جدیدترین مطالب
اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
أحدث المقالات
رقابت در فضا و ضرورت کنشگری راهبردی
دکتر فتح الله امی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه فناوری فضایی نماد قدرت است و هر کشوری که موفق شده انسان به ایستگاه فضایی بفرستد، به عضویت باشگاه ابرقدرتها درآمده است، تصریح کرد: در حال حاضر تنها سه کشور روسیه، آمریکا و چین موفق به انجام این کار شدهاند. ژاپن و هند نیز در تلاش هستند، اما هنوز موفق به نهایی کردن آن نشدهاند.
وی با بیان اینکه توجه اروپا بیشتر به ارسال ماهواره است و بهرهگیری از امکانات ماهواره برای آنها اهمیت بیشتری دارد، ادامه داد: بیشتر کشورهایی که نگاه تجاری به فضا دارند، به دنبال ارسال ماهواره هستند و کشورهایی که میخواهند تبدیل به قدرت فضایی شوند، اعزام انسان را در دستور کارشان قرار دادهاند.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: البته در فصل پنجم و بند 3 سند هوافضایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1392 به تصویب رسید نیز موضوع ماموریت اعزام انسان به فضا مورد توجه قرار گرفته شده و تاکید شده که تا سال 1404 ایران بتواند به این فناوری دست یابد؛ اما دستیابی به این فناوری که نماد فناوری پیشرفته کشورهای اعزام کننده است، ساده نیست. در ایران نیز با اعزام چند موجود جاندار که در نهایت به میمونهای رزوس رسید که قدرت تحمل 9جی (9 برابر گرانش زمین) فشار شتاب را دارند، این پروژه دنبال شد و از سه پرتاب، دو پرتاب آن موفق بود.
امی با بیان اینکه بعد از این پروژهها، توقف طولانی در مسیر اعزام موجود زنده رخ داده و تاکنون نیز متوقف است، افزود: ما در پرتاب ماهواره به فضا و در حوزه موقعیتیابی رتبه دوم و در حوزه اکتشافات فضایی رتبه سوم را در بین ۲۴ کشور منطقه کسب کردیم و با پرتاب ۸ راکت اکتشافی در گذشته و پرتاب کاوشگر نهم توانستیم رتبه سوم را به دست آوریم.
رایزن علمی پیشین ایران در روسیه به اخبار منتشر شده در رابطه با مراحل پایانی تکمیل ایستگاه فضایی تیانگونگ چین و احتمال خروج روسیه از ایستگاه فضایی بینالمللی و پیوستن به ایستگاه فضایی چین که باعث تشدید رقابت فضایی میان قدرتها میشود، اشاره کرد و گفت: تحریمهای اعمال شده و راهبرد مسکو و پکن برای گسترش همکاریها در ایجاد زمینه همکاری فضایی میان آنها مهم است. مبنای فناوری فضایی چین، روسی است و تکنولوژی آن از روسیه به این کشور منتقل شده؛ بنابراین فناوری فضاییشان به یکدیگر نزدیک است. اگر این دو کشور در آینده سرمایهگذاریهای مشترکی بر فناوریهای فضایی انجام دهند، قطعا به موفقیتهای بزرگی دست خواهند یافت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه روسیه بعد از جنگ اوکراین اعلام کرد بدون توجه به مسائل سیاسی و رخدادهای بینالمللی، به همه تعهداتش در قبال فعالیت ایستگاه فضایی بینالمللی ادامه خواهد داد، یادآور شد: سرعت و تنوع فعالیتهای فضایی چین و روسیه از سال ۲۰۱۹ رشد چشمگیری داشته است. یک مقام نظامی آمریکا اعلام کرده بود روسیه و چین به عنوان رقبای استراتژیک اصلی آمریکا در حال انجام اقداماتی با هدف تضعیف ایالات متحده و متحدان آن در حوزه فضایی هستند تا با تسلط بر فضا، در جنگهای مدرن پیروز شوند.
امی با اشاره به همکاری فضایی چین و روسیه، پیامدهای آن در رقابت قدرتها و چالشهای پیش روی ثبات و امنیت در فضا، تصریح کرد: روسیه به لحاظ فناوری فضایی، در دنیا رتبه اول را دارد و همکاری این کشور با چین میتواند گام بزرگی در توسعه تحقیقات فضایی تلقی شود. قطعا این همکاریها اهداف نظامی نیز خواهد داشت و پروژههای فضایی چین توسط ارتش این کشور اداره میشود. ماهوارههای جاسوسی اکنون با دقت بالا فعالیتهای کشورها و دیگر ماهوارهها را رصد و اطلاعات کشورها را به روز میکنند. در این میان چین و روسیه نیز با سرعت قابلیتهای خود را در تسلیحات فضایی و موشکی و مدیریت جنگ الکترونیک بالا میبرند.
رایزن علمی پیشین ایران در روسیه با بیان اینکه اگر ایران قصد دارد این فناوری را توسعه دهد میتواند همکاریهایی با چین و روسیه داشته باشد، اضافه کرد: اکنون شاهد اهمیت بسیار بالای تکنولوژی فضایی در دنیا هستیم و ما ناگزیریم در این زمینه سرمایهگذاری کنیم. باید راهبردهای کلانی را که در اسناد مصوب تاکید شده، مورد توجه قرار دهیم.
امی با بیان اینکه اروپا و آمریکا به هیچ وجه مایل نیستند ایران به فناوری فضایی برسد، گفت: با توجه به اهمیت ارتباطات و همچنین نیاز شدیدی که کشور ما به آن دارد، باید به جایی برسیم که به طور مستقل ماهواره در مدار قرار دهیم و برای استفاده از ماهوارهها اجاره هنگفتی نپردازیم. در یک نمونه صداوسیما در سال حدود 250 میلیون دلار برای اجاره ماهواره هزینه میکند.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به پیشبرد تحقیقات صورت گرفته در زمینه ارسال ماهواره و اعزام انسان، تاکید کرد: ایران قابلیت بسیار بالایی به لحاظ دانش فنی و نیروی انسانی متخصص دارد. اگر در این مسیر سرمایهگذاری شود موفقیتهای بسیار خوبی به دست خواهد آمد. با توجه به نوع روابط ایران و روسیه، در شرایطی که دو کشور تحت تحریم هستند، این فرصت برای همکاری با این کشور فراهم شده است، همانطور که در گذشته نیز این همکاری بوده و به واسطه آن موفقیتهای بزرگی به دست آمده است.
امی با بیان اینکه یکی از راههای توسعه صنایع فضایی، توافق با کشورهای توسعه یافته و همکاری در فعالیتهای مختلف است تا باعث تبادل دانش و فناوری شود، اضافه کرد: برای نمونه، برزیل در همکاری با صنعت فضایی روسیه، پرتابگرهای مختلف از جمله راکتهای سبک گاما، آلفا و بتا را در قالب برنامههای مشترک تولید کرد و قراردادی نیز برای ساخت دو دستگاه ماهواره عکسبرداری از زمین با چین با هدف فعالیت در حوزه کشاورزی، زمینشناسی و آب شناسی امضا کرد.
رئیس پیشین پژوهشگاه هوافضا با تشریح راهبردهایی که ایران باید برای توسعه صنایع فضایی خود مدنظر داشته باشد، ادامه داد: ایران باید به نیروهای تحصیلکرده و متخصصی که از دانشگاههای بسیار خوب کشورمان فارغ التحصیل شدهاند، توجه بیشتری داشته باشد. دولتها باید اجرای سند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را مورد پیگیری قراردهند؛ اما متاسفانه به دلایل تحریمها و مشکلات مالی، نداشتن شناخت کافی از فناوری فضایی و بیتوجهی به اهمیت آن برای آینده کشور تاخیر زیادی در اجرای آن افتاده است.
0 Comments