جدیدترین مطالب

Loading

أحدث المقالات

مکرون: توافق تجاری اتحادیه اروپا با مرکوسور «بسیار بد» است  

«امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه توافق تجاری پیشنهادی بین اتحادیه اروپا و بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی موسوم به گروه مرکوسور را به دلیل فقدان ملاحظات آب و هوایی مناسب، توافقی «بسیار بد» توصیف کرد.

گام‌های اساسی برای شکوفایی اقتصاد هسته‌ای در سال ۱۴۰۳

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: سال ۱۴۰۳ تکیه شرکت توسعه کاربرد پرتو‌ها بر شکوفایی اقتصادی فناوری هسته‌ای در حوزه کاربرد پرتو‌ها است و یکی از اولویت‌های اصلی راه‌اندازی پی‌درپی سامانه‌های پرتودهی در کشور خواهد بود.

رای ممتنع آمریکا به قطعنامه آتش‌بس غزه برای تنبیه اسرائیل بود

تهران- ایرنا- وزیر پیشین امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با بیان اینکه «نتانیاهو به خطری برای اهداف غرب تبدیل شده است»، گفت: رای ممتنع آمریکا به قطعنامه آتش‌بس در غزه برای تنبیه اسرائیل بود و نتانیاهو متقاعد شده که واشنگتن می‌خواهد او را سرنگون کند.

واکنش زلنسکی به اظهارات پوتین درباره حمله مرگبار مسکو: او بجای توجه و پرداختن به شهروندان روسیه یک روز ساکت ماند و به این فکر کرد که چگونه اوکراین را [به این ماجرا] بکشاند

ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین به اظهارات همتای روس خود درباره حمله تروریستی در مسکو واکنش نشان داد.رئیس جمهوری اوکراین گفت که پوتین «بجای توجه و پرداختن به شهروندان روسیه یک روز ساکت ماند و به این فکر کرد که چگونه اوکراین را [به این ماجرا] بکشاند. همه چیز کاملا قابل پیش‌بینی بود.»

Loading
نگاهی به هفدهمین گزارش مجمع جهانی اقتصاد در خصوص ریسک‌های جهان

مخاطرات ناشی از کرونا در جهان در سال 2022

شورای راهبردی آنلاین – رصد: بهبود اقتصادی کشورها بعد از بروز همه‌گیری کرونا در جهان، مشابه نبوده و شاهد شکل‌گیری واگرایی در میان اقتصادهای گوناگون هستیم. متاسفانه این اتفاق پراکندگی و شکاف جهانی را در زمانی که نیاز ضروری به همکاری بین‌المللی برای ارزیابی اثرات کووید-19، رفع آسیب‌های وارده و رسیدگی به ریسک‌های جهانی وجود دارد، تعمیق کرده است.

از سال 2006 تاکنون هرساله گزارش‌هایی توسط مجمع جهانی اقتصاد در خصوص ریسک‌های جهان تحت عنوان ارزیابی ادراک ریسک‌های جهان منتشر می‌شود که مبتنی بر نظرسنجی از کارشناسان در کشورهای گوناگون درخصوص ذهنیت آنها در این مورد است.

در هفدمین نسخه گزارش مزبور، نظرات قریب به هزار نفر از کارشناسان و رهبران جهان در 5 محور شامل موارد زیر: دریافت، جمعبندی و تحلیل شده است:

آینده‌نگری کووید19: ارزیابی درک و احساسات افراد در رابطه با پیامدهای این بحران در قیاس با سال قبل و تحلیل نحوه اثرگذاری درک افراد به مهار ریسک جهانی.

افق: ارزیابی ذهنیت افراد در رابطه با اهمیت و فوریت ریسک، تحلیل گزینه‌های گوناگون و بده بستان‌هایی که تصمیم‌سازان با آن مواجه خواهند بود.

شدت: رتبه‌بندی شدت پتانسیل آسیب احتمالی و توجه به اثرات آبشاری متاثر از شدت ریسک.

مهار بین‌المللی: ارزیابی تلاش‌ها و اقدامات بین‌المللی در زمینه محورهای حکمرانی به منظور تعیین دستاوردها و شناسایی فرصت‌ها برای اقدام و همکاری جهانی.

سوالات آزاد: در رابطه با ریسک، گرایش‌ها و علائم هشداردهنده.

آینده‌نگری کووید19: ریسک‌های زیست‌محیطی و اجتماعی از آغاز همه‌گیری افزایش یافته ضمن اینکه فرسایش اتحاد اجتماعی و بحران‌های انسانی در صدر قرار دارند. سایر ریسک‌ها هم تضعیف شده‌اند که شامل بحران‌های بدهی، شکست‌های مرتبط با تامین امنیت سایبری، نابرابری دیجیتالی و واکنش گسترده علیه علم هستند.

 

چشم‌انداز و رویکردها

فقط یازده درصد از پاسخ‌دهندگان بر این باورند که بهبود اقتصاد جهان با شتاب تا سال 2024 ادامه خواهد یافت درحالی‌که 89 درصد چشم‌انداز کوتاه‌مدت را غیردائمی، ناقص و آسیب‌پذیر می‌دانند. 84 درصد از مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی مزبور نگرش و احساس منفی در رابطه با آینده دارند که شاهدی بر نگرانی و ناراحتی آن‌هاست. بدبینی فراگیر می‌تواند موجب شکل‌گیری چرخه ناامیدی و سرخوردگی شود که ممکن است اقدامات بهبود را با چالش بیشتری نیز همراه کند.

افق: فرسایش انسجام اجتماعی، بحران‌های معیشتی و رفاه و آسیب سلامت روان، سه ریسک مهم و عمده طی دو سال آینده هستند. آسیب اجتماعی مزبور چالش‌هایی را در حوزه سیاست‌گذاری در سطح ملی، محدود شدن سرمایه سیاسی، تمرکز رهبران و پشتیبانی عمومی در زمینه تقویت همکاری‌های بین‌المللی در زمینه رفع چالش‌های اجتماعی، به‌دنبال خواهد داشت. سلامت کره زمین همچنان به عنوان نگرانی مهم مطرح است و ریسک‌های مرتبط با محیط زیست به ویژه تغییرات شدید آب و هوایی و شکست اقدامات در حوزه اقلیمی همچنان جزو مهم‌ترین ریسک‌ها در چشم‌انداز کوتاه، میان و بلندمدت قرار خواهند داشت.

در میان‌مدت، ریسک‌های اقتصادی مانند بحرانهای بدهی و ترکیدن حباب دارایی، باعث وادارکردن دولت‌ها به تلاش برای اولویت‌دهی به برقراری توزان مالی خواهد شد.

در افق بلندمدت، ریسک‌های ژئوپلیتیکی و تکنولوژیکی در مواردی از جمله تقابلات ژئواکونومیکی، رقابت در منابع ژئوپلیتکی و شکست امنیت سایبری موجد نگرانی خواهند بود.

شدت: در نظرسنجی اخیر مشابه سال‌های قبل، پاسخ‌دهندگان به این موضوع که ریسک‌های محیط زیستی پتانسیل بروز بیش‌ترین آسیب به مردم و کره زمین را دارند، تاکید کردند. ضمن اشاره به چالش‌های اجتماعی، از منظر شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، بحران‌های بدهی و تقابلات ژئواکونومیکی همچنان جزو ده ریسک عمده با شدت بالا طی ده سال آینده هستند.

مهار بین‌المللی: اثربخشی 15 محور فعالیت حکمرانی برای مهار ریسک در سطح بین‌المللی، مأیوسانه ارزیابی شده است. اگرچه تلاش‌ها برای تسهیل تجارت، کاهش جرایم بین‌المللی و اسلحه جزو مواردی هستند که اقدامات مهار در زمینه آن‌ها موفق و اثربخش بوده ولی فقط 12.5 درصد از پاسخ‌دهندگان این موارد را تصدیق کرده‌اند. در مقابل فعالیت‌هایی مانند هوش مصنوعی، تسخیر فضا، ضربات سایبری برون مرزی و اطلاعات نادرست و مهاجرت، جزو مواردی هستند که اکثر پاسخ‌دهندگان به عنوان فعالیت‌هایی که هنوز هیچ تلاشی در آن‌ها آغاز نشده، عنوان شده است.

واگرایی در بهبود، تهدیدی برای نیل به رونق و پیشرفت بلندمدت برای همه است. مسیرهای غیرآشکار بهبود، ریسک ظهور سیاست‌ها و اولویت‌های واگرا در زمانی که جامعه بین‌المللی باید در رابطه با رهایی از کووید19 همکاری کند، ظهور یافته‌اند. در برخی جوامع، سرعت واکسیناسیون، پیشرفت دیجیتالی و برگشت به شرایط قبل از همه گیری چشم‌انداز بهتری را برای سال 2022 و بعد از آن به همراه دارد. درحالی‌که بقیه کشورها باید سال‌ها (یا حتی دهه‌ها) در تلاش برای دسترسی به دوزهای نخست واکسن، مقابله با بی‌عدالتی در کسب منافع دیجیتالی و یافتن منابع جدید برای رشد اقتصادی باشند.

مهم‌ترین چالش جدی ناشی از استمرار همه‌گیری، کسادی اقتصادی است. چشم‌انداز اقتصاد کلان همچنان ضعیف است. انتظار می‌رود اقتصاد جهان در مقایسه با عدم بروز همه‌گیری، تا سال 2024 حدود 2.3 درصد کوچکتر شود. قیمت‌های کالاهای اساسی، تورم و بدهی، هم در اقتصادهای در حال توسعه و هم در اقتصادهای توسعه یافته در حال افزایش است. همه‌گیری و استمرار پیامدهای اقتصادی آن، موجب شده تا توانایی کشورها را برای کنترل ویروس و تسهیل بهبود پایدار تضعیف شود. عدم تعادل در بازار کار، سیاست‌های حمایت‌گرایی و افزایش شکاف در حوزه تحصیل و مهارت‌ها هم باعث شده تا پیامدهای اقتصادی ناخوشایند ناشی از همه‌گیری، خطر تقسیم روند رشد جهان به مسیرهای واگرا را بدنبال داشته باشد.

دولت‌ها، کسب‌وکارها و جوامع با تشدید فشارها برای گذر به سوی اقتصادهای با آلودگی صفر، مواجه هستند. اگرچه گذر تهاجمی و سریع، موجب کاهش پیامدهای بلندمدت زیست محیطی خواهد شد ولی این امر ممکن است اثرات ناخوشایند کوتاه مدتی مانند خروج میلیون‌ها نفر از شاغلان واحدهای صنعتی با آلایندگی بالا و یا شکل‌گیری ناآرامی‌های اجتماعی و تنش‌های ژئوپلیتکی شود. در مقابل، گذار آرام‌تر و وفق برنامه زمان‌بندی شده، می‌تواند شکست‌های ساختاری و نابرابری‌های جهانی را به تعویق بیاندازد. مسیرهای بهبود واگرا در میان کشورها و بخش‌های اقتصادی گوناگون، موانع بیش‌تری را برای هماهنگی و همکاری در هر دو حالت ایجاد خواهد کرد.

رشد وابستگی به سیستم‌های دیجیتالی که در دوران کووید 19 تشدید هم شده است، موجب شد تا جوامع به طور اساسی تغییر کنند. درعین حال، تهدیدهای امنیت سایبری در حال گسترش هستند و چه بسا از میزان توانایی جوامع برای جلوگیری یا پاسخ‌دهی موثر به آن، نیز پیشی گرفته است. بروز آسیب‌ها و صدماتی به زیرساخت‌های کلیدی، تولید و انتشار اطلاعات نادرست، تقلب و ناامنی دیجیتالی، موجب خدشه‌دارشدن اعتماد عمومی به سیستم‌های دیجیتالی و همچنین تحمیل هزینه به کلیه ذی‌نفعان خواهد شد. با تحکیم ضربات سایبری و توسعه آن، تنش‌ها بین دولت‌ها نیز رو به افزایش خواهد گذاشت و امنیت سایبری به وجوه دیگر واگرایی(به جای وجهی از همکاری) در میان کشورهای جهان اضافه خواهد شد.

افزایش ناامنی در اشکال خلق محنت اقتصادی، تضعیف پیامدهای تغییرات اقلیمی و تشدید آزار و اذیت سیاسی، بالاجبار میلیون‌ها نفر از مردم جهان را به ترک سرزمین و جستجو برای یافتن آینده‌ای بهتر هدایت خواهد کرد. همچنان در بسیاری از کشورها، اثرات ماندگار همه‌گیری، افزایش حمایت‌گرایی اقتصادی و دینامیک‌های جدید بازار کار، محدودیت‌ها و موانع برای ورود مهاجرانی را که در پی یافتن فرصت برای کار یا پناهگاه هستند، افزایش داده است. کاهش فرصت‌ها برای مهاجرت و اثرات سرریز آن بر انتقال وجوه و حواله‌ها، بیم و خطر از بین رفتن پتانسیل وجود مسیری برای احیای رفاه، حفظ ثبات سیاسی، و کاهش شکاف‌های درآمدی و بازار کار را به همراه دارد.

درحالیکه انسان دهه‌ها در حال کاوش در فضاست، طی سال‌های اخیر شاهد افزایش فعالیت‌های بخش خصوصی و عمومی در زمینه ایجاد فرصت‌های جدید و درعین‌حال، ظهور خطرات جدیدی در فضای بیرونی هستیم. اولین پیامد سریع در زمینه افزایش فعالیت فضایی، ریسک بالاتر در رابطه با برخورد بین زیرساخت‌های نزدیک زمین و اجرام فضایی است که می‌تواند بر مدارهایی که سیستم‌های کلیدی روی زمین بر آن‌ها استوار هستند و همچنین تجهیزات فضایی با ارزش آسیب برساند و یا جرقه تنش‌های بین‌المللی را در مواردی که ساختارهای حکمرانی کمی وجود دارد، ایجاد کند. گسترش نظامی سازی فضا نیز ریسک تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی را به ویژه زمانی که قدرت‌های فضایی در همکاری بر روی قوانین جدید مرتبط با اداره و تصاحب قلمروهای فضایی موفق نیستند، بدنبال خواهد داشت.

 

پنج ریسک مهم با ماندگاری بالا در جهان طی ده سال آینده در جدول ذیل ذکر شده است.

اقتصادی محیط زیست ژئوپلیتیکی اجتماعی تکنولوژیکی
ترکیدن حباب دارایی‌های بزرگ تنزل تنوع زیستی و

اضمحلال اکوسیستم

انحلال یک نهاد فراملیتی انحلال یا نبود نظام تامین اجتماعی دستاوردهای معکوس پیشرفت فناوری
توقف یک صنعت مهم سیستمی شکست در اقدامات

مهار تغییرات اقلیمی

گسست روابط میان دولتی بحران‌های معیشتی و اشتغال شکست زیرساخت مهم اطلاعاتی
بحران‌های بدهی اقتصادهای بزرگ تغییرات آب و هوایی شدید تقابلات ژئواکونومیکی فرسایش انسجام اجتماعی نابرابری دیجیتالی
استمرار کسادی اقتصادی آسیب زیست محیطی ساخت انسان تقابلات ژئوپلیتکی در رابطه با منابع طبیعی شکست زیرساخت عمومی شکست در تامین امنیت سایبری
شکست در ایجاد ثبات قیمتی بلایای ژئوفیزیکی تضاد منابع بیماری‌های واگیردار شکست حکمرانی فناوری
پافشاری شوک‌های کالاهای اساسی بحران‌های منابع طبیعی گسستگی دولت مهاجرت غیرارادی در مقیاس بزرگ
  حملات تروریستی واکنش گسترده علیه علم
  سلاح کشتار جمعی اثرات آلودگی بر سلامت انسان
  شدت تخریب سلامت روان
  سرخوردگی گسترده جوانان

 

تهدیدهای مرتبط با محیط زیست همچنان سهم غالب را در ریسک‌های ماندگار جهان دارند که بعد از این گروه، ریسک‌های اجتماعی، اقتصادی و ژئواکونومیکی قرار می‌گیرند.

ریسک‌های ناظر به جمهوری اسلامی ایران

ریسک اول ریسک دوم ریسک سوم ریسک چهارم ریسک پنجم
اشتغال و بحران‌های معیشتی و رفاه ناامیدی و سرخوردگی گسترده جوانان رکود اقتصادی طولانی‌مدت بحران‌های منابع طبیعی افت تنوع زیستی و اضمحلال اکوسیستم

 

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *