جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
عراق در مسیر آرایش جدید سیاسی
این انتخابات ویژگیهای متفاوتی نسبت به انتخاباتهای پیشین داشت و بر اساس قانون جدید انتخابات، رأی دهندگان از انتخاب فهرستهای انتخاباتی منع شده بودند و باید به فرد رأی میدادند که این یک تغییر مهم در این دوره از انتخابات به شمار میآمد و انتخابات به حالت حوزهای درآمده بود.
اما آنچه در این دوره از انتخابات بیشتر جلب توجه کرد، مسئله مشارکت در آن بود که نسبت به همه دورهها پایینترین رقم را نشان داد. این مسئله میتواند بیانگر نارضایتیهای مردمی از وضع اقتصادی و معیشتی و تاحدودی ناکارآمدی دولت در عراق باشد.
البته آرایش سیاسی این انتخابات نیز قابل تامل است؛ در جایی که جریان صدر بهنحوی توانست شمار کرسی قابل توجهی به دست آورد، در مقابل ریزش آرای برخی از ائتلافها شوکآور قلمداد میشود. صدریها که در انتخابات 2018، 54 کرسی را به دست آورده بودند این بار به بیش از 70 کرسی دست یافتند که یک دلیل آن پایگاه قوی اجتماعی جریان صدر است. البته کاهش میزان مشارکت نیز میتواند به معنای برگی برنده برای جریان صدر تلقی شود که تقریبا از پایگاهی سنتی برخوردار است.
در میان گروههای شیعی اقبال به ائتلاف دولت قانون نوری المالکی نیز جالب توجه بود و بار دیگر مالکی به عنوان یکی از جریانهای مهم نقش موثری در پارلمان خواهد داشت.
در دیگر گروههای شیعی ائتلاف فتح بیش از نیمی از کرسیهای خود را از دست داد و هادی العامری، رئیساین جریان نسبت به نتایج انتخابات اعتراض کرده است. در دیگر ائتلافهای شیعیان دو گروه نصر و حکمتملی وابسته به حیدر العبادی و عمار حکیم نیز شکست سختی را پذیرفتند و با وجود آنکه با یکدیگر ائتلافی تحالف القوی الدوله را شکل داده بودند، اما شمار کرسی آنها از 5 کرسی فراتر نرفت.
در میان جریانهای کردی نیز حزب دمکرات کردستان عراق به پیروزی قابل توجهی دست یافته و شمار کرسیهای آن که این بار ائتلاف نیز نکرده بود به بیش از 30 کرسی رسید.
این در حالی است که اتحادیه میهنی و جریان تغییر که با هم ائتلاف کرده بودند نتوانستند نظر قابل توجه مردم را جلب کنند. در میان گروههای اهل سنت نیز ائتلاف تقدم الحلبوسی شمار قابل توجهی از کرسیهای مردم سنینشین را کسب کرد و خمیس خنجر دومین ائتلاف اهل سنت شد.
اما اکنون نگاهها به چگونگی تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان برای انتخاب نخستوزیر معطوف است. جریان صدر خود را برای کسب پست نخستوزیری آماده کرده و این احتمال مطرح شده که ممکن است رایزنیهایی را با حلبوسی و حزب دمکرات انجام دهد و شاید نیم نگاهی به ائتلاف با نوری المالکی داشته باشد. به همین دلیل تاحدودی شرایط پیچیدهتر از گذشته است. اما این موضوع که گروههای شیعی خود بتوانند فراکسیون واحدی در پارلمان تشکیل بدهند نیز به عنوان یکی از احتمالات مورد بحث است. در این شرایط نباید از مواضع دارای نوسان جریان صدر غافل بود.
یکی از احتمالات دیگری که ممکن است مورد مناقشه قرار بگیرد تلاشهای احتمالی حزب دمکرات برای به دست گرفتن پست ریاستجمهوری است که این مسئله میتواند به تنشهای داخلی در کردستان عراق بین این حزب و رقیب دیرینهاش اتحادیه میهنی که در 15 سال گذشته پست ریاست جمهوری را در اختیار داشتند، بیانجامد.
البته مسئولان حزب دمکرات گفتهاند که این بار برای به دست گرفتن پست ریاست جمهوری جدی هستند و چه بسا ممکن است آنها گزینههایی مانند فواد حسین و هوشیار زیباری را مدنظر قرار دهند.
این در حالی است که در میان کردها برهم صالح آزمون نسبتا خوبی در دوره ریاست جمهوری به نمایش گذاشته است.
در طرف دیگر و در داخل گروههای اهل سنت که بهطور معمول پست ریاست مجلس را در دست داشتهاند نیز گاهی بحثهایی مبنی بر تلاش برای به دست گرفتن پست ریاست جمهوری وجود دارد. شاید حلبوسی که اکنون شمار کرسیهایش افزایش یافته است نیم نگاهی به پست ریاست جمهوری داشته باشد که این احتمالات بر فرآیند رایزنی و توافق سیاسی بین کردها، اهل سنت و شیعیان و به خصوص جریان صدر تاثیرگذار است و به همین دلیل است که به نظر میرسد توافق برای تقسیم سه پست اصلی با دشواری روبرو خواهد شد. این در حالی است که برای پست نخست وزیری، افرادی مانند مصطفی الکاظمی خود را آماده کردهاند که مورد توجه ائتلافها و جریانات شیعی قرار بگیرند اما اگر صدریها پافشاری کنند و در فراکسیون واحد شیعیان وارد نشوند انتخاب نخستوزیری مانند چند دوره گذشته با پیچیدگیهایی روبرو خواهد شد؛ نباید از نظر دور داشت که در چند دوره گذشته به مدت یک تا دو ماه گفتگوها برای انتخاب نخستوزیر به درازا کشید. اکنون با توجه به نتایج انتخابات که بر پیچیدگی فضای سیاسی عراق افزوده است بحث پیرامون اولویتهای سیاست خارجی دولت جدید در این کشور و جهت گیری به سوی کشورهای منطقهای یا چگونگی روابط با آمریکا در درجه دوم قرار دارد اما این نکته را باید مورد توجه قرار داد که یکی از خواستهای برخی جریانهای سیاسی و بخشی از جامعه عراق، تعیین چارچوب و جدول زمانی برای خروج آمریکاییها از این کشور به عنوان مطالبه اصلی است.
0 Comments