جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
تحریم ایران در اوج همهگیری ویروس کرونا و شکست سیاست ترامپ
مارک فیتزپاتریک در مطلبی که موسسه بینالمللی مطالعات راهبردی آمریکا منتشر کرد، نوشت: تحریمها به ابزار سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. چنین به نظر میرسد اهرم تحریم در مقایسه با ماجراجوییهای نظامی آمریکا فاقد هزینه است، اما اینگونه نیست و تحریمها برای آمریکا هزینه دارد.
تحریمهای آمریکا علیه ایران غیرقانونی است، چراکه آمریکا در سال 2018 از توافق هستهای خارج شد و تحریمها را مجدداً برقرار کرد. تحریمهای ترامپ غیرقانونیتر از نقشی است که امروزه این تحریمها در جلوگیری از توانایی ایران برای مقابله با ویروس کرونا ایفا میکند.
بهعلاوه، آمریکا با برنداشتن گامهای معقول برای لغو تحریمها جهت کمک به ایران برای واردات تجهیزات پزشکی و دارویی جهت مقابله با همهگیری ویروس کرونا به اعتبار دیپلماتیک و چهره کشور خود ضربه زده است. آسیب به اعتبار آمریکا بهواسطه استمرار تحریمها در شرایط همهگیری ویروس کرونا بر مزایای تداوم تحریمها که صفر است پیشی گرفته است.سیاست فشار حداکثری ترامپ بهطور کامل برای به زانو درآوردن ایران با هدف تن دادن تهران به تقاضاهای واشنگتن شکست خورده است.
تحریمهای آمریکا علیه ایران مانع از واردات تجهیزات پزشکی و دارویی شده است. حتی قبل از همهگیری ویروس کرونا ظرفیت ایران برای واردات تجهیزات پزشکی و دارویی بهواسطه تحریمهای آمریکا محدود شده بود و آسیب زیادی به شهروندان ایران وارد ساخته بود. برخی شرکتهای خارجی که تجهیزات پزشکی و دارویی به ایران صادر میکردند صادرات تجهیزات یادشده به ایران را بهواسطه امتناع بانکها برای انجام پرداختها متوقف ساختند.
رهبران بسیاری از کشورها از آمریکا درخواست کردند تحریمهای ایران را لغو کند. در 24 مارس 2020، آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار لغو تحریمها شد که خطری برای سلامتی میلیونها انسان است و تلاشهای جهانی برای مهار ویروس کرونا را تضعیف ساخته است. متعاقباً کمیسیونر حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز خواستار توقف تحریمها شد. در آمریکا بیش از 40 نفر از مجلس نمایندگان و سنای این کشور در نامهای به ترامپ از وی خواستند تحریمهای ایران را برای مقابله با ویروس کرونا لغو کند.
از دید دولت ترامپ، سیاست ایران «کسب و کار مرسوم» است. حتی برخی آن را فرصت مناسبی برای افزایش فشار میدانند آن هم در شرایطی که ادعا میکنند همهگیری ویروس کرونا ایران را به لبه سقوط کشانده است. در مارس 2020، در بحبوحه همهگیری ویروس کرونا، آمریکا 14 نهاد و 23 تن از اتباع ایران را به فهرست تحریمها اضافه کرد. شرکتهای خارجی را بهواسطه خرید نفت ایران که ذیل توافق هستهای تجارتی مجاز است و این توافق همچنان برای همه طرفها منهای آمریکا معتبر است تنبیه و مجازات میکند. به علاوه، پنج شرکت مستقر در امارات بعد از ارائه کمکهای پزشکی به ایران نیز مجازات شدند.
جنگ اقتصادی که واشنگتن علیه ایران راه انداخته همه مردم ایران را هدف قرار داده است. این تحریمها قرار بود هوشمند باشد و بخشهای خاص اقتصاد ایران را هدف قرار دهد، اما تحریمهای ترامپ همه 80 میلیون ایرانی را هدف گرفته است.
معافیت پزشکی؟
بر روی کاغذ صادرات کالاهای پزشکی، دارویی و انساندوستانه به ایران معاف از تحریمهای آمریکا است، اما تحریمها همچنان همه بخشهای مالی، حمل و نقل و بیمه را تحت پوشش دارد که برای تجارت بینالمللی لازم است. حتی وقتی تمامی این خدمات مجاز باشند، تعداد اندکی از شرکتهای خارجی مایلند دست به ریسک بزنند، چراکه در صورت انجام تجارت با ایران توسط آمریکا مجازات خواهند شد.
بهعلاوه، صدور مجوز توسط آمریکا برای صادرات تجهیزات پزشکی به ایران محدود شده است و واشنگتن در سه ماهه اول سال 2019، تنها با 10 درصد از درخواستهای اروپاییها و دولت سوئیس برای صدور مجوز موافقت کرد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به شکلی مضحک ادعا میکند که کشورش از مردم ایران بیشتر از دولت ایران حمایت میکند. این در حالیست که سفر ایرانیها به آمریکا از ژانویه 2017، ممنوع شده و زندگی خود را بهواسطه تحریمهای آمریکا در خطر میبینند. در این چارچوب، ریچارد نفیو از مقامات سابق وزارت امور خارجه آمریکا گفت: پیام دولت ترامپ مثل این است که بگوییم ما به شما آسیب میزنیم، چون شما را دوست داریم.
جای تعجب ندارد که چرا هیچیک از سیاستمداران و مقامات ایرانی کمک از ناحیه دشمنی را که جنگ اقتصادی به راه انداخته، قبول نمیکنند. در این راستا یک گروه از دیپلماتها و رهبران در اروپا و آمریکا به شکل مؤدبانه چنین گفتند: آمریکا با یک دست کمک را پیش میکشد و با دست دیگر از طریق فشار حداکثری و تحریمهای اقتصادی همه چیز را پس میزند.
ضرورت اخلاقی
با علم به اینکه دولت ترامپ به توصیه دبیرکل سازمان ملل متحد و دیگر رهبران جهان برای کاهش تحریمها توجهی نخواهد کرد، جو بایدن نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از حزب دمکرات رویکردی عملیتر اتخاذ کرده است و در آوریل 2020 خواستار تشکیل کانالهای بانکی، صدور مجوزهای لازم برای صادرات تجهیزات پزشکی و دارویی و دادن اطمینان خاطر به شرکتهای خارجی برای تجارت با ایران شد.
بسیاری از کارشناسان از راهحلهای مشابه حمایت کردهاند. در آوریل 2020، دهها تن از دیپلماتها و مدیران امنیت ملی سابق آمریکا و اروپا خواهان توسعه معافیت تجهیزات پزشکی و دارویی و نیز تسریع در صدور مجوزها برای صادرات کالای یادشده و تسهیل دسترسی ایران به ذخایر خارجیاش در حسابهای امانی نزد بانکها و موسسات خارجی شدند.
گامهای عملی برای فراهم ساختن فرصت جهت تامین تجهیزات پزشکی و دارویی و دیگر کالاهای مورد نیاز توسط ایران میتواند شروعی برای دیپلماسی باشد. اگرچه ایران انتقام خون سردار سلیمانی را فراموش نکرده است، اما نیاز جدی به تعامل سازنده جهت اجتناب از جنگی دیگر در خاورمیانه وجود دارد. سال گذشته امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تلاش برای فراهم ساختن دیدار رؤسای جمهور ایران و آمریکا بود، اما رئیس جمهور ایران تاکید کرد که ابتدا تحریمها باید برداشته شود تا مقدمات دیگر امور فراهم شود. این بار فرصت دیگری فراهم شده و باید از این فرصت بهره برد.
0 Comments