزیر انرژی روسیه همچنین، اشاره کرده است که: متن دو قرارداد آمده شده است – شرکت زاروبژ نفت و راسگئولوگی عهده دار اجرا این قراردادها خواهند شد و قرار است، در زمان دیدار به امضا برسند.

منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت فرهنگ